Przepis par. 13 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1975 r. w sprawie klasyfikacji wód, warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki, oraz kar pieniężnych za naruszenie tych warunków /Dz.U. nr 41 poz. 214 ze zm./, według którego Minister Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska może umorzyć w całości lub w części karę pieniężną wymierzoną za wprowadzenie do wód lub do ziemi albo do urządzeń kanalizacyjnych ścieków, które nie odpowiadają warunkom określonym w pozwoleniu wodnoprawnym lub w zezwoleniu na wprowadzenie ścieków, nie może być uznany za wydany bez upoważnienia zawartego w art. 130 par. 3 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne /Dz.U. nr 38 poz. 230 ze zm./.
Sąd Najwyższy z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, T. Kozy, w sprawie ze skargi Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w R. na decyzję Ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej z dnia 2 marca 1985 r. w przedmiocie odmowy umorzenia kar pieniężnych po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 21 lutego 1986 r. III SA 1228/85 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 Kpc w związku z art. 211 Kpa:
"Czy uprawnienie przyznane byłemu Ministrowi Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska przez Radę Ministrów w par. 13 ust. 1 rozporządzenia z dnia 29 listopada 1975 r. w sprawie klasyfikacji wód, warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki, oraz kar pieniężnych za naruszenie tych warunków /Dz.U. nr 41 poz. 214/, do umorzenia w całości lub w części kar pieniężnych nałożonych za wprowadzenie do wód lub do ziemi albo do urządzeń kanalizacyjnych ścieków, które nie odpowiadają warunkom określonym w pozwoleniu wodnoprawnym lub w zezwoleniu na wprowadzenie ścieków może być uznane za zgodne z upoważnieniem zawartym w art. 130 ust. 3 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne /Dz.U. nr 38 poz. 230 ze zm./, w myśl którego Rada Ministrów określi (...) zasady i tryb ustalania kar pieniężnych określonych w ust. 1 i 2 oraz organy właściwe do ich ściągania?"
podjął następującą uchwałę:
Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" w R. wniosła do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej z dnia 2 marca 1985 r. odmawiającą uwzględnienie wniosku tej Spółdzielni o umorzenie kar pieniężnych nałożonych za wprowadzenie do urządzeń kanalizacyjnych stanowiących własność Państwa ścieków nie odpowiadających wymaganym warunkom.
Przy rozpoznawaniu skargi przez Naczelny Sąd Administracyjny powstało przytoczone w sentencji uchwały zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, które przedstawione zostało do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu na podstawie art. 391 Kpc w związku z art. 211 Kpa:
I. W uzasadnieniu postanowienia o przedstawieniu zagadnienia prawnego Naczelnego Sąd Administracyjny stwierdził, iż przedstawienie go Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia w istocie zmierza do wywołania stanowiska co do zgodności rozporządzenia wykonawczego z aktem ustawodawczym. Jednakże unormowanie art. 35 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym /Dz.U. nr 22 poz. 98/ nie pozwala na skierowanie przewidzianego w art. 10 ust. 1 tej ustawy pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego.
W związku z powyższym należy zauważyć, że co do kwestii, czy ograniczenie w czasie stosowania przepisów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, przewidziane w art. 35 /i w art. 21/ tej ustawy, rozciąga się także na tzw. kontrolę konkretną zgodności aktu ustawodawczego z Konstytucją albo innego aktu normatywnego z Konstytucją lub aktem ustawodawczym, tj. kontrolę realizowaną w drodze pytań prawnych, o których mówi art. 10 ust. 1 ustawy, wyrażone są rozbieżne poglądy. Dotychczas Trybunał Konstytucyjny nie zajął w tej sprawie stanowiska. W piśmiennictwie prawniczym zaś przeważa - jak się zdaje - zapatrywanie, że w wymienionym wypadku nie mają zastosowania ograniczenia czasowe z art. 21 i art. 35 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.
Niezależnie od tego, jakie jest prawidłowe rozstrzygnięcie powyższej kwestii, pozostaje ono bez wpływu na dopuszczalność rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy przedstawionego zagadnienia prawnego.
Przed wejściem w życie przepisów o Trybunale Konstytucyjnym w judykaturze i w doktrynie zgodnie uznawano, że sądy są uprawnione do samodzielnej oceny, czy akt normatywny niższego rzędu niż ustawa /dekret/ jest zgodny z ustawą /i z Konstytucją/ i w razie stwierdzenia niezgodności - do odmowy jego zastosowania w rozstrzyganej sprawie. Nie ma podstaw do przyjęcia, że obecnie sądy pozbawione zostały tego uprawnienia. Wynika ono bowiem wprost z Konstytucji. Artykuł 62 Konstytucji, według którego sędziowie podlegają tylko ustawom, nie został ani uchylony, ani zmieniony, ani nie został ograniczony zakres jego działania. W szczególności nie uczyniła tego ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej /Dz.U. nr 11 poz. 83/, która wprowadziła do Konstytucji art. 33a, ustanawiający Trybunał Konstytucyjny. Nie uczyniła tego również ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, która pozostając w zgodności z Konstytucją nie mogła zresztą tego zrobić.