Skarga Marka Ch. na uchwałę Rady Miasta P. w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego, po rozpoznaniu w dniu 23 października 2000 r. na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnych przekazanych przez skład orzekający NSA postanowieniem II SA/Łd 229/00 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:~1/ Czy dopuszczalne jest wniesienie do NSA w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./ skargi na uchwałę rady gminy w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego z przyczyny określonej w art. 190 ust. 1 pkt 4 ustawy
Tezy

1. Uchwałę rady gminy w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego z przyczyny określonej w art. 190 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw /Dz.U. nr 95 poz. 602 ze zm./ można zaskarżyć do sądu administracyjnego na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./.

2. Upływ trzymiesięcznego terminu, o którym mowa w art. 190 ust. 2 powołanej ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw nie pozbawia rady możliwości podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Wiesława Czerwińskiego, prokuratora Prokuratury Apelacyjnej delegowanego do Ministerstwa Sprawiedliwości, w sprawie ze skargi Marka Ch. na uchwałę Rady Miasta P. z dnia 27 grudnia 1999 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego, po rozpoznaniu w dniu 23 października 2000 r. na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnych przekazanych przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2000 r. II SA/Łd 229/00 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:

1/ Czy dopuszczalne jest wniesienie do Naczelnego Sądu Administracyjnego w trybie art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./ skargi na uchwałę rady gminy w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego z przyczyny określonej w art. 190 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw /Dz.U. nr 95 poz. 602 ze zm./?

2/ W razie odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze, o wyjaśnienie: "Jaki charakter ma termin określony w art. 190 ust. 2 ordynacji wyborczej?

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/7

Wątpliwości prawne, przestawione w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi z dnia 18 kwietnia 2000 r. powstały w toku rozpoznawania sprawy dotyczącej uchwały Rady Miasta P. (...) z dnia 21 lipca 1999 r. stwierdzającej, na podstawie art. 190 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 2 i 4 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw /Dz.U. nr 95 poz. 602/, zwanej dalej Ordynacją wyborczą, wygaśnięcie mandatu radnego Marka Ch. z okręgu wyborczego nr 5, z powodu skazania go prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 7 września 1998 r., za przestępstwa umyślne z art. 262 par. 2 Kk i art. 212 par. 1 Kk (...), utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w S. z dnia 1 kwietnia 1999 r. (...). Marek Ch. wezwał Radę Miasta P. do usunięcia naruszenia prawa przez anulowanie tej uchwały a następnie, zaskarżył uchwałę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Podał, że skazujący wyrok karny w jego sprawie uprawomocnił się 1 kwietnia 1999 r. Z funkcji radnego odwołano go jednak dopiero po niemal 4 miesiącach. Ordynacja wyborcza wymaga natomiast, aby taka uchwała stwierdzająca wygaśnięcie mandatu radnego została podjęta najpóźniej w 3 miesiące od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia.

W odpowiedzi na skargę Rada Miasta P. wniosła o jej oddalenie, podnosząc że termin wskazany w art. 190 ust. 2 Ordynacji wyborczej ma charakter instrukcyjny, a wygaśnięcie mandatu następuje z mocy prawa. Rada dowiedziała się o ukaraniu radnego Marka Ch. prawomocnym wyrokiem sądu karnego w dniu 8 lipca 1999 r., z miejscowej prasy i następnego dnia wystąpiła do sądu o potwierdzenie tej informacji. Sąd Rejonowy potwierdził fakt skazania pismem z dnia 12 lipca 1999 r. i dlatego zaskarżoną uchwałę podjęto dopiero 21 lipca 1999 r.

Wątpliwości składu orzekającego NSA mają związek z treścią art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./. Przepis ten przewiduje wniesienie skargi na uchwałę organu gminy, podjętą w sprawie z zakresu administracji publicznej. Nie jest jasne, czy uchwała rady gminy, stwierdzająca wygaśnięcie mandatu radnego na podstawie przepisów Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw należy do kategorii spraw, o których mowa w tym przepisie. Przepis art. 191 Ordynacji wyborczej przyznaje bowiem zainteresowanemu prawo do odwołania się, do właściwego sądu okręgowego, od uchwały rady o wygaśnięciu mandatu, z przyczyn określonych w art. 190 ust. 1 pkt 3. Ordynacja wyborcza milczy zaś, gdy chodzi o zaskarżenie uchwał stwierdzających wygaśnięcie mandatu z przyczyn wskazanych w art. 190 ust. 1 pkt 1,2 i 4 Ordynacji wyborczej, a więc m. in. uchwał stwierdzających wygaśnięcie mandatu z powodu skazania prawomocnym wyrokiem sądu, za przestępstwo popełnione z winy umyślnej.

Rozważając alternatywne rozstrzygnięcia kwestii dopuszczalności skargi w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym na taką uchwałę, skład orzekający NSA przytoczył postanowienie NSA z dnia 5 maja 1992 r. SA/Lu 378/92 /ONSA 1993 Nr 4 poz. 89/, w którym Sąd wypowiedział pogląd, że uchwała rady gminy stwierdzająca wygaśnięcie mandatu radnego, podjęta na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin /Dz.U. nr 16 poz. 96/ nie dotyczy spraw z zakresu administracji publicznej i w związku z tym nie podlega zaskarżeniu na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym /obecnie ustawa o samorządzie gminnym/ do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zdaniem NSA sprawy wynikające z przepisów ordynacji wyborczych nie są też w doktrynie zaliczane do spraw z zakresu administracji publicznej. Zajmuje się nimi głównie doktryna prawa konstytucyjnego. Pośrednio takie stanowisko potwierdzać może znowelizowany przepis art. 8 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, który wymienia zadania z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych oraz referendów odrębnie, obok zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.

Strona 1/7