Skarga Henryka M. na decyzję Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w (...) w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego świadczenia pieniężnego na okres odbudowy gospodarstwa rolnego, po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 1998 r. na posiedzeniu jawnym następującej wątpliwości prawnej przekazanej przez skład orzekający NSA postanowieniem do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:~Czy pobieranie przez współmałżonka, współposiadacza gospodarstwa rolnego, wynagrodzenia za pracę w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia w rozumieniu art. 774 pkt 1 kodeksu pracy w związku z par. 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego trybu oraz warunków uprawniających do ubiegania się o przyznanie bezzwrotnej pomocy w okresie odbudowy gospodarstwa rolnego /Dz.U. nr 124 poz. 785/ wyklucza możliwość przyznania drugiemu małżonkowi, współposiadaczowi tego gospodarstwa rolnego, specjalnego świadczenia pieniężnego, określonego w art. 11d ust. 3 w związku z art. 11d ust. 1a ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. /Dz.U. nr 80 poz. 491 ze zm./?~podjął następującą uchwałę:
Uzasadnienie strona 5/6

Możliwości uzyskania specjalnego świadczenia pieniężnego tylko przez jednego ze współposiadaczy gospodarstwa rolnego /lub przez jedną z osób prowadzących dział specjalny produkcji rolnej/ ustawodawca nie uzależnił od dochodów uzyskiwanych przez innego współposiadacza, a więc także współmałżonka osoby ubiegającej się o specjalne świadczenie pieniężne. Z tych względów nie ma istotnego znaczenia okoliczność, że wynagrodzenie za pracę stanowi wspólny dorobek małżonków.

Przepis par. 3 pkt 2 analizowanego rozporządzenia nawiązuje do podmiotu osiągającego dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to /zgodnie z zasadą jedności i spójności systemu prawnego/, iż adresatem tego przepisu jest osoba, na której ciąży obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak więc w sytuacji, gdy określony dochód osiągnął tylko jeden z małżonków, tylko on jest zobowiązany do spełnienia obowiązku podatkowego w tym zakresie /art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./. Zasady tej nie uchylają ani przepisy pozwalające na tzw. "wspólne opodatkowanie" małżonków /według wyboru podatników - art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych/, ani przepisy o ewentualnej odpowiedzialności za nieuregulowane zobowiązania podatkowe. Można stąd wyprowadzić wniosek, iż adresatem powoływanego par. 3 pkt 2 rozporządzenia jest jedynie osoba, na której ciąży omawiany obowiązek podatkowy. W tym zakresie więc chodzi o "osiąganie dochodu" przez określoną osobę, nie zaś o ewentualne korzystanie z tego dochodu na zasadach wynikających ze wspólności majątkowej.

Problem wpływu dochodów współmałżonka na sytuację prawną drugiego małżonka /bezrobotnego/ nie jest problemem nowym. Wystąpił on już pod rządami ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu /Dz.U. nr 106 poz. 457 ze zm./. Na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 6 kwietnia 1993 r. K 7/92 /OTK 1993 cz. I poz. 7/ orzekł o niezgodności z Konstytucją przepisu ustawy pozbawiającego osobę bezrobotną prawa do zasiłku, jeżeli dochody osiągane przez współmałżonka przekraczają dwukrotnie przeciętne wynagrodzenie. Nie ulega wątpliwości, że orzeczenie to miało istotny wpływ na ewolucję definicji bezrobotnego.

Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu /Dz.U. nr 106 poz. 457 ze zm./, definiując pojęcie bezrobotnego, stanowiła w art. 2 ust. 1 pkt 9 lit. "d", że bezrobotny powinien spełniać następujące wymagania:

"d/ osoba ta ani jej małżonek nie jest właścicielem lub posiadaczem /samoistnym lub zależnym/ gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowych albo gospodarstwa stanowiącego dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu przepisów podatkowych, chyba że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w rolnictwie nieuspołecznionym z 2 ha przeliczeniowych, ustalanego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie przepisów o podatku rolnym".

Strona 5/6
Inne orzeczenia o symbolu:
632 Pomoc społeczna
Inne orzeczenia sądu:
NSA w Warszawie (przed reformą)