Sąd Najwyższy po rozpoznaniu zagadnienia prawnego (...)~czy pożyczki udzielane przez spółkę prawa handlowego, nie będącą bankiem, prowadzącą w 1992 r. działalność gospodarczą bez zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego, były zwolnione od opłaty skarbowej?~podjął następującą uchwałę:
Tezy

Pożyczki udzielane przez spółkę prawa handlowego nie będącą bankiem, prowadzącą w 1992 r. działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek bez zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego, nie podlegały zwolnieniu od opłaty skarbowej.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu zagadnienia prawnego (...)

czy pożyczki udzielane przez spółkę prawa handlowego, nie będącą bankiem, prowadzącą w 1992 r. działalność gospodarczą bez zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego, były zwolnione od opłaty skarbowej?

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/16

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego po modyfikacji wniosku złożonego na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym /t.j. Dz.U. 1994 nr 13 poz. 48 ze zm./ wniósł o rozpoznanie przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego następującej kwestii prawnej: "Czy spółka prawa handlowego nie będąca bankiem, prowadząca w 1992 r. działalność gospodarczą w zakresie kredytowania i udzielania pożyczek, mogła być opodatkowana w formie opłaty skarbowej w sytuacji:

a/ istnienia od 1989 r. do dnia 30 lipca 1996 r. zwolnienia przedmiotowego od obowiązku uiszczania takiej opłaty od umów pożyczki, jeżeli udzielającym pożyczki był /jest/ podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie kredytowania i udzielania pożyczek,

b/ braku odpowiednich przepisów przejściowych, zmieniających i wykonawczych do ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /Dz.U. nr 4 poz. 21, obecnie t.j. Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359 ze zm./, której celem - po nowelizacjach z dnia 28 grudnia 1989 r. /Dz.U. nr 74 poz. 439 - art. 1 pkt 14/ oraz z dnia 14 lutego 1992 r. /Dz.U. nr 20 poz. 78 - art. 1 pkt 5/ - było między innymi wprowadzenie ograniczeń w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług nazywanych "czynnościami bankowymi" przy zachowaniu prawa do dokonywania niektórych z tych "czynności" przez jednostki organizacyjne legitymujące się szczególnym upoważnieniem ustawowym oraz przez spółki prawa handlowego - w tym ostatnim przypadku - za zezwoleniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego".

Uściślając następnie powyższy wniosek Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wyjaśnił, że zgłoszone zagadnienie prawne dotyczy uprawnień i obowiązków spółek prawa handlowego, nie będących bankami, które w 1992 r. prowadziły działalność gospodarczą w zakresie kredytowania i udzielania pożyczek, zatem dotyczy uprawnień i obowiązków tych spółek wynikających z norm prawnych obowiązujących w 1992 r.

Z uzasadnienia wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego wynika, że przyczyną jego zgłoszenia jest istnienie rozbieżności w orzecznictwie sądowym dotyczącym stosowania par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./. Tytułem przykładu Pierwszy Prezes wskazał z jednej strony wyrok NSA - Ośrodka Zamiejscowego w Łodzi z dnia 6 września 1994 r., SA/Ł 218/94 /Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1996 nr 2, str. 186-187/, w którym Sąd ten przyjął, że udzielanie pożyczek mieści się w działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./ i korzysta ze zwolnienia od opłaty skarbowej, chociaż nie jest realizowane przez bank, z drugiej zaś strony - uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1995 r., III AZP 7/95 /OSNAPU 1995 z. 22 poz. 269/, w której Sąd Najwyższy uznał, że spółce akcyjnej, udzielającej w latach 1991-92 w celach zarobkowych pożyczek pieniężnych bez zezwolenia Prezesa NBP wymaganego w art. 11[1] ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359 ze zm./, nie przysługuje zwolnienie od opłaty skarbowej określone w wymienionym wyżej rozporządzeniu.

Strona 1/16