Przepis par. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych /Dz.U. nr 6 poz. 33 ze zm./ odnosi się również do podmiotu zajmującego pas drogowy z powodu konieczności usunięcia awarii urządzeń nie związanych z obsługą ruchu, a znajdujących się w pasie drogowym.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Marii Kalocińskiej, prokuratora Prokuratury Apelacyjnej, delegowanego do Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie z odwołania Zakładu Energetycznego (...) Spółka Akcyjna od decyzji Dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg w P. z dnia 5 lipca 2001 r. (...) w przedmiocie opłat za zajęcie pasa drogowego po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2001 r. na posiedzeniu jawnym pytania prawnego pełnego składu Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P., zgłoszonego na podstawie art. 22 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. 2001 nr 79 poz. 856/, o następującym brzmieniu:
Czy przepis par. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych /Dz.U. nr 6 poz. 33 ze zm./ odnosi się również do podmiotu zajmującego pas drogowy z powodu konieczności usunięcia awarii urządzeń nie związanych z obsługą ruchu, a znajdujących się w pasie drogowym?
podjął następującą uchwałę:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. na wniosek składu orzekającego tego Kolegium rozpatrującego odwołanie Zakładu Energetycznego w P. Spółka Akcyjna od decyzji Dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg w P., wystąpiło na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. 2001 nr 79 poz. 856/ z pytaniem przytoczonym w sentencji uchwały.
W uzasadnieniu uchwały Kolegium został przedstawiony następujący stan faktyczny i prawny:
Decyzją z dnia 5 lipca 2001 r. (...) Dyrektor Miejskiego Zarządu Dróg w P. na podstawie art. 40 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. 2000 nr 71 poz. 838/ - zwanej dalej ustawą - i par. 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych /Dz.U. nr 6 poz. 33 ze zm./ - zwanego dalej rozporządzeniem - nałożył na Zakład Energetyczny P. S.A. opłatę w kwocie 9.665,52 zł za zajęcie pasa drogowego - ul. Granicznej w P. podczas usuwania awarii sieci ciepłowniczej od 2 lutego do 10 kwietnia 2001 r. W uzasadnieniu decyzji podano, że opłata została ustalona według następującego wyliczenia: za zajęcie jezdni i chodnika - 0,47 zł/ m2 x 68 dni x 12 m2 = 383,52 zł i ryczałt za utrudnienie w ruchu - 136.50 zł x 68 dni = 9.282 zł, natomiast za okres zajęcia pasa drogowego przyjęto czas, jaki upłynął między zawiadomieniem faksem o konieczności usunięcia awarii a sporządzeniem z inicjatywy zarządcy drogi protokołu z odbioru terenu po zajęciu pasa drogowego. Jednocześnie organ I instancji podkreślił, że wymieniony zakład energetyczny nie dopełnił wynikającego z par. 7 ust. 1 rozporządzenia obowiązku powiadomienia zarządcy drogi o zakończeniu robót i przywróceniu zajmowanego odcinka pasa drogowego do poprzedniego stanu użyteczności.
W odwołaniu od tej decyzji Zakład Energetyczny poinformował, że awaria przyłącza centralnego ogrzewania znajdującego się w pasie drogowym została usunięta dnia 2 lutego 2001 r., a więc w terminie określonym w zawiadomieniu o konieczności usunięcia awarii i w tym samym dniu przywrócił pas drogowy do poprzedniego stanu użyteczności. Jego zdaniem par. 7 ust. 1 rozporządzenia nie odnosi się do podmiotu zajmującego pas drogowy z powodu konieczności usunięcia awarii urządzeń nie związanych z obsługą ruchu, a znajdujących się w pasie drogowym.
Uzasadnienie pytania prawnego skład orzekający Kolegium rozpoczął od przepisu art. 40 ust. 5 ustawy, w świetle którego wymogu uzyskania zezwolenia właściwego zarządcy drogi na prowadzenie robót w pasie drogowym nie stosuje się w razie konieczności usunięcia awarii urządzeń nie związanych z obsługą ruchu, a znajdujących się w pasie drogowym. Jednak prowadzący roboty niezbędne do usunięcia awarii ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o tym między innymi zarządu drogi. Zgodnie z par. 8 ust. 7 rozporządzenia w takiej sytuacji za zajęcie pasa drogowego przy usuwaniu awarii pobiera się również opłaty przewidziane w par. 8 ust. 1-6, przez co istotne znaczenie ma liczba dni zajęcia pasa drogowego. Ponadto według par. 7 ust. 1 rozporządzenia na zajmującym pas drogowy ciąży obowiązek powiadomienia zarządu drogi o zakończeniu robót i przywróceniu zajmowanego odcinka pasa drogowego do poprzedniego stanu użyteczności. Uwzględniając te unormowania skład orzekający Kolegium uznał, że par. 7 ust. 1 rozporządzenia dotyczy także podmiotu zajmującego pas drogowy w celu usunięcia awarii urządzeń nie związanych z obsługą ruchu, a znajdujących się w pasie drogowym, skoro obejmuje go pojęcie "zajmujący pas drogowy" oraz obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków ruchu i przywrócenia pasa do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie, wynikający z art. 40 ust. 6 ustawy. Przemawiają za tym dodatkowo uprawnienia zarządcy drogi do sprawdzenia, czy pas drogowy został przywrócony do poprzedniego stanu użyteczności.