Osiąganie przez współmałżonka, współposiadacza gospodarstwa rolnego dochodu, o którym mowa w par. 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 września 1997 r. w sprawie szczegółowego trybu oraz warunków uprawniających do ubiegania się o przyznanie bezzwrotnej pomocy w okresie odbudowy gospodarstwa rolnego /Dz.U. nr 124 poz. 785/, samo przez się nie wyklucza możliwości przyznania drugiemu małżonkowi, współposiadaczowi tego gospodarstwa rolnego, bezzwrotnej pomocy w formie specjalnego świadczenia pieniężnego określonego w art. 11d ust. 3 w związku z art. 11d ust. 1a ustawy z dnia 17 lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 roku /Dz.U. nr 80 poz. 491 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej W. Skoniecznego w sprawie SA/Rz 697/98 ze skargi Henryka M. na decyzję Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w (...) z dnia 30 marca 1998 r. w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego świadczenia pieniężnego na okres odbudowy gospodarstwa rolnego, po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 1998 r. na posiedzeniu jawnym następującej wątpliwości prawnej przekazanej przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 17 czerwca 1998 r. do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:
Czy pobieranie przez współmałżonka, współposiadacza gospodarstwa rolnego, wynagrodzenia za pracę w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia w rozumieniu art. 774 pkt 1 kodeksu pracy w związku z par. 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 września 1997 r. w sprawie szczegółowego trybu oraz warunków uprawniających do ubiegania się o przyznanie bezzwrotnej pomocy w okresie odbudowy gospodarstwa rolnego /Dz.U. nr 124 poz. 785/ wyklucza możliwość przyznania drugiemu małżonkowi, współposiadaczowi tego gospodarstwa rolnego, specjalnego świadczenia pieniężnego, określonego w art. 11d ust. 3 w związku z art. 11d ust. 1a ustawy z dnia 17 lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. /Dz.U. nr 80 poz. 491 ze zm./?
podjął następującą uchwałę:
Wątpliwość prawna przedstawiona do wyjaśnienia przez skład orzekający postanowieniem z dnia 17 czerwca 1998 r. wyłoniła się na tle następującego stanu faktycznego:
Małżonkowie Bożena i Henryk M. prowadzą wspólnie gospodarstwo rolne o powierzchni 6,07 ha, w tym 5,75 ha użytków rolnych, położone w miejscowości P., gmina Ł. Gmina Ł. jest umieszczona w wykazie gmin, który stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 listopada 1997 r. w sprawie wykazu gmin, w których stosowane są szczególne rozwiązania dotyczące zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu mające na celu likwidację skutków powodzi /Dz.U. nr 153 poz. 1006/. Wskutek powodzi grunty rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego małżonków M. uległy zniszczeniu prawie w 100 proc.. W opinii z dnia 29 grudnia 1997 r. Zarząd tej gminy stwierdził, iż przyznanie - jak to określono - zapomogi jest celowe. Dane zawarte w tej opinii co do powierzchni zalanych gruntów zostały skorygowane przez Zarząd Gminy w piśmie z dnia 24 marca 1998 r. oraz w zaświadczeniu z tej samej daty. Bożena M. /współposiadaczka i współwłaścicielka łączna opisanego gospodarstwa rolnego/ jest zatrudniona na pełnym etacie od 2 maja 1990 r. w Urzędzie Miasta i Gminy w P. na stanowisku inspektora. Przed powodzią i obecnie Henryk M. zajmował się wyłącznie prowadzeniem gospodarstwa rolnego. On też złożył do Rejonowego Urzędu Pracy w S. wniosek o przyznanie mu specjalnego świadczenia pieniężnego na okres odbudowy gospodarstwa rolnego, które uległo zniszczeniu wskutek powodzi. Kierownik Rejonowego Urzędu Pracy w S. decyzją z dnia 9 lutego 1998 r. odmówił przyznania świadczenia. Jako podstawę prawną decyzji powołał art. 11d ustawy z dnia 17 lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. /Dz.U. nr 80 poz. 491 ze zm./, zwanej dalej ustawą.
Przy takim niespornym stanie faktycznym organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu I instancji i przyjął zapatrywanie zbieżne z poglądem Krajowego Urzędu Pracy, zawartym w piśmie z dnia 6 marca 1998 r. nr DP-024/902/67/PK/98, iż nie jest możliwe przyznanie specjalnego świadczenia pieniężnego współmałżonkowi osoby, która jest posiadaczem gospodarstwa rolnego i osiąga dochody z tytułu zatrudnienia, przekraczające połowę najniższego wynagrodzenia. Pogląd ten wyprowadzono z treści par. 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 września 1997 r. w sprawie szczegółowego trybu oraz warunków uprawniających do ubiegania się o przyznanie bezzwrotnej pomocy w okresie odbudowy gospodarstwa rolnego /Dz.U. nr 124 poz. 785/, zwanego w dalszej części uzasadnienia rozporządzeniem. Zapatrywania tego szerzej nie uzasadniono.
Zdaniem składu orzekającego, rozpatrującego skargę Henryka M. na decyzję Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w (...) z dnia 30 marca 1998 r., na podstawie powołanych w postanowieniu przepisów nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na przedstawiony do wyjaśnienia problem prawny. W sprawie tej nie budzą wątpliwości tylko dwie kwestie: w myśl art. 11d ust. 1a ustawy, wprowadzonego do ustawy przez ustawę z dnia 18 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. /Dz.U. nr 160 poz. 1087/, w przypadku współposiadania gospodarstwa rolnego specjalna pomoc pieniężna może być przyznana tylko jednemu współposiadaczowi gospodarstwa rolnego, przy czym przepis par. 3 pkt 2 rozporządzenia jednoznacznie stwierdza, iż takie świadczenie nie może być przyznane współposiadaczowi, który osiąga dochody określone w tym przepisie.