Rozpoznanie sprawy o roszczenie pieniężne funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa, wynikające ze stosunku służbowego, należy do właściwości organu administracyjnego.
Sąd Najwyższy przy udziale prokuratora w Ministerstwie Sprawiedliwości w sprawie ze skargi Henryka K. na decyzję Szefa Urzędu Ochrony Państwa z dnia 14 kwietnia 1992 r. nr FO-671/92 w przedmiocie naliczenia odsetek od należności za równoważnik umundurowania po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 26 sierpnia 1992 r. II SA 1252/92 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 Kpc w zw. z art. 211 Kpa:
Czy sprawa o odsetki od należności za świadczenia wynikające ze stosunku służbowego w Urzędzie Ochrony Państwa i innych pokrewnych służb jest sprawą administracyjną czy cywilną?
podjął następującą uchwałę:
Przedstawione przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne powstało w następującym stanie faktycznym:
Henryk K. wystąpił z pozwem przeciwko Urzędowi Ochrony Państwa w W. o zasądzenie odsetek ustawowych z tytułu nieterminowo wypłaconego równoważnika pieniężnego za umundurowanie, przysługujące w 1991 r.
Sąd Wojewódzki w G. - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w G. postanowieniem z dnia 16 stycznia 1992 r. w sprawie VII P 192/91 uznał się niewłaściwym i na zasadzie art. 464 par. 1 Kpc przekazał sprawę do rozpoznania Szefowi Urzędu Ochrony Państwa w W.. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego z treści art. 94 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa /Dz.U. nr 30 poz. 180 ze zm./ wynika, że organem właściwym do rozpoznania roszczeń z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych funkcjonariusza UOP jest kierownik jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych. W związku z tym istnieje niedopuszczalność drogi sądowej do dochodzenia wymienionych w pozwie roszczeń.
Urząd Ochrony Państwa decyzją z dnia 14 kwietnia 1992 r. /L.dz. FO-671/92/ postanowił odmówić uznania roszczeń Henryka K. o zapłatę odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie, przysługujące w 1991 r. Powołał się na par. 4 rozporządzenia nr 26/91 Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 kwietnia 1991 r. w sprawie wysokości i warunków przyznawania równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie, przysługujące w 1991 r., które weszło w życie z dniem 10 kwietnia 1991 r. Zdaniem organu orzekającego zarządzenie nie mogło nakazywać realizacji świadczenia z dniem 1 kwietnia 1991 r. przed jego wejściem w życie, lecz dopiero po wydaniu przepisów określających normy umundurowania funkcjonariuszy UOP, które zostały wydane decyzją nr 47 Szefa UOP w dniu 16 listopada 1991 r. Świadczenie wypłacono w ratach bez opóźnienia w miarę uzyskania limitowanych środków finansowych.
Rozpoznając sprawę na skutek skargi Henryka K., Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 28 sierpnia 1992 r. w sprawie II SA 1252/92 przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: czy sprawa o odsetki od należności za świadczenia wynikające ze stosunku służbowego w Urzędzie Ochrony Państwa i innych pokrewnych służb jest sprawą administracyjną czy cywilną.
Wątpliwość ta - zdaniem sądu administracyjnego - wynika z faktu, że tylko w sprawach cywilnych należą się odsetki za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania, a w sprawach administracyjnych przepisy przewidują tylko wyjątkowo taką możliwość, np. w sprawach o należności podatkowe /art. 20 ustawy o zobowiązaniach podatkowych/. Ustawa o UOP ani też inne ustawy regulujące stosunki służbowe, np. policji, żołnierzy zawodowych, straży granicznej, nie normują kwestii odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. Możliwość wypłaty odsetek za opóźnienie świadczenia w stosunkach służbowych istniałaby tylko wtedy, gdyby przyjąć, że odsetki mają charakter roszczenia cywilnoprawnego. W tym wypadku właściwym do rozpoznania sprawy o odsetki byłby według art. 2 par. 1 Kpa sąd powszechny.