Wniosek skierowanego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na następujące zagadnienie prawne:~Czy w umowie leasingu, której przedmiotem jest oddanie do korzystania samochodu, dopuszczalne jest ustalenie, że koszty ubezpieczenia samochodu nie będą stanowiły elementu opłaty leasingowej oraz, że leasingodawca będzie je refakturował na leasingobiorcę z uwzględnieniem tej samej stawki VAT /zwolnienia od VAT/, która /e/ była /o/ uwidoczniona /e/ na fakturze wystawionej przez sprzedawcę usług - ubezpieczyciela?~w przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na to pytanie:~Czy organy podatkowe obowiązane są respektować tego typu ustalenia przy ocenie prawidłowości obliczania i odprowadzania podatku VAT przez leasingodawcę?~podjął następującą uchwałę:
Tezy

W umowie leasingu, której przedmiotem jest oddanie do korzystania samochodu, dopuszczalne jest ustalenie, że kwota ubezpieczenia samochodu nie będzie stanowiła elementu opłaty leasingowej oraz, że leasingodawca będzie refakturował tę kwotę na leasingobiorcę z uwzględnieniem tej samej stawki podatku od towarów i usług /VAT/, która była określona na fakturze wystawionej przez ubezpieczyciela. Ustalenia te są skuteczne także w zakresie obliczania i odprowadzania podatku VAT przez leasingodawcę.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu wniosku skierowanego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na następujące zagadnienie prawne:

Czy w umowie leasingu, której przedmiotem jest oddanie do korzystania samochodu, dopuszczalne jest ustalenie, że koszty ubezpieczenia samochodu nie będą stanowiły elementu opłaty leasingowej oraz, że leasingodawca będzie je refakturował na leasingobiorcę z uwzględnieniem tej samej stawki VAT /zwolnienia od VAT/, która /e/ była /o/ uwidoczniona /e/ na fakturze wystawionej przez sprzedawcę usług - ubezpieczyciela?

w przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na to pytanie:

Czy organy podatkowe obowiązane są respektować tego typu ustalenia przy ocenie prawidłowości obliczania i odprowadzania podatku VAT przez leasingodawcę?

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/5

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wniósł, na podstawie art. 16 ust. 2 w związku z art. 13 pkt 3 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym /t.j. Dz.U. 1994 nr 13 poz. 48 ze zm./ o rozpoznanie przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego następującego zagadnienia prawnego: Czy w umowie leasingu, której przedmiotem jest oddanie do korzystania samochodu, dopuszczalne jest ustalenie, że koszty ubezpieczenia samochodu nie będą stanowiły elementu opłaty leasingowej oraz że leasingodawca będzie je refakturował na leasingobiorcę z uwzględnieniem tej samej stawki VAT /zwolnienia od VAT/, która była uwidoczniona na fakturze wystawionej przez sprzedawcę usług - ubezpieczyciela? oraz w przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na to pytanie:

Czy organy podatkowe są obowiązane respektować tego typu ustalenia przy ocenie prawidłowości obliczania i odprowadzania podatku VAT przez leasingodawcę?

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wskazał w uzasadnieniu wniosku na istnienie rozbieżności w orzecznictwie sądowym i organów podatkowych odnośnie do dopuszczalności "refakturowania" kosztów ponoszonych przez płatników podatku od towarów i usług; przykładem tych rozbieżności są orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 września 1997 r., III SA 461/97 i z dnia 27 listopada 1995 r., SA/Wr 752/95. W ocenie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w praktyce organów podatkowych i Naczelnego Sądu Administracyjnego dopuszcza się możliwość refakturowania sprzedaży takich kategorii dóbr jak energia elektryczna, usługi telekomunikacyjne i radiokomunikacyjne przy spełnieniu dwóch przesłanek: odsprzedaż /sprzedaż/ następuje po cenie zakupu, podmiot dokonujący sprzedaży wystawia kupującemu fakturę VAT uwzględniającą stawkę podatku VAT lub zwolnienie od VAT, które widnieją na fakturze pierwotnego sprzedawcy, a więc stawkę przedmiotowo właściwą przy sprzedaży danej usługi. Organy te nie dopuszczają natomiast możliwości refakturowania innych rodzajów usług uznając, że usługi jako takie nie mogą być przedmiotem dalszej sprzedaży, bowiem są ściśle związane z odbiorcą usługi. W ocenie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego ustalenie, że usługi jako takie nie mogą być przedmiotem odsprzedaży jako ściśle związane z odbiorcą usługi jest ustaleniem a priori i nie znajduje oparcia w przepisach prawa i w praktyce gospodarczej. Co więcej, swoiste wymuszanie przez organy podatkowe i Naczelny Sąd Administracyjny wprowadzania określonych postanowień do umów cywilnoprawnych stanowi bezpośrednie naruszenie zasady wolności umów. Z zasady tej wynika, że strony mogą postanowić, że pewne koszty ponoszone przez leasingodawcę będą kosztami ponoszonymi na rzecz leasingobiorcy i z tego tytułu leasingodawca nie będzie czerpał zysku, natomiast leasingobiorca zwróci leasingodawcy te koszty po wystawieniu odrębnej faktury VAT uwzględniającej stawkę /zwolnienie/ VAT, po której leasingodawcy zostały obliczone określone koszty zakupu towaru lub usługi. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego jest zdania, że rozważenia wymaga jednak i to, na ile w przypadku umów leasingu, których przedmiotem są samochody, niedopuszczalne byłoby wydanie leasingobiorcy samochodu do korzystania, gdyby wcześniej leasingodawca jako właściciel samochodu nie ubezpieczył samochodu. Nie jest bowiem dopuszczalne korzystanie w ruchu publicznym z samochodów, które nie zostały zarejestrowane i nie zostały ubezpieczone co najmniej w zakresie OC. W ocenie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego leasingodawca nie mógłby przekazać leasingobiorcy samochodu do korzystania w ruchu publicznym bez poniesienia kosztów ubezpieczenia samochodu, co oznacza, że powstaje wątpliwość, czy koszty te nie są ponoszone w interesie obu stron umowy leasingu, a nie tylko leasingobiorcy, a zatem czy nie stanowią w konsekwencji elementu umowy leasingowej, a nie bliżej nieokreślonej innej umowy między leasingodawcą a leasingobiorcą. Oznaczać to może, że wspomniane koszty mogą stanowić element opłaty leasingowej i podlegać opodatkowaniu według stawki przewidzianej dla umów leasingowych.

Strona 1/5