Przepis art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) ma zastosowanie także w przypadku, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu - w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a tej ustawy - organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Włodzimierz Ryms Sędziowie NSA: Bogusław Gruszczyński Roman Hauser Jan Kacprzak (współsprawozdawca) Urszula Raczkiewicz Maria Rzążewska Jan Paweł Tarno (sprawozdawca) Protokolant: Anna Sidorowska z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej W. G. po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej w dniu 26 listopada 2008 r., wniosku Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, na podstawie art. 15 § 1 pkt 2 w związku z art. 264 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych: "Czy przepis art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w myśl którego sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, gdy postępowanie to - z przyczyn innych niż wymienione w § 1 pkt 1 i 2 tego artykułu - stało się bezprzedmiotowe, znajduje zastosowanie w przypadku, gdy w wyniku wniesienia skargi na bezczynność organu - w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a p.p.s.a. - organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności?" podjął następującą uchwałę: Przepis art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) ma zastosowanie także w przypadku, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu - w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a tej ustawy - organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności.
We wniosku Prezesa NSA o wyjaśnienie wskazanych przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądowym, podstawowe zagadnienie prawne dotyczy tego, czy przepis art. 161 § 1 pkt 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej p.p.s.a.) może stanowić podstawę umorzenia postępowania sądowego w sytuacji, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu, organ ten wyda akt lub dokona czynności, co do których pozostawał w bezczynności.
Zgodnie z art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, gdy postępowanie stało się bezprzedmiotowe z przyczyn innych niż wymienione w § 1 pkt 1 i 2 tego artykułu ([pic]Orzeczenia [5][pic]Wzory pism i umów [5]skarżący skutecznie cofnął skargę; w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania). Na tle stosowania powołanego przepisu - w przypadku, gdy w toku postępowania sądowego, po wniesieniu skargi, ustała bezczynność organu, albowiem organ wydał akt lub dokonał czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa - ujawniły się dwa rozbieżne poglądy w orzecznictwie sądów administracyjnych, a także rozbieżne stanowiska w piśmiennictwie prawniczym. Problem ten sprowadza się do tego, czy w przypadku ustania bezczynności organu w toku postępowania sądowego należy je umorzyć na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., czy też należy skargę oddalić na podstawie art. 151 p.p.s.a.
W myśl pierwszego z poglądów, w przypadku gdy po wniesieniu do sądu administracyjnego skargi na bezczynność organu administracji, organ ten wyda akt lub podejmie czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 1-4a p.p.s.a., postępowanie sądowoadministracyjne staje się bezprzedmiotowe. Jako podstawę uznania postępowania za bezprzedmiotowe wskazuje się treść art. 149 p.p.s.a., który stanowi, że uwzględniając skargę na bezczynność organu sąd władny jest jedynie do zobowiązania organu do wydania w określonym terminie aktu administracyjnego lub podjęcia określonej czynności. Jeżeli zatem jeszcze w toku postępowania sądowego organ wydał akt lub dokonał czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 1-4a p.p.s.a., skutkiem czego w bezczynności już nie pozostaje, sąd nie może zastosować rozstrzygnięcia przewidzianego w art. 149 p.p.s.a. Konsekwencją ustania bezczynności organu po wniesieniu skargi jest bezprzedmiotowość postępowania sądowego, co stwarza podstawę do jego umorzenia na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. Przedstawione wyżej stanowisko wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 6 lipca 2006 r. (sygn. akt I OSK 480/06). Analogiczny pogląd prezentowany jest również m.in. w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 czerwca 2004 r. (sygn. akt GSK 609/04), z dnia 15 stycznia 2005 r. (sygn. akt OSK 1583/04), z dnia 10 lipca 2007 r. (sygn. akt II OSK 1342/06) i z dnia 29 listopada 2007 r. (sygn. akt II OSK 1380/07), w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 (sygn. akt I OSK 279/08) oraz prawomocnych postanowieniach: WSA w Olsztynie z dnia 31 sierpnia 2006 r. (sygn. akt I SAB/Ol 3/06), WSA w Warszawie z dnia 30 listopada 2007 r. (sygn. akt: II SAB/Wa 83/07 i II SAB/Wa 84/07), WSA w Gliwicach z dnia 7 lutego 2008 r. (sygn. akt II SAB/Gl 37/07) i z dnia 20 lutego 2008 r. (sygn. akt II SAB/Gl 44/07), WSA w Lublinie z dnia 15 stycznia 2008 r. (sygn. akt II SAB/Lu 90/07), WSA w Poznaniu z dnia 15 stycznia 2008 r. (sygn. akt III SAB/Po 21/07).