Zwiększenie świadczenia określonego w art. 15 ust. 3 i 3b ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 104 poz. 450 ze zm./ dolicza się na podstawie art. 21 ust. 4 tej ustawy do wysokości przysługującej najniższej emerytury.
Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony Kaszczyszyn, w sprawie z wniosku Witolda S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w S. o podstawę wymiaru emerytury, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym w dniu 4 lutego 1999 r. zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Apelacyjny w P. postanowieniem z dnia 4 listopada 1998 r. (...) do rozstrzygnięcia w trybie art. 390 Kpc.
Czy zwiększenie świadczenia określonego w art. 15 ust. 3-3b ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 104 poz. 450 ze zm./ dolicza się na podstawie art. 21 ust. 4 tej ustawy do wysokości przysługującej wnioskodawcy najniższej emerytury ?
podjął następującą uchwałę:
Przedstawione zagadnienie prawne powstało na tle następującego stanu faktycznego:
Wnioskodawca Witold S. zgodnie z decyzją z dnia 6 lipca 1993 r. pobiera emeryturę na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin /Dz.U. nr 40 poz. 267 ze zm./. Do pobieranej emerytury decyzją z dnia 23 lutego 1995 r. organ rentowy przyznał zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za 109 kwartałów - w kwocie 52,86 zł oraz stwierdził, że wnioskodawca nadal będzie otrzymywał świadczenie w minimalnej wysokości.
Po rozpoznaniu kolejnego wniosku o wysokość emerytury i przeliczenie podstawy jej wymiaru, decyzją z dnia 5 czerwca 1997 r, organ rentowy wniosek ten załatwił odmownie.
Rozpoznając odwołanie od powyższej decyzji Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 29 stycznia 1997 r. zmienił zaskarżoną decyzję i nakazał Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w S. wypłacenie wnioskodawcy zwiększenia z tytułu zbiegu okresów opłacanych składek na ubezpieczenie społeczne rolnicze z okresem innego ubezpieczenia w pełnej wysokości przy przysługującej najniższej emeryturze pracowniczej, poczynając od dnia 8 kwietnia 1997 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że przyjęcie za podstawę wymiaru emerytury wnioskodawcy w uwzględnieniu wniosku z dnia 4 czerwca 1993 r. wynagrodzenia z 4 kolejnych lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 13 lat kalendarzowych, tj. z lat 1983-1986 jest zgodne z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent (...) /Dz.U. nr 104 poz. 450 ze zm./. Jednak stwierdził, że organ rentowy błędnie interpretuje stosowanie art. 13 ust. 1 i art. 16 ust. 4 ustawy o rewaloryzacji "przy zwiększeniu emerytury z tytułu zbiegu okresów opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolnicze na podstawie art. 15 przez dodanie art. 15 ust. 3a, ust. 3b i 3c".
W apelacji organ rentowy zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności art. 13 i art. 16 ustawy o rewaloryzacji przez przyjęcie, że stosowanie powyższych przepisów dotyczy tylko świadczeń przyznawanych na podstawie przepisów wymienionych w art. 1 tej ustawy oraz wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania w całości.
Sąd Apelacyjny zaznaczył, iż przedstawiając zagadnienie prawne miał na uwadze treść przepisów art. 15 ust. 3a i 3b ustawy o rewaloryzacji, które to przepisy dają podstawę do przyznania emerytom i rencistom zwiększenia świadczenia za cały okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Zwiększenie to organ rentowy naliczył wnioskodawcy, lecz doliczył do ustalonej wysokości należnej mu emerytury, a skoro emerytura ta po doliczeniu zwiększenia jest niższa niż wysokość najniższej emerytury, uznał, że świadczenie przysługuje mu w najniższej wysokości. Natomiast stanowisko Sądu Wojewódzkiego jest odmienne od stanowiska pozwanego organu rentowego.