Skarga kasacyjna na decyzję Ministra Finansów w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie o podatek od towarów i usług
Tezy

1. Zgodnie z art. 16a ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 2000 nr 54 poz. 654 ze zm./ środkami trwałymi są budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie, niezależnie od przewidywanego okresu używania. Przepis ten ma zastosowanie w sytuacjach, gdy przepisy Kodeksu cywilnego określają przypadki odrębnej własności budynków i budowli od własności gruntu /por. art. 235, art. 272 i art. 279 Kc/ oraz gdy podatnik niebędący właścicielem gruntu, obejmując go na określony czas we władanie na podstawie np. umowy dzierżawy lub najmu, przewidującej zgodę właściciela do wybudowania na nim budynku lub budowli, realizuje taką budowę dla celów swojej działalności. W tym drugim przypadku budynki (budowle) wybudowane i wykorzystywane przez podatnika nie stanowią jego własności, mimo poniesienia przez niego nakładów na ich wybudowanie, lecz stanowią jego środek trwały podlegający amortyzacji na podstawie art. 16a ust. 2 pkt 2 ww. ustawy. Przepis ten nie uzależnia uznania wybudowanego w takich warunkach budynku (budowli) za środek trwały podatnika realizującego (finansującego) tę inwestycję od wydania na jego rzecz pozwolenia na budowę w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego.

2. Nie do pogodzenia w demokratycznym państwie prawa /por. art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Dz.U. nr 78 poz. 483/, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, jest tolerowanie nielegalnej wykładni normy prawnej sprzecznej ewidentnie z jej treścią i w wyniku tego pozbawianie podatnika jego kardynalnych uprawnień, godzących dotkliwie w jego sferę ekonomiczną. Zderzenie na gruncie tej sprawy zasady praworządności /legalności/ z zasadą ochrony trwałości decyzji ostatecznej, z uwagi na rażący, godzący w kilka kardynalnych reguł prawnych, charakter uchybień tej decyzji, wymaga opowiedzenia się za pierwszą z tych zasad i poprzez zastosowanie sankcji nieważności - wyeliminowania z obrotu prawnego rozstrzygnięcia w sposób kwalifikowany naruszającego wymienione przepisy prawa.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Zając, Sędziowie NSA Juliusz Antosik, Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Protokolant Iwona Wtulich, po rozpoznaniu w dniu 14 września 2005 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "G." Spółki z o.o. w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 października 2004 r. sygn. akt III SA 2456/03 w sprawie ze skargi "G." Spółki z o.o. w P. na decyzję Ministra Finansów z dnia 14 sierpnia 2003 r. (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie o podatek od towarów i usług 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2. zasądza od Ministra Finansów na rzecz "G." Spółki z o.o. w P. kwotę 440 zł /słownie: czterysta czterdzieści złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie strona 1/15

Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 października 2004 r., III SA 2456/03, oddalono skargę "G." spółki z o.o. w P. na decyzję Ministra Finansów z dnia 14 sierpnia 2003 r. (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie o podatek od towarów i usług.

W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, że wydaną w dniu 14 sierpnia 2003 r. decyzją Minister Finansów utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia 12 czerwca 2003 r., którą odmówiono skarżącej spółce "G." stwierdzenia nieważności decyzji Izby Skarbowej w P. z dnia 27 czerwca 2001 r. Jak ustalił organ, we wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji Izby spółka zarzuciła organowi wydanie rozstrzygnięcia z rażącym naruszeniem prawa, tj. przepisu art. 19 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./, a także par. 50 ust. 4 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 109 poz. 1245 ze zm./.

Przedmiotowa decyzja Izby Skarbowej w P. utrzymywała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego w P. z dnia 12 marca 2001 r., którą skarżącej spółce określono kwotę zobowiązania podatkowego, zaległości podatkowej, nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy oraz ustalono dodatkowe zobowiązanie podatkowe z tytułu nieprawidłowych rozliczeń podatku od towarów i usług za miesiące od maja do października 2000 r. Nieprawidłowości te były, zdaniem organu, spowodowane rozliczeniem przez spółkę podatku naliczonego z tytułu poniesionych nakładów na budowę salonu sprzedaży i magazynu w sytuacji, gdy nie była inwestorem. Powyższa inwestycja była realizowana w oparciu o umowę, zawartą z posiadającym pozwolenie na budowę, właścicielem nieruchomości Romanem S. i przewidującą wspólne jej finansowanie przez strony umowy. Na podstawie uzupełnienia umowy spółka skarżąca stała się dzierżawcą nieruchomości, ale pierwotne pozwolenie na budowę, wystawione na właściciela nieruchomości, przeniesione zostało na spółkę "G." dopiero w dniu 2 kwietnia 2001 r.

Z żądaniem stwierdzenia nieważności decyzji Izby Skarbowej spółka wystąpiła w dniu 7 czerwca 2002 r. po wyczerpaniu toku instancyjnego i rozpoznaniu sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu, który wyrokiem z dnia 26 lutego 2002 r., I SA/Po 1762/01, oddalił jej skargę na decyzję organu odwoławczego. Minister Finansów podkreślił, że przedmiotowy wniosek rozpatrywany jest w szczególnym trybie postępowania, określonym w przepisach art. 247 par. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ - dalej zwaną Ordynacją podatkową. Tryb ten jest odstępstwem od zasady trwałości decyzji administracyjnych i zakłada, że organ nie ocenia po raz kolejny merytorycznej poprawności rozstrzygnięcia podjętego w decyzji ostatecznej, lecz bada ją pod kątem zaistnienia przesłanek, wymienionych enumeratywnie w przywołanym artykule. W sprawie niniejszej skarżący podnieśli, jako zarzut, jedną z tych przesłanek, tj. rażące naruszenie prawa. W ocenie organu o rażącym naruszeniu prawa mówić można jednak wyłącznie wtedy, gdy stwierdzone naruszenie ma znacznie większą wagę niż stabilność ostatecznej decyzji podatkowej. Zatem jedynie niektóre przypadki oczywistego i ciężkiego naruszenia prawa materialnego, a także prawa procesowego, będą pociągać za sobą nieważność decyzji. Minister podkreślił, że w sytuacji, w której rozstrzygnięcie sprawy zależy od oceny stanu faktycznego przez organ podatkowy, lub też, gdy w sprawie ma miejsce różna wykładnia przepisu prawa, nie może dojść do "rażącego" naruszenia prawa w rozumieniu art. 247 par. 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej.

Strona 1/15