Sąd Najwyższy po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T. do rozstrzygnięcia w trybie art. 392 Kpc:~Czy pracownik może skutecznie zgłosić gotowość do pracy po wydaniu orzeczenia przywracającego go do pracy mając na uwadze charakter tego orzeczenia, gdy jest ono jeszcze nieprawomocne /art. 388 par. Kpc/?~podjął następująca uchwałę:
Tezy

W sprawach o przywrócenie do pracy ma zastosowanie art. 388 par. 1 Kpc.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T. do rozstrzygnięcia w trybie art. 392 Kpc:

Czy pracownik może skutecznie zgłosić gotowość do pracy po wydaniu orzeczenia przywracającego go do pracy mając na uwadze charakter tego orzeczenia, gdy jest ono jeszcze nieprawomocne /art. 388 par. Kpc/?

podjął następująca uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/6

Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T., działając na podstawie art. 390 par. 2 Kpc, przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, sformułowane w postanowieniu z dnia 1 października 1998 r. Zagadnienie to powstało w następującym stanie faktycznym.

W dniu 30 listopada 1995 r. burmistrz miasta B. wypowiedział powodowi Władysławowi K. zatrudnionemu na podstawie mianowania na stanowisku kierownika Referatu Geodezji, umowę o pracę. Wyrokiem z dnia 16 lipca 1996 r. Sąd Rejonowy - Sąd Pracy w B. przywrócił powoda do pracy na poprzednich warunkach i zasądził na jego rzecz od Urzędu Miejskiego w B. kwotę 1.204 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Apelację od tego wyroku, złożoną przez stronę pozwaną, oddalił Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T. wyrokiem z dnia 3 października 1996 r. W dniu 25 listopada 1996 r. powód zgłosił się do pracy. Wcześniej korzystał ze zwolnienia lekarskiego z powodu choroby. Nie został jednak dopuszczony do pracy. Przyczyną powyższego stanowiska pracodawcy było przeświadczenie, że wykonaniu podlega jedynie wyrok prawomocny. Tymczasem wyrok Sądu Wojewódzkiego, oddalający apelację strony pozwanej, nie uprawomocnił się. Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 11 marca 1997 r. oddalił kasację strony pozwanej.

W dniu 12 marca 1997 r. powód został dopuszczony do pracy i otrzymał od pracodawcy kwotę 1.204 zł tytułem wynagrodzenia, zasądzoną wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 16 lipca 1996 r. Jednak pozwany Urząd odmówił powodowi wypłacenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy od dnia 25 listopada 1996 r., kiedy był gotów do świadczenia pracy, lecz nie został do niej dopuszczony, do dnia 11 marca 1997 r., tj. do daty wyroku Sądu Najwyższego. Odmowa strony pozwanej była przyczyną wystąpienia powoda z pozwem o zapłatę wynagrodzenia za wskazany okres. Sąd Rejonowy - Sąd Pracy w B. wyrokiem z dnia 30 czerwca 1998 r. oddalił powództwo uznając, że po wyroku sądu drugiej instancji, z dnia 3 października 1996 r., pracodawca mógł nie dopuścić powoda do pracy, gdyż wyrok ten był wyrokiem nieprawomocnym. Tym samym pracodawca nie miał obowiązku zapłaty wynagrodzenia za czas do rozstrzygnięcia kasacji przez Sąd Najwyższy.

Zdaniem Sądu Wojewódzkiego sprawa nie jest tak jednoznaczna, jak ocenił Sąd Rejonowy. Istnieje w niej zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, wiążące się z kwestią wykonalności wyroku sądu drugiej instancji oddalającego apelację od wyroku sądu pierwszej instancji przywracającego pracownika do pracy.

Sad Wojewódzki podniósł, że z art. 388 par. 2 Kpc wynika, iż wyrok sądu drugiej instancji jest natychmiast wykonalny, jeżeli kodeks nie stanowi inaczej. Przepis ten dotyczy wyroków nadających się do wykonania w drodze egzekucji, czyli zasądzających. Nie dotyczy zaś wyroków ustalających i kształtujących, których skuteczność zależy od prawomocności. Gdy chodzi o orzeczenie o przywróceniu pracownika do pracy, to jego charakter jest w piśmiennictwie prawniczym przedmiotem licznych kontrowersji. Według najnowszych poglądów pracownik może skutecznie zgłosić gotowość do pracy dopiero w związku z prawomocnym wyrokiem przywracającym go do pracy. Co więcej, restytucja stosunku pracy na podstawie takiego orzeczenia nie następuje z chwilą jego uprawomocnienia, lecz dopiero po spełnieniu się dodatkowej przesłanki z art. 48 par. 2 Kp, jaką jest zgłoszenie w ciągu 7 dni gotowości podjęcia pracy przez pracownika. Termin ten biegnie od prawomocności orzeczenia o przywróceniu do pracy. Orzeczenie o przywróceniu do pracy nie unieważnia bezprawnego oświadczenia pracodawcy, lecz restytuuje stosunek pracy ex nunc, tj. od dnia, w którym ziścił się ustawowy warunek w postaci zgłoszenia przez pracownika gotowości podjęcia pracy. Sąd Wojewódzki nawiązał również do teorii o trójpodziale powództw na ustalające, kształtujące i zasądzające, i przytoczył poglądy, według których wykonalne może być tylko orzeczenie sądu prawomocne lub zaopatrzone w rygor natychmiastowej wykonalności, nakładające na określony podmiot obowiązek świadczenia. Orzeczenie o przywróceniu pracownika do pracy nie jest jednak wykonalne i nie stanowi tytułu egzekucyjnego.

Strona 1/6