Przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 kwietnia 1990 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od osób fizycznych i osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej oraz ulg, zwolnień i trybu płatności tego podatku /Dz.U. nr 27 poz. 156 ze zm./, w okresie ich obowiązywania, dotyczyły spółek prawa cywilnego.
Sąd Najwyższy na poniższe pytanie prawne Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego:
Czy przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 kwietnia 1990 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od osób fizycznych i osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej oraz ulg, zwolnień i trybu płatności tego podatku /Dz.U. nr 27 poz. 156 ze zm./ dotyczą spółek prawa cywilnego?
podjął uchwałę:
1. Zagadnienie prawne przedstawione do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego na skutek wniosku Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczy zakresu mocy obowiązującej aktu prawnego, który przestał obowiązywać dnia 20 maja 1991 r. Powołane we wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 kwietnia 1990 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od osób fizycznych i osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej oraz ulg, zwolnień i trybu płatności tego podatku /Dz.U. nr 27 poz. 156 ze zm./ zostało bowiem uchylone przez par. 32 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 kwietnia 1991 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od osób fizycznych oraz nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, ulg, zwolnień i trybu płatności tego podatku /Dz.U. nr 38 poz. 165/. Stan prawny uległ następnie dalszej poważnej zmianie, albowiem zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ moc obowiązującą utraciła ustawa z dnia 16 grudnia 1977 r. o podatku obrotowym /t.j. Dz.U. 1983 nr 43 poz. 191 ze zm./; na okres przejściowy zachowano czasowo obowiązywanie jej przepisów w odniesieniu do usług polegających na skupie i sprzedaży walut obcych oraz na sprzedaży przez podatników niektórych zapasów towarów. Wyjaśnienie zagadnienia prawnego może więc mieć znaczenie w zasadzie tylko w tych sprawach, w których rozstrzygnięcia już zapadły, a toczy się postępowanie zmierzające do kontroli ich prawidłowości.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 kwietnia 1990 r. w sprawie stawek podatku obrotowego od osób fizycznych i osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej oraz ulg, zwolnień i trybu płatności tego podatku /Dz.U. nr 27 poz. 156 ze zm./ zostało wydane na podstawie kilku delegacji ustawowych, zamieszczonych w dwóch ustawach: a/ art. 7 ust. 1, art. 10 ust. 2, art. 12 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym /t.j. Dz.U. 1983 nr 43 poz. 191 ze zm./; b/ art. 9 pkt 4, art. 38 pkt 1, 2, 4 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./. Zakres mocy obowiązującej powołanego rozporządzenia Ministra Finansów należy wobec tego oceniać, mając na względzie przepisy samego rozporządzenia oraz obydwóch wymienionych ustaw. Przede wszystkim należy stwierdzić, że żadna z delegacji, powołanych jako podstawa prawna do wydania rozporządzenia przez Ministra Finansów, nie daje podstaw do rozszerzenia lub zacieśnienia w akcie wykonawczym do ustawy zakresu podmiotowego obowiązku podatkowego.