Skarga Zarządu Miasta i Gminy R. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miasta i Gminy R., po rozpoznaniu w dniu 10 marca 1994 r. zagadnienia prawnego przekazanego przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego postanowieniem III AZP 6/9
Uzasadnienie strona 4/4

Podkreślenia wymaga również, że omawiane rozporządzenie uchyliło poprzednio obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu oddawania w użytkowanie wieczyste gruntu i sprzedaży nieruchomości państwowych, kosztów i rozliczeń z tym związanych oraz zarządzania sprzedanymi nieruchomościami /t.j. Dz.U. 1989 nr 14 poz. 75/. To uchylone rozporządzenie przewidywało m.in. w par. 16 obniżenie o 20 proc. ceny sprzedaży lokalu przy pokryciu należności w drodze jednorazowej wpłaty. Skoro obecnie obowiązujące rozporządzenie wyeliminowało taką możliwość, to wykładnia historyczna przemawia za przyjęciem poglądu, według którego obniżenie ceny sprzedaży przy jednorazowej wpłacie jest niedozwolone.

Nie można też zaaprobować powoływania się na zasadę samorządności gmin jako motywującą możliwość swobodnego dysponowania mieniem komunalnym. Samodzielność gminy nie oznacza bowiem należności od ustaw i tylko w ramach ustaw może być realizowana. Ograniczenie gminy w zakresie możliwości kształtowania ceny sprzedaży mieszkań poniżej ich rynkowej wartości nie jest ograniczaniem podmiotowości gminy czy ograniczaniem jej samorządności. Jest to rodzaj dopuszczalnego i zwykle stosowanego przez ustawodawcę ograniczenia właściciela w wykonywaniu przez niego prawa własności. Ponieważ analizowane przepisy odnoszą się wprost także do sprzedaży nieruchomości państwowych, to jest to także ograniczenie Państwa jako właściciela i jego organów. Zwrócić należy uwagę, że przyjęcie poglądu, iż gmina może obniżać ceny sprzedaży mieszkań, prowadzić mogłoby bądź do poglądu o możliwości obniżania także cen sprzedaży mieszkań państwowych, bądź do niezrozumiałego i nie wynikającego z przepisów zróżnicowania stanu prawnego mieszkań komunalnych i państwowych. Ograniczenie właściciela w wykonywaniu przez niego prawa własności jest dopuszczalne i wynika wprost z art. 140 Kc. Ustawa o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości w całości stanowi swoiste ograniczenie prawa własności, aż do jej odebrania włącznie. Motywy, którymi kierował się ustawodawca ograniczając gminy w swobodzie przy sprzedaży mieszkań komunalnych, nie są w ustawie łatwe do odczytania. Doświadczenie życiowe wskazuje jednak, że chodziło o eliminację możliwości wyzbywania się mienia publicznego bez uzasadnionej potrzeby, poniżej jego wartości. Jeżeli więc obowiązuje gospodarka rynkowa, to towar /także gminny/, jakim jest mieszkanie, powinien być sprzedawany po cenie rynkowej. Wydaje się, że ustawodawcy chodziło także o eliminację przypadków lekkomyślności czy nawet korupcji przy wyzbywaniu się mienia komunalnego. Nie ma w tym zakresie sprzeczności z zasadami właściwego gospodarowania mieniem publicznym, a także z pozycją właściciela w funkcjonującej gospodarce rynkowej. Wobec tego nie można podzielić poglądu, jakoby zakaz sprzedaży mieszkań komunalnych poniżej ich rynkowej wartości ograniczał uprawnienia właścicielskie gmin w sposób sprzeczny z art. 140 Kc.

Rozważania te pozwalają na wniosek, że jednoznaczna interpretacja logiczno-językowa analizowanych przepisów, prowadząca do przyjęcia zakazu ustanowienia możliwości obniżania cen sprzedaży mieszkań komunalnych poniżej ich wartości ustalonej w opinii biegłych, nie może być skutecznie zakwestionowana w drodze innych metod wykładni, co skutkuje udzielenie odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

Strona 4/4