1. Dokonanie przekształcenia prawa zabudowy w prawo użytkowania wieczystego w trybie postępowania administracyjnego określonego przepisami ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach /Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159 ze zm./ nie jest możliwe z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./.
2. Odmówić udzielenia odpowiedzi w pozostałym zakresie.
Naczelny Sąd Administracyjny z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej W. Grudzieckiego w sprawie z odwołania Tadeusza i Gizeli małżonków P., Stefana Szczęsnego L. i Włodzimierza Andrzeja L. od decyzji Zarządu Miasta P. z dnia 30 maja 1996 r. w przedmiocie uregulowania stanu prawnego nieruchomości, po rozpoznaniu w dniu 14 października 1996 r. na posiedzeniu jawnym pytania prawnego pełnego składu Samorządowego Kolegium Odwoławczego w (...), zgłoszonego na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. nr 122 poz. 593 ze zm./, o następującym brzmieniu:
1. Czy istnieje obecnie możliwość przekształcenia prawa zabudowy w prawo użytkowania wieczystego gruntu w trybie przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce gruntami w miastach i osiedlach /Dz.U. z 1969 nr 22 poz. 159 ze zm./ i rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 26 stycznia 1962 r. w sprawie zmiany niektórych praw do gruntu na prawo wieczystego użytkowania lub użytkowania /Dz.U. nr 15 poz. 67/ w związku z art. XXXVII i XL przepisów wprowadzających kodeks cywilny oraz art. 7 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./, uwzględniając zasadę wyrażoną w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1986 r. III AZP 4/85 /OSNCP 1987, nr 4 poz. 46/, stanowiącej wykładnię przepisów intertemporalnych?
2. Czy istnieje możliwość przekształcenia prawa zabudowy w prawo użytkowania bądź użytkowania wieczystego w trybie przepisów ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./?
3. Czy - w przypadku udzielenia odpowiedzi pozytywnej na pytanie pierwsze - właściwy będzie tryb postępowania administracyjnego, czy cywilnego?
podjął następującą uchwałę:
Nieruchomość położona w P. przy ul. N. nr 57, o powierzchni 796 m2, oznaczona geodezyjnie w obrębie P. jako działka nr 29, jest zapisana w księdze wieczystej Kw nr 105649 jako własność Miasta P. na podstawie decyzji Wojewody (...) z dnia 9 grudnia 1992 r. (...). Na gruncie tym umową z dnia 5 listopada 1918 r. ustanowiono dziedziczne prawo zabudowy, które w pierwszym wpisie przysługiwało Fridzie S., a od 1993 r., po wielokrotnych aktach dziedziczenia, przysługuje S. S. L. do 1/3 części, W. A. L. do 1/3 części oraz Gizeli i Tadeuszowi małżonkom P. na prawach wspólności ustawowej do 1/3 części. Na gruncie wybudowany jest budynek mieszkalny stanowiący odrębny od gruntu przedmiot własności. Dla wydzielonych trzech lokali w budynku /nr 2, 3, 4/ prowadzone są trzy oddzielne księgi wieczyste, a także księga wieczysta dla części wspólnych budynku, nie wydzielonych dla odrębnych lokali.
Współwłaściciele budynku wystąpili w dniu 8 lutego 1992 r. z wnioskiem o dokonanie w drodze decyzji administracyjnej zmiany prawa zabudowy uwidocznionego w księdze wieczystej na użytkowanie wieczyste, podnosząc, że prawo zabudowy nie zostało przekształcone w użytkowanie wieczyste, chociaż zmiana taka powinna nastąpić stosownie do przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach /Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159 ze zm./ i przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 26 stycznia 1962 r. w sprawie zmiany niektórych praw do gruntu na prawo wieczystego użytkowania lub użytkowania /Dz.U. nr 15 poz. 67/. Wnioskodawcy uznali, iż wobec utraty mocy prawnej przez te przepisy uregulowanie ich prawa powinno nastąpić na podstawie art. 80 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./, z zastrzeżeniem, że oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie powinno być wolne od pierwszej opłaty, ponieważ obywatele nie mogą ponosić negatywnych skutków bezczynności administracji państwowej.
Zarząd Miasta P. decyzją z dnia 31 sierpnia 1993 r. orzekł o przekazaniu działki nr 29 w P. przy ul. N. nr 57 w użytkowanie wieczyste osobom wpisanym do księgi wieczystej jako mającym prawo zabudowy, stosując art. 80 ust. 2 cytowanej ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r.; jednocześnie nie znalazł podstaw do zwolnienia wnioskodawców od obowiązku uiszczenia pierwszej opłaty. Wskutek odwołania złożonego przez wszystkich uprawnionych wnioskodawców Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) decyzją z dnia 31 marca 1994 r. uchyliło zaskarżoną decyzję organu I instancji po stwierdzeniu, iż decyzja ta została podpisana tylko przez jednego członka Zarządu Miasta.
W trakcie postępowania odwoławczego pełnomocnik uprawnionych utrzymywał, iż podstawą rozstrzygnięcia powinien być art. 40 cytowanej ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. i par. 8 rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 26 stycznia 1962 r. w związku z art. XL przepisów wprowadzających kodeks cywilny, a także art. 7 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Wobec takiego stanowiska pełnomocnika wnioskodawców organ I instancji, rozpoznając ponownie sprawę, decyzją z dnia 11 października 1995 r. umorzył postępowanie wszczęte w trybie art. 80 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r., uznawszy, iż umorzenie jest zasadne, skoro strony zgłosiły zmianę podstawy prawnej wniosku. Jednocześnie tegoż 11 października 1995 r. Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego w P. wystosował do wnioskodawców pismo, w którym wyraził stanowisko, iż przekształcenie prawa zabudowy w użytkowanie wieczyste na zmodyfikowanej podstawie prawnej nie jest możliwe.