Sąd Najwyższy na poniższe pytanie prawne przekazane postanowieniem NSA w sprawie stawek podatku obrotowego od towarów sprowadzanych lub nadsyłanych z zagranicy oraz zwolnień od tego podatku /Dz.U. nr 68 poz. 290 ze zm./ pisemne oświadczenie, o którym mowa w par. 2 ust. 6 powołanego rozporządzenia jest:~ a) materialnoprawnym warunkiem zwolnienia od podatku obrotowego, czy też~ b) czynnością o charakterze procesowym?~ podjął następującą uchwałę:
Tezy

W razie wszczęcia postępowania celnego dotyczącego towarów zaopatrzeniowych, kooperacyjnych i inwestycyjnych sprowadzonych z zagranicy organ celny z urzędu, przed dokonaniem odprawy celnej, obowiązany jest zapewnić podatnikowi możliwość złożenia oświadczenia, które - stosownie do par. 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 1991 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od towarów sprowadzanych lub nadsyłanych z zagranicy oraz zwolnień od tego podatku /Dz.U. nr 68 poz. 290 ze zm./ - jest warunkiem zwolnienia od podatku obrotowego.

Sentencja

Sąd Najwyższy na poniższe pytanie prawne przekazane postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 czerwca 1993 r. III SA 2172-2178/92

Czy w świetle przepisów art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym /Dz.U. 1983 nr 43 poz.191 ze zm./ oraz par. 2 ust. 1-6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 1991 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od towarów sprowadzanych lub nadsyłanych z zagranicy oraz zwolnień od tego podatku /Dz.U. nr 68 poz. 290 ze zm./ pisemne oświadczenie, o którym mowa w par. 2 ust. 6 powołanego rozporządzenia jest:

a) materialnoprawnym warunkiem zwolnienia od podatku obrotowego, czy też

b) czynnością o charakterze procesowym?

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/2

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zawarte w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego pytania, dotyczące tego, czy oświadczenie. o którym mowa w par. 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 1991 r., jest materialnoprawnym warunkiem zwolnienia od podatku obrotowego, czy też czynnością procesową, zostały ujęte nazbyt teoretycznie i ogólnie, a poprzez swą alternatywną formułę stwarzają mylącą sugestię, że koniecznie trzeba wybrać jeden z przedstawionych w ten sposób wariantów. Tymczasem złożenie oświadczenia w postępowaniu przed organem, który - jako płatnik - oblicza i pobiera podatek, może być określone jako czynność o charakterze procesowym, co jeszcze, samo przez się, nie przesądza o skutkach niedokonania tej czynności, skoro przepisy prawa mogą łączyć z tym następstwa materialne. Ponadto w trybie przewidzianym w art. 391 Kpc Sąd Najwyższy nie jest uprawniony do podejmowania ustaleń właściwych dla nauki prawa lub wykraczających poza stan faktyczny konkretnej sprawy, w której powstała - jako przesłanka zaangażowania Sądu Najwyższego - poważna wątpliwość co do możliwości zakwalifikowania prawnego tylko tego konkretnego stanu faktycznego.

Otóż, w niniejszej sprawie zasadniczą trudność sprawiała kwalifikacja prawna przedstawionej wyżej sytuacji faktycznej, w której strona nie złożyła wymaganego oświadczenia do dokumentu odprawy celnej, bo o tej odprawie, przeprowadzonej z urzędu, nie została wcześniej zawiadomiona. Po tych wstępnych uwagach, dotyczących zakresu rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego przedstawionego Sądowi Najwyższemu w konkretnej sprawie, przechodząc do istoty tego zagadnienia, trzeba od razu zauważyć, że zgodnie z par. 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 1991 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od towarów sprowadzonych lub nadesłanych z zagranicy oraz zwolnień od tego podatku /Dz.U. nr 68 poz. 290 ze zm./ pisemne oświadczenie podatnika, o którym tu mowa, ma być złożone w "dokumencie odprawy celnej".

Źródłem trudności w znalezieniu spójnego rozumienia "warunku", o którym expressis verbis mówi powołany przepis, w świetle wykładni z jednej strony gramatycznej, a z drugiej celowościowej z elementami aksjologii, jest chyba właśnie nieuzasadnione utożsamianie "dokumentu odprawy celnej" ze zgłoszeniem do odprawy celnej. Już bowiem u progu analizy takiej sytuacji faktycznej, jak ma miejsce w niniejszej sprawie, może wydawać się niesprawiedliwością pozbawienie zwolnienia od podatków podatnika, który nie dokonuje zgłoszenia celnego, wyjaśnia przyczyny takiego stanu rzeczy i wnosi o dokonanie odprawy celnej z urzędu z uwzględnieniem warunku zwolnienia /składa odpowiednie oświadczenia/, a spotyka się z odmową zwolnienia tylko z tego powodu, że oświadczenie powinien złożyć w zgłoszeniu celnym. Tymczasem szukając znaczenia wyrażenia "dokument odprawy celnej" w przepisach, które są właściwe dla odpraw celnych, tj. w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne /Dz.U. nr 75 poz. 445 ze zm./, trzeba uwzględnić definicję "odprawy celnej", zawartą w art. 2 pkt 12, jako decyzję organu celnego zawierającą rozstrzygnięcie o dopuszczeniu towaru do obrotu na polskim obszarze celnym lub do wywozu za granicę celną oraz o wymiarze należności celnych. Na tym tle, ze względu na postępowanie celne. które toczy się albo na wniosek /na skutek zgłoszenia celnego/, albo z urzędu /jeżeli zachodzą przesłanki przewidziane w art. 47/, dokument odprawy celnej będzie odnosił się w każdym wypadku do decyzji organu celnego, podjętej bądź na skutek zgłoszenia celnego /por. art. 50 i art. 52 ust. 2/, bądź na skutek wszczęcia postępowania z urzędu /art. 47/ przez organ celny.

Strona 1/2