W sprawach dotyczących umieszczania reklam w pasie drogowym, pas drogowy /droga/ jako wydzielony pas terenu w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. nr 14 poz. 60 ze zm./ obejmuje płaszczyznę gruntu pasa drogowego wraz z przestrzenią nad tym pasem.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Waldemara Grudzieckiego prokuratora Prokuratury Krajowej w sprawie z odwołania Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego Spółki z o.o. we W. od decyzji Dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg Publicznych we W. z dnia 14 stycznia 2000 r. (...) w przedmiocie pobrania kary pieniężnej za umieszczenie w pasie drogowym reklam bez zezwolenia zarządu drogi po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2000 r. na posiedzeniu jawnym pytania prawnego pełnego składu Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. zgłoszonego na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. nr 122 poz. 593 ze zm./, o następującym brzmieniu:
Czy droga lub pas drogowy jako wydzielony pas terenu w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. nr 14 poz. 60 ze zm./, obejmuje płaszczyznę gruntu, czy płaszczyznę gruntu pasa drogowego wraz z przestrzenią nad tym pasem?
podjął następującą uchwałę:
Pytanie prawne przedstawione Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. nr 122 poz. 593 ze zm./ przez pełny skład Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. w uchwale z dnia 17 marca 2000 r. wyłoniło się na tle następującego stanu faktycznego.
Dyrektor Miejskiego Zarządu Dróg Publicznych we W. decyzją z dnia 14 stycznia 2000 r. (...) wydaną na podstawie art. 40 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. nr 14 poz. 60 ze zm./ i par. 11 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych /Dz.U. nr 6 poz. 22 ze zm./ orzekł o pobraniu od Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego Spółki z o.o. we W. kary pieniężnej w kwocie 19.108,40 zł za samowolne ustawienie w pasie drogowym ulic T., O., Al. K.W. tablic reklamowych. W uzasadnieniu decyzji podano, że MPK Spółka z o.o. we W. zajęła pas drogowy wyżej wymienionych ulic poprzez umieszczenie tablic reklamowych na urządzeniach będących jej własnością tj. przystankach autobusowych znajdujących się w pasach drogowych ulic. Określono również okres i powierzchnię zajętego bez zezwolenia pasa drogowego.
W odwołaniu od tej decyzji MPK Spółka z o.o. we W. zarzuciła, iż zaskarżoną decyzją naruszono przepisy prawa materialnego, w szczególności art. 37 ust. 1, art. 39 ust. 1 pkt 5, art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych oraz par. 10 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych, poprzez błędną ich interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż odwołujący się ustawiając reklamy samowolnie zajął pas drogowy, gdy faktycznie w pasie drogowym znajdują się wiaty i zadaszenia przystankowe. W uzasadnieniu odwołania podkreślono, że skoro reklamy /plakaty i napisy/ zostały umieszczone na wiatach i zadaszeniach to nie powodują one zajęcie pasa drogowego. Ponadto zarzucono, iż nie wyjaśniono, czy przy wyliczeniu kary wielkość powierzchni została wyliczona od powierzchni afiszy reklamowych i napisów, czy też od powierzchni wiat i zadaszeń, które są obiektami przystankowymi, za które nie pobiera się opłat i kar.
Na wniosek zespołu orzekającego Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. rozpatrującego odwołanie pełny skład tego Kolegium podjął uchwałę o wystąpieniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego z przytoczonym w sentencji uchwały pytaniem prawnym. W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, iż istota sprawy sprowadza się do wyjaśnienia, czy umieszczenie przez MPK Spółkę z o.o. we W. tablic reklamowych na urządzeniach będących jej własnością, tj. na przystankach autobusowych znajdujących się w pasach drogowych określonych ulic, stanowi zajęcie pasa drogowego. W ocenie Kolegium, zarówno przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, jak i przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych definiują pas drogowy jako "wydzielony pas terenu". Brak jest natomiast regulacji prawnej dotyczącej przestrzeni nad powierzchnią pasa drogowego jako wydzielonego pasa terenu /art. 4 pkt 1 powołanej ustawy o drogach publicznych/.