Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w Ł. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1997 r.
Uzasadnienie strona 2/5

Izba Skarbowa w Ł. w odpowiedzi na skargę wniosła o jej oddalenie, podtrzymując argumentację podaną w motywach zaskarżonej decyzji.

Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego, rozpatrując skargę, powziął wspomniane na wstępie wątpliwości prawne, które sprowadziły się w istocie do tego, czy w wypadku wypłacenie, w wykonaniu umowy renty, w danym roku podatkowym tylko jednego świadczenia, zapłacona kwota podlega odliczeniu od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu tego przepisu obowiązującym w 1997 r.

W powołanym na wstępie postanowieniu potrzebę rozpoznania skargi przez skład siedmiu sędziów uzasadniono w szczególności rozbieżnością poglądów jaka w podanej wyżej kwestii wystąpiła w orzecznictwie sądowym. Wskazano, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 czerwca 1999 r., I SA/Wr 591/99 /Prawo Gospodarcze 2000 nr 5 str. 37/, wydanym na tle podobnego stanu faktycznego /renta została również ustanowiona bez zachowania formy aktu notarialnego na okres kilku lat i była płatna jeden raz w każdym roku/ uznał, że spełnienie jednego świadczenia w danym roku podatkowym czyni to świadczenie ważnym, lecz jest niewystarczające do uznania, że pomiędzy stronami został zawiązany zobowiązaniowy stosunek renty w rozumieniu art. 903 Kc i art. 26 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według wyroku, w przypadku braku formy aktu notarialnego umowy renty, odliczenie od podatku wydatkowanych na jej podstawie kwot może nastąpić w razie spełnienia szeregu świadczeń okresowych, które konwalidują tę umowę "w wykonanym zakresie", nadając jej wszystkie istotne elementy renty, a nie innej umowy.

Przyjmuje się również, że umowa, która nie ma cech renty w rozumieniu prawa cywilnego, nie może być uznana za umowę renty na gruncie prawa podatkowego i w związku z tym nie może stanowić podstawy do stosowania art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W postanowieniu zaznaczono, że Sąd Najwyższy rozpatrywał rewizję nadzwyczajną od tego wyroku, jednakże będąc związany jej granicami, nie rozważał tego, czy jednorazowe świadczenie /w roku podatkowym/ mogło być uwzględnione jako wynikające z renty, do której istoty należy okresowość świadczeń /por. wyrok Sąd Najwyższego z dnia 13 grudnia 2000 r. III RN 28/00 - ONSAPU 2001 nr 13 poz. 423/.

Skład orzekający wskazał następnie, że zbliżone stanowisko, jednak na tle innego stanu faktycznego, Naczelny Sąd Administracyjny zajął w wyroku z dnia 28 listopada 2000 r. I SA/Łd 991/00 /dotychczas nie publ./. W wyroku tym wyjaśniono, że skoro w roku podatkowym, zgodnie z zawartą umową renty, miało miejsce tylko jedno świadczenie pieniężne na rzecz uprawnionego, to nie było ono trwałym ciężarem renty. Sąd wskazał, że "Jeżeli umowa renty cywilnej została zwarta na okres dłuższy aniżeli jeden rok podatkowy i z tytułu jej umówionego wykonania w roku podatkowym zostało spełnione jednorazowe świadczenie pieniężne, zapłacona kwota nie stanowi w tym roku podatkowym wykonania renty uprawniającego do odliczenia od dochodu". Samoobliczenie i wymiar podatku obejmuje bowiem rok podatkowy, uwzględnia i ocenia rzeczywiste przychody, koszty, dochody, odliczenia od dochodów danego konkretnego roku podatkowego.

Strona 2/5