Dopuszczalne jest stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej o przejęciu nieruchomości na własność państwa w części, która nie obejmuje zbytych przez Skarb Państwa /lub gminę/ lokali w budynku znajdującym się na tej nieruchomości wraz z oddaniem w użytkowanie wieczyste na rzecz właścicieli tych lokali ułamkowej części gruntu.
Naczelny Sąd Administracyjny z odziałem prokuratora Prokuratury Krajowej W. Skoniecznego, w sprawie IV SA 1666/95 ze skargi Zarządu Miasta G. na decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 17 listopada 1995 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności oraz stwierdzenia wydania z naruszeniem prawa decyzji orzekających o przejęciu na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości, po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 1998 r. na posiedzeniu jawnym następujących wątpliwości prawnych, przekazanych przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 24 kwietnia 1997 r. do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:
Czy dopuszczalne jest stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej, na podstawie której Skarb Państwa nabył własność nieruchomości, jeżeli po jej wydaniu, a przed wszczęciem postępowania administracyjnego o stwierdzenie nieważności tej decyzji Skarb Państwa lub gmina zbyły część lokali w budynku położonym na tej nieruchomości wraz z ustanowieniem użytkowania wieczystego na rzecz nabywców lokali w częściach ułamkowych nieruchomości?
podjął następującą uchwałę:
Występując do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o wyjaśnienie wątpliwości prawnych przez skład siedmiu sędziów, skład orzekający przedstawił w uzasadnieniu postanowienia następujący stan faktyczny:
Decyzją z dnia 19 maja 1967 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w G., powołując się na przepisy dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o wykańczaniu budowy i nadbudowie niektórych budynków mieszkalnych /Dz.U. nr 49 poz. 325/, orzekło o przejęciu na rzecz państwa budynku położonego w G. przy ul. L. nr 19 wraz z gruntem o powierzchni 701 m2. Nieruchomość stanowiła własność Pawła S. i była zapisana w księdze wieczystej w wykazie 445.
Decyzją z dnia 17 czerwca 1967 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w (...) nie uwzględniło odwołania właściciela przejętej nieruchomości i utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji z dnia 19 maja 1967 r.
We wniosku z dnia 17 października 1991 r. spadkobierczyni byłego właściciela nieruchomości zwróciła się do Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa o stwierdzenie nieważności orzeczenia o przejęciu nieruchomości, jako wydanego z rażącym naruszeniem prawa.
Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, po rozpatrzeniu wniosku, decyzją z dnia 30 grudnia 1994 r. stwierdził nieważność decyzji Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w G. z dnia 19 maja 1967 r. oraz wydanej w trybie odwoławczym decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 17 czerwca 1967 r.
W związku z wniesieniem do sądu administracyjnego skargi na decyzję z dnia 30 grudnia 1994 r. przez Zarząd Miasta G. Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa decyzją z dnia 17 listopada 1995 r., powołując się na art. 200 Kpa w związku z art. 68 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/, zmienił własną decyzję w ten sposób, iż stwierdził, że wydana w trybie odwoławczym decyzja Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w (...) z dnia 17 czerwca 1967 r. w części dotyczącej mieszczących się budynku lokali mieszkalnych nr 1, 2, 5, 6, 7, 8, 12 i 14, sprzedanych na rzecz ich najemców wraz z udziałami w użytkowaniu wieczystym, została wydana z naruszeniem prawa, a w pozostałej części stwierdził jej nieważność.
Na powyższą decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 17 listopada 1995 r. skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł Zarząd Miasta G., zarzucając, iż została ona wydana z naruszeniem prawa. Według twierdzeń skargi, nieruchomość przejęta w 1967 r. na rzecz Skarbu Państwa została skomunalizowana w 1991 r. i stanowi obecnie własność Gminy Miasta G. W zaskarżonej decyzji uwzględniono wprawdzie fakt sprzedaży części lokali /w tym zakresie ograniczono się do stwierdzenia, iż orzeczenia o przejęciu zostały wydane z naruszeniem prawa/, jednakże pominięto nieodwracalność skutków prawnych z tym związanych. W ocenie skarżącego, sprzedaż części lokali z ustanowieniem użytkowania wieczystego wyłącza możliwość stwierdzenia nieważności decyzji z 1967 r. Prowadzi to bowiem do sytuacji, w której prawo użytkowania wieczystego będzie przysługiwało na gruncie stanowiącym własność osób fizycznych.