1. Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga prejudycjalnie we własnym zakresie o zgodności z ustawą aktu normatywnego wydanego przez naczelny organ administracji państwowej.
Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego nie jest organem uprawnionym do zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym art. 10 i art. 22 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 14 maja 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym - Dz.U. nr 22 poz. 98/.
2. Naczelny Sąd Administracyjny samodzielnie rozstrzyga o zgodności z prawem decyzji administracyjnej opartej na przepisie prawa miejscowego.
Sąd Najwyższy na pytanie prawne Prokuratora Generalnego
1. Czy Naczelny Sąd Administracyjny powziąwszy wątpliwość co do zgodności z prawem wydanego przez naczelny organ administracji aktu normatywnego /zarządzenia/ stanowiącego podstawę prawną zaskarżonej decyzji administracyjnej, jest uprawniony do samodzielnego rozstrzygnięcia o wadliwości takiego aktu i wydania wyroku stwierdzającego nieważność zgodnej z nim decyzji na podstawie art. 207 par. 1 i 3 w związku z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa jako wydanej bez podstawy prawnej, czy też - zgodnie z art. 10 ust. 2 i art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 14 maja 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym /Dz.U. nr 22 poz. 98/, wątpliwości takie uprawniają jedynie do zawieszenia postępowania w sądzie administracyjnym i zwrócenia się ze stosownym pytaniem do Trybunału Konstytucyjnego, kompetentnego do merytorycznej oceny zgodności aktu normatywnego z obowiązującymi ustawami.
2. czy Naczelny Sąd Administracyjny jest uprawniony do samodzielnego rozstrzygania /podobnym skutkiem/ o wadliwości przepisów prawa miejscowego stanowiącego podstawę wydania decyzji administracyjnej, czy też , o potrzebie usunięcia niezgodności takiego aktu wykonawczego z ustawą obowiązany jest powiadomić właściwy organ stosownie do przepisów art. 24 Kpa i rozdziału 12 ustawy z dnia 20 lipca 1985 r. o systemie rad narodowych samorządu terytorialnego /Dz.U. nr 41 poz. 185 ze zm./?
podjął uchwałę:
I. 1. W uzasadnieniu wniosku Prokuratora Generalnego PRL w odniesieniu do pierwszego pytania powołano, że Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22 marca 1985 r. rozstrzygnął, że zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 września 1983 r. w sprawie wysokości oraz zasad ustalania i pobierania opłat za pobyt w domach pomocy społecznej oraz w dziennych ośrodkach adaptacyjnych /M.P. nr 33 poz. 184 ze zm./ w części, w jakiej reguluje sprawy wykraczające poza obszar znaczeniowy ustalania cen /opłat/ za świadczenia, jest niezgodne z zakresem upoważnienia do jego wydania. Tym samym nie może być uznane za prawo powszechnie obowiązujące i stanowić podstawy prawnej do nakładania decyzją administracyjną obowiązków na obywateli. Z tego powodu Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził nieważność zaskarżonych decyzji organów obu instancji, jako wydanych bez podstawy prawnej.
Uznając, że wątpliwości powstałe w czasie rozpoznawania w tej sprawie skargi na decyzję administracyjną były istotne, w uzasadnieniu wniosku Prokuratora Generalnego PRL stwierdzono, iż zgodnie z art. 1 pkt 2, art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 22 ust. 1 i art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym /Dz.U. nr 22 poz. 98/ uzasadniało to zawieszenie postępowania w tej sprawie do czasu rozpoznania pytania prawnego co do zgodności przepisów powołanego zarządzenia w tym zakresie z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o cenach /Dz.U. nr 7 poz. 52/ oraz par. 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1982 r. w sprawie upoważnienia organów administracji państwowej do ustalania niektórych cen urzędowych oraz marż handlowych urzędowych oraz określania zasad ustalania cen regulowanych /Dz.U. nr 18 poz. 134 ze zm./. Dla oceny legalności wydanych przez naczelny organ administracji państwowej aktów normatywnych powołany został Trybunał Konstytucyjny i zachodzą poważne wątpliwości, czy sąd administracyjny jest upoważniony do wchodzenia w jego konstytucyjne uprawnienia choćby tylko na użytek jednostkowej sprawy. Ustanowienie odpowiedniego trybu postępowania organu stosującego prawo w razie, gdy na skutek powziętych wątpliwości zachodzi potrzeba rozstrzygnięcia o jego legalności przez Trybunał Konstytucyjny, wyłącza - zdaniem Prokuratora Generalnego PRL - możliwość przesądzenia o nielegalności aktu normatywnego przez sąd administracyjny we własnym zakresie i stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej zgodne z takim aktem. Żaden z przepisów określających jednoznacznie merytoryczne i formalne kompetencje sądu administracyjnego [tj. art. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy - kodeks postępowania administracyjnego /Dz.U. nr 4 poz. 8 ze zm./ oraz art. 196-216 tego kodeksu] nie upoważnia do samodzielnego orzekania w przedmiocie legalności aktów normatywnych i dyskredytowania ich przez stwierdzenie nieważności decyzji wydanych na podstawie i zgodnie z zawartymi w takich aktach unormowaniami. Kompetentnym dla wyrażenia rozstrzygającego i wiążącego w tym przedmiocie stanowiska jest wyłącznie Trybunał Konstytucyjny.