W stanie prawnym obowiązującym w 1999 r. spółka akcyjna mogła obniżyć kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, które dotyczyły wyposażenia jej w kapitał akcyjny lub późniejszego podwyższenia kapitału /par. 3 ust. 2 pkt 1 lit. "b" rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 stycznia 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych /Dz.U. nr 6 poz. 35 ze zm./, jeżeli poniesione na ten cel koszty były zaliczane do wartości niematerialnych i prawnych i podlegały amortyzacji.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi "F." Spółki Akcyjnej w K. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 9 października 2000 r. nr (...) w przedmiocie określenia podatku od towarów i usług oraz ustalenia dodatkowego zobowiązania w tym podatku - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach, postanowieniem z dnia 20 lutego 2002 r. I SA/Ka 2445/00, wydanym na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ wystąpił do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozpoznanie sprawy przez skład siedmiu sędziów, z uwagi na występujące w niej istotne wątpliwości prawne.
Wątpliwości te powstały na tle następującego stanu faktycznego sprawy:
Decyzją z dnia 9 października 2000 r. nr (...) Izba Skarbowa w K. utrzymała w mocy dwie decyzje Drugiego Urzędu Skarbowego w K. z dnia 4 maja 2000 r., a mianowicie: nr (...), określającą Spółce Akcyjnej "F." w K. wysokość zobowiązania w podatku od towarów i usług za styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj i czerwiec 1999 r. oraz nr (...), ustalającą dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług za styczeń, marzec, kwiecień i maj 1999 r. Podstawę do wydania obu decyzji stanowiły ustalenia kontroli podatkowej, w trakcie której zakwestionowano między innymi obniżenie kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z publiczną emisją akcji spółki, oraz stwierdzono zaniżenie podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia usług gastronomicznych na potrzeby własne oraz reprezentacji i reklamy.
Od powyższych decyzji Spółka wniosła odwołanie zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 2 i art. 20 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Podniosła, że podstawę odliczenia podatku naliczonego stanowiły przepisy art. 19 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 2 oraz art. 25 ust. 1 pkt 3 powyższej ustawy, z których wynikało, że okolicznościami mającymi znaczenie dla odliczenia podatku są: nabycie towarów i usług opodatkowanych, prowadzenie sprzedaży opodatkowanej oraz rozporządzenie nabytymi towarami i usługami w sposób pozwalający na zaliczenie poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Strona dowodziła, iż wydatki związane z wprowadzeniem spółki na giełdę oraz z przejmowaniem innych działających na rynku podmiotów gospodarczych były przyczynowo związane z osiągnięciem przychodu, albowiem spełnione zostały przewidziane przepisami prawa warunki, tj. wydatki te nie znalazły się w katalogu rodzajowo wyłączonych, zaś między poczynionymi wydatkami a przychodem uzyskanym lub zamierzonym istniał związek przyczynowy. Podkreśliła, iż w tym przypadku ocena związku danego wydatku z przychodem mogła mieć w sferze odliczania podatku od towarów i usług charakter jedynie subsydiarny, a to ze względu na fakt, iż w momencie odliczania podatku zazwyczaj nie jest jeszcze wiadomo, jaki efekt w zakresie przychodu przyniesie dany wydatek. Towary i usługi, od których odliczono podatek nie były związane ze sprzedażą zwolnioną od podatku, a zatem - jak argumentowała Spółka - bezzasadnie organ podatkowy pierwszej instancji zarzucił jej naruszenie art. 20 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co ostatecznie skutkowało zakwestionowaniem odliczenia podatku naliczonego. Co się tyczy zaniżenia kwoty podatku należnego z tytułu przekazania na potrzeby własne podatnika usług gastronomicznych, to Spółka nie zgodziła się z wyrażonym przez organ I instancji stanowiskiem, iż paragony kasowe mogły stanowić podstawę do ustalania wartości usług przekazywanych na cele własne podatnika, gdyż - jak zaznaczyła - stanowiły podstawę sporządzenia dokumentów wewnętrznych, których wartość mogła różnić się od wartości wynikającej z paragonu. Przyczyną takiego stanu rzeczy był fakt, iż wartość usługi dla celów przekazania na potrzeby własne ustala się przy uwzględnieniu, że podatnik wykonuje przedmiotowe usługi na rzecz wielu klientów, dla których ceny znacznie się różnią; przyznawane są bowiem różnego rodzaju rabaty, zniżki itp. W odniesieniu do określonej wysokości zaległości podatkowej winna była ulec, zdaniem strony, kwota bazowa naliczenia odsetek, które na dzień 19 maja 2000 r. wyniosły łącznie kwotę 15.983,14 zł. W tym zakresie spółka zwróciła uwagę na to, że organ pierwszej instancji nieprawidłowo zaliczył kwoty zwiększenia zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowych, albowiem - mając na względzie treść art. 21 ust. 8 b ustawy o podatku od towarów i usług - kwota zwrotu różnicy podatku podlegała z urzędu zaliczeniu na zaległe zobowiązania podatkowe, a zaliczenie to winno nastąpić do dnia dokonania zwrotu.