Sąd Najwyższy na poniższe pytania prawne Ministra Sprawiedliwości:~ 1. Czy przepis par. 7 ust. 2 zarządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych /M.P. nr 23 poz. 205 ze zm./, ustalający pierwszeństwo w nabyciu państwowych nieruchomości rolnych, oparty jest zarówno w pkt 1 jak i pkt 2 na konstrukcji prawa pierwokupu /art. 596 i art. 695 par. 3 Kc/, to znaczy, czy wymóg przysługiwania dzierżawcom prawa pierwokupu dający pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości /par. 7 ust. 2 pkt 1/, odnosi się także do dzierżawców racjonalnie prowadzących gospodarstwo osobiście lub przy pomocy członków rodziny /par. 7 ust. 2 pkt 2/,~ 2. czy prawo pierwokupu przysługujące dzierżawcy może być skutecznie realizowane względem nieruchomości państwowej w sytuacji, gdy wydzierżawiającym grunt wchodzący w skład Państwowego Funduszu Ziemi nie Skarb Państwa, lecz osoba fizyczna - użytkownik gruntu, a wydzierżawienie gruntu nastąpiło bez zgody i wiedzy właściciela tego gruntu?~ podjął uchwałę:
Tezy

1. Pierwszeństwo w nabyciu państwowych nieruchomości rolnych przewidziane w par. 7 ust. 2 pkt 2 zarządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 18 września 1982 r. w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości /M.P.nr 23 poz.205 ze zm./ nie jest oparte na konstrukcji ustawowego prawa pierwokupu unormowanego w art. 695 par. 2 Kc.

2. Zawarcie umowy dzierżawy, której przedmiotem jest nieruchomość państwowa, wchodząca w skład Państwowego Funduszu Ziemi a wydzierżawiającym osoba fizyczna będąca użytkownikiem tej nieruchomości, nie pozbawia dzierżawcy - przy spełnieniu przez niego pozostałych przesłanek z art. 695 par. 2 Kc - prawa pierwokupu, chociażby umowa dzierżawy była zawarta bez wiedzy i zgody właściciela tej nieruchomości.

Sentencja

Sąd Najwyższy na poniższe pytania prawne Ministra Sprawiedliwości:

1. Czy przepis par. 7 ust. 2 zarządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 18 września 1982 r. w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych /M.P. nr 23 poz. 205 ze zm./, ustalający pierwszeństwo w nabyciu państwowych nieruchomości rolnych, oparty jest zarówno w pkt 1 jak i pkt 2 na konstrukcji prawa pierwokupu /art. 596 i art. 695 par. 3 Kc/, to znaczy, czy wymóg przysługiwania dzierżawcom prawa pierwokupu dający pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości /par. 7 ust. 2 pkt 1/, odnosi się także do dzierżawców racjonalnie prowadzących gospodarstwo osobiście lub przy pomocy członków rodziny /par. 7 ust. 2 pkt 2/,

2. czy prawo pierwokupu przysługujące dzierżawcy może być skutecznie realizowane względem nieruchomości państwowej w sytuacji, gdy wydzierżawiającym grunt wchodzący w skład Państwowego Funduszu Ziemi nie Skarb Państwa, lecz osoba fizyczna - użytkownik gruntu, a wydzierżawienie gruntu nastąpiło bez zgody i wiedzy właściciela tego gruntu?

podjął uchwałę:

Inne orzeczenia z hasłem:
Nieruchomości
Inne orzeczenia sądu:
Sąd Najwyższy
Uzasadnienie strona 1/4

I. Dopuszczając możliwość zbywania nieruchomości państwowych przepisy ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego /Dz.U. nr 17 poz. 71 ze zm./ stanowiły kontynuację tendencji zmierzającej do zapewnienia wpływu ze strony państwa na wybór nabywcy takiej nieruchomości. Istota tych norm ustawowych, a także przepisów wykonawczy ulegała licznym zmianom. Dotyczyły one również zakresu uprawnień i obowiązków właściwych organów administracji państwowej i innych podmiotów zaangażowanych w nabywanie gruntów Państwowego Funduszu Ziemi przez rolników indywidualnych. Uregulowanie niektórych kwestii szczegółowych związanych ze zbywaniem wymienionych gruntów zawiera - z powołaniem się na upoważnienie z art. 5 i 8 przytoczonej ustawy - zarządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 18 września 1982 r. w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych /M.P. 1985 nr 9 poz. 80/. Stanowiąc w par. 7 ust. 1, że nabywcą nieruchomości może być osoba, która odpowiada warunkom określonym w przepisach kodeksu cywilnego, zarządzenie nawiązuje do przepisów określających przesłanki nabycia własności nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną /art. 160 par. 1 Kc/. Chodzi o wymaganie posiadania kwalifikacji zawodowych, stanowiących generalną zasadę w obowiązującym stanie prawnym. Odnosi się on do wszelkich źródeł nabycia nieruchomości rolnych i wszystkich nabywców zarówno korzystających z pierwszeństwa nabycia, jak i rekrutujących się spoza tego grona. Dopiero wykazanie przez potencjalnego nabywcę posiadania odpowiednich kwalifikacji, warunkujących nabycie własności nieruchomości rolnej, czyni aktualnym dalsze rozważania o pierwszeństwie nabycia przed innymi osobami w rozumieniu par. 7 ust. 2 tego zarządzenia.

II. Stosownie do par. 7 ust. 2 omawianego zarządzenia pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości przysługuje w następującej kolejności:

1/ dzierżawcom, którym przysługuje prawo pierwokupu, określone przepisami kodeksu cywilnego,

2/ dzierżawcom racjonalnie prowadzącym gospodarstwo osobiście lub przy pomocy członków rodziny,

3/ współwłaścicielom, jeżeli w wyniku nabycia udziału następuje zniesienie współwłasności,

4/ nabywcom, którzy wywiązują się z zawartych umów kontraktacji produktów rolnych,

5/ młodym rolnikom,

6/ członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych.

Objęte wnioskiem Ministra Sprawiedliwości zagadnienie prawne dotyczy pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości przysługującego dzierżawcom wymienionym w pkt 1 i 2 przytoczonego par. 7 ust. 2 zarządzenia. Poza tym, że w obu tych przepisach chodzi o dzierżawców gruntów państwowych, którzy przysługujące im pierwszeństwo mogą realizować tylko w wypadku sprzedaży tej nieruchomości - w pozostałym zakresie ich uprawnienia wykazują daleko idące zróżnicowanie. Oparte są na odmiennych konstrukcjach prawnych i w konsekwencji takiego unormowania wywołują odmienne skutki prawne w razie pominięcia przysługującego każdemu z nich uprawnienia. W pierwszym wypadku chodzi o ustawowe prawo pierwokupu przysługujące uprawnionemu dzierżawcy. Zarządzenie w par. 7 ust. 2 pkt 1 odsyła do przepisów kodeksu cywilnego, zawierających unormowanie o przysługującym dzierżawcom prawie pierwokupu /art. 695 par. 2 i art. 599 Kc/, Nie ustanawia dla tych kandydatów innych przesłanek pierwszeństwa kupna państwowych nieruchomości rolnych.

Strona 1/4
Inne orzeczenia z hasłem:
Nieruchomości
Inne orzeczenia sądu:
Sąd Najwyższy