1. Do opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.
2. Opłata za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych stanowi niepodatkowy dochód budżetu gminy, a więc jest niepodatkową należnością budżetową.
3. Art. 31 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /Dz.U. nr 123 poz. 776/ w sposób jednoznaczny stanowi, że prowadzący zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej jest zwolniony w stosunku do tego zakładu z niepodatkowych należności budżetowych. Ta regulacja ustawowa odnosi się do wszelkich danin publicznych określanych jako niepodatkowe należności budżetowe bez względu na to czy mają do nich zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej, czy też nie, a to dlatego, że ustawodawca używając określenia zbiorczego nie dokonał żadnych wyłączeń.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Józef Waksmundzki Sędziowie NSA Maria Myślińska Kazimierz Jarząbek (spr.) Protokolant Eliza Skibińska po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2004 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezydenta Miasta K. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 25 listopada 2003 r. sygn. akt II SA/Kr 2679/00 w sprawie ze skargi M.H.S.I. w K. na pismo Prezydenta Miasta K. z dnia 4 sierpnia 2000 r. Nr [...] w przedmiocie zwrotu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 1999 1. Oddala skargę kasacyjną. 2. Zasądza od Prezydenta Miasta K. na rzecz M.H.S.I. w K. Spółki z o.o. kwotę 1200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie wyrokiem z dnia 25 listopada 2003 r. - sygn. akt II SA/Kr 2679/00 - po rozpoznaniu skargi M.H.S.I. w K. na pismo Prezydenta Miasta K. z dnia 4 sierpnia 2000 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu opłat za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 1999:
1) stwierdził nieistnienie po stronie M.S.I. w K. obowiązku uiszczenia na rzecz Miasta K. opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 1999,
2) uchylił akt Prezydenta Miasta K. z 4 sierpnia 2000 r. nr [...] stwierdzający odmowę zwrotu na rzecz M.H.S.I. w K. wniesionych przez nią opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 1999,
3) zasądził od Prezydenta Miasta K. na rzecz M.H.S.I. w K. zwrot kosztów postępowania sądowego w kwocie 3000 zł.
W sprawie ustalono, że skarżąca Spółdzielnia od 1992 r. korzysta ze statusu "zakładu pracy chronionej" uzyskanego na mocy decyzji Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 września 1992 r. nr [...].
W roku 1999 Spółdzielnia wniosła na rzecz Miasta opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przewidziane w art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. Nr 35, poz. 230 ze zm.). Skarżąca w dniu 4 lipca 2000 r. skierowała do Prezydenta Miasta K. żądanie zwrotu powyższych opłat, powołując się na swe zwolnienie wprowadzone przez art. 31 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.).
Pismem z dnia 4 sierpnia 2000 r. Prezydent Miasta K. poinformował Spółdzielnię, że Gmina nie dokona żadnego zwrotu opłaty. Skłoniło to Spółdzielnię do wezwania Prezydenta do usunięcia naruszenia prawa. Prezydent Miasta K. podtrzymał swe negatywne stanowisko, o czym poinformował Spółdzielnię pismem z dnia 12 września 2000 r.
Spółdzielnia zaskarżyła "odmowę zwrotu", domagając się stwierdzenia bezskuteczności i niezgodności z prawem odmowy zwrotu opłat za korzystanie przez Spółdzielnię z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, orzeczenia, że Spółdzielnia, jako zakład pracy chronionej korzysta z ustawowych uprawnień do zwolnienia z wymienionej opłaty i dlatego nie miała obowiązku wnoszenia w roku 1998 powyższej opłaty, ustalenia, że Miasto ma obowiązek zwrócić Spółdzielni powyższe opłaty wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi za okres od dnia następnego po dniu każdej z wpłat do dnia jej zwrotu, zasądzenia od Miasta na rzecz strony skarżącej kosztów postępowania sądowego.
Strona skarżąca twierdziła, iż zwrot opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż alkoholu jest uzasadniony tym, że opłata jest odmianą niepodatkowych należności budżetowych. Prawo nie zawiera wprawdzie definicji niepodatkowych należności budżetowych, ale można odwołać się do dorobku doktryny. Niepodatkowymi należnościami budżetowymi są wszystkie (za wyjątkiem podatków) należności o charakterze publicznoprawnym. Opłaty są dochodami gminy i przez nią są pobierane, są bezzwrotne, przymusowe i nieodpłatne, nie mają charakteru cywilnoprawnego, lecz publicznoprawny. Obowiązek zapłacenia opłaty pozostaje w związku z prowadzeniem działalności zgodnej z istniejącym stanem prawnym. Ponieważ z art. 18 ust. 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wynika, że niedokonanie opłaty w terminie powoduje wygaśnięcie zezwolenia, więc opłata jest pieniężnym i przymusowym świadczeniem na rzecz gminy.