Przedmiotem postępowań przygotowawczych prowadzonych przez organy kontroli skarbowej na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej /Dz. U. nr 100 poz. 442 ze zm./ są przestępstwa popełnione na szkodę Skarbu Państwa z wyłączeniem przestępstw popełnionych na szkodę przedsiębiorstwa i organizacji państwowych posiadających osobowość prawną.
Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu (...) wniosku Prokuratora Generalnego o ustalenie powszechnie obowiązującej wykładni art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej /Dz.U. nr 100 poz. 442; zm. Dz.U. 1992 nr 21 poz. 85/ w części dotyczącej prowadzenia przez organy kontroli skarbowej postępowań przygotowawczych o przestępstwach na szkodę Skarbu Państwa - przez ustalenie, że przedmiotem postępowań przygotowawczych prowadzonych przez organy kontroli skarbowej na podstawie art. 6 ust. 2 powołanej ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej są przestępstwa popełnione na szkodę Skarbu Państwa w mieniu pozostającym w bezpośrednim jego władztwie z wyłączeniem przedsiębiorstw i organizacji państwowych posiadających osobowość prawną, ustalił:
Prokurator Generalny w dniu 18 marca 1992 r. wystąpił z wnioskiem o ustalenie powszechnie obowiązującej wykładni art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej /Dz.U. nr 100 poz. 442 ze zm./ w części dotyczącej prowadzenia przez organy kontroli skarbowej postępowań przygotowawczych o przestępstwa na szkodę Skarbu Państwa. Prokurator Generalny wniósł w szczególności o ustalenie, że przedmiotem postępowań przygotowawczych prowadzonych przez organy kontroli skarbowej na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej są przestępstwa popełniane na szkodę Skarbu Państwa w mieniu pozostającym w bezpośrednim jego władztwie z wyłączeniem przedsiębiorstw i organizacji państwowych posiadających osobowość prawną.
Zdaniem Prokuratora Generalnego szeroko określony zakres uprawnień organów kontrolnych w zakresie postępowań kontrolnych /art. 1 i 2 ustawy o kontroli skarbowej/ nie pokrywa się z zakresem uprawnień tych organów do prowadzenia postępowania przygotowawczego. W tym sensie art. 6 ust. 2 jest przepisem szczególnym i nie podlega wykładni rozszerzającej. Dyrektywa ta ma istotne znaczenie w związku z możliwością dwojakiego rozumienia pojęcia "Skarbu Państwa". Zdaniem Prokuratora Generalnego możliwe jest bowiem objęcie tym pojęciem całego majątku państwowego, bądź też przypisanie mu węższego znaczenia, zgodnie z którym Skarb Państwa obejmowałby jedynie ten majątek państwowy, wraz z wierzytelnościami i zobowiązaniami, który pozostaje w bezpośrednim zarządzie Skarbu Państwa i jego organów.
Prokurator Generalny opowiada się za tym drugim znaczeniem. Jakkolwiek bowiem nie powstała jeszcze ustawa precyzująca dokładnie pojęcie Skarbu Państwa, to z szeregu regulacji prawnych można wywnioskować, że Skarb Państwa stanowi odrębny podmiot w stosunku do innych państwowych osób prawnych. W tym kontekście Prokurator Generalny powołuje przepisy znowelizowanego kodeksu cywilnego, ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464/, ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych /t.j. Dz.U. 1991 nr 18 poz. 80 ze zm./, ustawy z dnia 19 lipca 1991 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych oraz o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych /Dz.U. nr 75 poz. 329/, a także ustawy z dnia 19 października 1991 roku o zagospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 107 poz. 464/.
Zawężająca wykładnia art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej powinna wynikać także z odpowiednich przepisów kodeksu postępowania karnego, który najszerszą kompensację w zakresie postępowania karnego przyznaje prokuratorowi. Uprawnienia organu kontroli skarbowej są w tym zakresie uprawnieniami wyjątkowymi i powinny podlegać wykładni ścisłej.
Zdaniem Prokuratora Generalnego także wykładnia celowościowa przemawia za tym, by kompetencję organów kontroli skarbowej w zakresie prowadzenia postępowania przygotowawczego, ograniczyć jedynie do takich sytuacji, w których wymagana jest wiedza fachowa i specjalistyczna. Sytuacja taka nie zachodzi w przypadku przestępstw niegospodarności i niedoborów majątkowych.