Skarga Józefy Z. na decyzję Wojewody w przedmiocie ustalenia wysokości opłat z tytułu pierwszego urząd i placów oraz innych urządzeń komunalnych po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym dnia 21 marca 1983 r. zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
Tezy

Ustalenie opłat przewidzianych w art. 27 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach /t.j. Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159 ze zm./ organ administracji państwowej dokonuje w formie decyzji; nie wyłącza to możliwości wytoczenia powództwa o ustalenie, że należność z tytułu tych opłat w całości lub w części nie istnieje lub uległa przedawnieniu.

Sentencja

Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi Józefy Z. na decyzję Wojewody z dnia 24 lipca 1982 r. w przedmiocie ustalenia wysokości opłat z tytułu pierwszego urząd i placów oraz innych urządzeń komunalnych po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym dnia 21 marca 1983 r. zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie - Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie, postanowieniem z dnia 28 grudnia 1982 r. SA/ Kr 915/82 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 Kpc:

Czy ustalenie opłat przewidzianych w art. 27 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach /t.j. Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159 ze zm./ powinno być dokonywane w formie decyzji organu administracji państwowej, czy też ochrona praw osób obowiązanych do uiszczenia tych opłat, po ich ustaleniu przez właściwy organ, w świetle art. 28 a powołanej wyżej ustawy ograniczona jest do postępowania sądowego przewidzianego w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe /Dz.U. nr 14 poz. 84/?"

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/3

Decyzją z dnia 25 czerwca 1982 r., wydaną z powołaniem się na art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach /t.j. Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159 ze zm./ par. 7 i par. 8 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 1962 r. w sprawie pokrywania kosztów pierwszego urządzenia ulic i placów komunikacyjnych oraz innych urządzeń komunalnych /t.j. Dz.U. 1969 nr 5 poz. 41/ oraz na uchwałę nr 125/854/73 b. Prezydium PRN w J., Naczelnik Miasta J. ustalił wysokość kosztów urządzeń komunalnych wybudowanych po listopadzie 1969 r., obciążających Józefę Z. za 1/2 działki nr 625/8, na kwotę 5963 zł, a w związku z jej trudną sytuacją obniżył wysokość wymienionych kosztów do kwoty 2982 zł.

Józefa Z. wniosła od powyższej decyzji odwołanie do Wojewody K., który decyzją z dnia 24 lipca 1982 r. utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

Rozpoznając sprawę na skutek skargi na decyzję Wojewody K., Naczelny Sąd Administracyjny przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, przytoczone w części wstępnej niniejszej uchwały.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Ogólnie rzecz ujmując, wątpliwość Naczelnego Sądu Administracyjnego sprowadza się do tego, czy przepisy regulujące ustalenie kosztów pierwszego urządzenia ulic i placów komunikacyjnych oraz innych urządzeń komunalnych obciążających właścicieli terenów /nieruchomości/ i przepisy normujące ściąganie należności Państwa z tego tytułu w zakresie dopuszczającym obronę dłużnika wyłączają się wzajemnie w tym sensie, iż dłużnikowi po ustaleniu tych należności w postępowaniu administracyjnym nie przysługuje uprawnienie do wytoczenia powództwa przewidzianego w art. 16 ust. 1 prawa lokalowego z 1974 r. /t.j. Dz.U. 1983 nr 11 poz. 55/.

Przyjęte uregulowania nie uzasadniają takiego wyłączenia. Przede wszystkim należy podnieść, że w grę wchodzą unormowania dotyczące dwu różnych etapów postępowania. Celem pierwszego, toczącego się przed organami administracji państwowej, jest ustalenie osoby właściciela nieruchomości zobowiązanego do pokrycia kosztów pierwszego urządzenia ulic i placów komunikacyjnych oraz część kosztów innych urządzeń komunalnych /kanalizacyjnych, wodociągowych, gazowych, elektrycznych, ciepłowniczych/, odpowiadając wzrostowi wartości tej nieruchomości, powstałemu wskutek wybudowania tych urządzeń, i określenie wysokości tych kosztów obciążających tę osobę /por. art. 27 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach - t.j. Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159 ze zm. i par. 1-4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 1962 r. w sprawie pokrywania kosztów pierwszego urządzenia ulic i placów komunikacyjnych oraz innych urządzeń komunalnych - t.j. Dz.U. 1969 nr 5 poz. 41/. Trafnie przy tym Naczelny Sąd Administracyjny podniósł w uzasadnieniu pytania prawnego, że organ administracji państwowej o wysokości kosztów obciążających właścicieli nieruchomości orzeka w decyzji. Stanowisko takie znajduje oparcie w brzmieniu par. 7 powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 1962 r. stanowiącego, że o wysokości kosztów określonych w par. 2-4 tegoż rozporządzenia orzeka organ administracji państwowej, a stosownie do art. 104 par. 1 Kpa organ taki załatwia sprawę przez wydanie decyzji. O takiej formie orzeczenia mowa jest również w par. 9 powołanego rozporządzenia.

Strona 1/3