Przepis art. 5a ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności /Dz.U. nr 123 poz. 781 ze zm./ nie może mieć zastosowania do osób, które wniosły jednorazową opłatę za część użytkowania wieczystego, nie obejmującą 1997 r.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Włodzimierza Skoniecznego, prokuratora Prokuratury Krajowej w sprawie z odwołania Jana N. od decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 11 lutego 1999 r. (...) w przedmiocie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 1999 r., na posiedzeniu jawnym, pytania prawnego pełnego składu Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. zgłoszonego na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. nr 122 poz. 593 ze zm./ o następującym brzmieniu:
Czy przepisy art. 5a ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności /Dz.U. nr 123 poz. 781 ze zm./ mogą stanowić podstawę "zaktualizowania" symbolicznej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntów poprzez ustalenie wysokości tej opłaty na dzień wydania decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nie obejmującą roku 1997 wskazanego w art. 5a pkt 1 ustawy przyjmują, iż wystąpiła niedopłata, o której mowa w art. 5a pkt 2 tej ustawy".
podjął następującą uchwałę:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. w pełnym składzie, powołując się na przepisy art. 22 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. nr 122 poz. 593 ze zm./, wystąpiło do Naczelnego Sądu Administracyjnego z pytaniem prawnym przytoczonym w sentencji uchwały.
W uzasadnieniu pytania prawnego Kolegium podało, ze Jan N. w dniu 4 stycznia 1998 r. złożył wniosek o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntów położonych w L. przy ul. S. 15, stanowiących działkę nr 232. Użytkowanie wieczyste tych gruntów, dla których założona została księga wieczysta nr 37892, Jan N. nabył na podstawie aktu notarialnego z dnia 30 września 1982 r., nr 2695/82. Opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego ustalona została w kwocie 145 zł i zapłacona za 15 lat, tj. za lata 1982 - 1996. Po tym okresie - zgodnie z par. 4 aktu notarialnego - opłata ta miała być corocznie uiszczana w kwocie 145 zł, z tym że w określonych przypadkach może ona ulec - jak podano - podwyższeniu lub obniżeniu.
Organ pierwszej instancji decyzją z dnia 11 lutego 1999 r. (...) orzekł o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej działki w prawo własności, ustalając opłatę za przekształcenie w kwocie 2.484 zł, płatną jednorazowo. Opłata ta ustalona została - na podstawie art. 5a ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności /Dz.U. nr 123 poz. 781 ze zm./ - jako 10 krotność opłaty rocznej określonej dnia 8 października 1997 r. na rok 1998 na podstawie art. 43 i art. 43a ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./.
Jan N. odwołał się od powyższej decyzji zarzucając, że opłata została zawyżona, bowiem zgodnie z art. 5 ust. 2 powołanej ustawy z dnia 4 września 1997 r., za podstawę jej obliczenia należało przyjąć wysokość opłaty rocznej obowiązującej w 1997 r.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. rozpoznając odwołanie powzięło wątpliwość co do sposobu określenia przez organ I instancji odpłatności za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Sytuacja faktyczna Jana N. jest - według Kolegium - bardzo zbliżona do sytuacji osób, które nabyły grunty w użytkowanie wieczyste wnosząc jednorazowo znaczną część opłaty rocznej, jednakże przepisy art. 5a dotyczą tych użytkowników wieczystych, którzy wnieśli jednorazową opłatę za okres użytkowania wieczystego obejmujący rok 1997. Pomimo że użytkownik wieczysty z formalnego punktu widzenia miał określoną na rok 1997 niezaktualizowaną opłatę z tytułu użytkowania wieczystego ustaloną w 1982 r., która wskutek inflacji utraciła nawet walor opłaty symbolicznej, to w świetle przepisów ustawy z dnia 4 października 1997 r. nie ma podstaw do nieodpłatnego w istocie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. W ocenie Kolegium opłata za przekształcenie, o którym mowa, winna mieć charakter ekwiwalentny w granicach określonych w art. 5 ust. 1 ustawy, a nie symboliczny, wynikający z przyjęcia wprost opłaty rocznej ustalonej w 1982 r.