W postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji na podstawie art. 7 ust. 3 in fine ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2019 r., poz. 122 ze zm.) organizacja społeczna, której statutowym celem jest ochrona zwierząt, a której upoważniony przedstawiciel odebrał zwierzę i zawiadomił o tym wójta (burmistrza, prezydenta miasta), posiada status strony w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.).
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Prezes Izby Ogólnoadministracyjnej - Jacek Chlebny Sędziowie NSA: Roman Ciąglewicz Grzegorz Czerwiński Małgorzata Masternak-Kubiak (współspr.) Anna Łuczaj Paweł Miładowski Jerzy Stelmasiak (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Tomasz Godlewski z udziałem prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu delegowanego do Prokuratury Krajowej - Przemysława Ostojskiego po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2020 r. na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prokuratora Generalnego o podjęcie na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) uchwały mającej na celu wyjaśnienie: "Czy w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji na podstawie art. 7 ust. 3 in fine ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 122 ze zm.) organizacja społeczna, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, a której upoważniony przedstawiciel, działając na podstawie tego przepisu, odebrał zwierzę jego właścicielowi lub opiekunowi i zawiadomił o tym wójta (burmistrza, prezydenta miasta) - posiada status strony w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.)?" podjął następującą uchwałę: W postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji na podstawie art. 7 ust. 3 in fine ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2019 r., poz. 122 ze zm.) organizacja społeczna, której statutowym celem jest ochrona zwierząt, a której upoważniony przedstawiciel odebrał zwierzę i zawiadomił o tym wójta (burmistrza, prezydenta miasta), posiada status strony w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.).
Wnioskiem z 22 sierpnia 2019 r. Prokurator Generalny wniósł o podjęcie uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyjaśniającej przepisy prawne, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych:
Czy w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji na podstawie art. 7 ust. 3 in fine ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 122 ze zm.) organizacja społeczna, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, a której upoważniony przedstawiciel, działając na podstawie tego przepisu, odebrał zwierzę jego właścicielowi lub opiekunowi i zawiadomił o tym wójta (burmistrza, prezydenta miasta) - posiada status strony w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.)?
W uzasadnieniu wniosku Prokurator Generalny wskazał, że art. 7 ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (dalej: ustawa o ochronie zwierząt) dotyczy tzw. interwencyjnego trybu czasowego odebrania zwierzęcia. W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, policjant, strażnik gminny, lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera zwierzę, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia przez ten organ decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia. W sytuacji, o której stanowi art. 7 ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt odebranie zwierzęcia następuje w drodze czynności faktycznych jeszcze przed wydaniem decyzji, która następczo sankcjonuje zaistniały stan faktyczny. Do wszczęcia postępowania dochodzi na wniosek w postaci zawiadomienia organu o odebraniu zwierzęcia przez podmiot, który dokonał tej czynności. Decyzja o czasowym odebraniu zwierzęcia ma charakter deklaratoryjny, a moc obowiązująca tej decyzji sięga do momentu, w którym nastąpiło faktyczne jego odebranie.
Status strony w postępowaniu w przedmiocie czasowego odebrania zwierzęcia przysługuje jego właścicielowi lub opiekunowi. W orzecznictwie sądowym zaistniała natomiast rozbieżność co do statusu organizacji społecznej w postępowaniu, o którym stanowi art. 7 ust. 3 in fine ustawy o ochronie zwierząt. Przede wszystkim istnieje rozbieżność, czy organizacji społecznej, której upoważniony przedstawiciel w drodze czynności faktycznej dokonał odebrania zwierzęcia, a następnie wystąpił do organu z zawiadomieniem o dokonaniu tej czynności, przysługuje status strony w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia, czy też podmiot ten może wyłącznie wnosić o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze podmiotu na prawach strony.
Według pierwszego ze stanowisk brak jest interesu prawnego organizacji społecznej w postępowaniu z art. 7 ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt. Stanowisko to zostało przedstawione na dwa sposoby.