Prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi negatywną przesłankę przyznania tej osobie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.).
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: sędzia NSA Roman Hauser Sędziowie NSA: Małgorzata Jaśkowska Irena Kamińska Izabella Kulig-Maciszewska Małgorzata Masternak-Kubiak (sprawozdawca) Włodzimierz Ryms Marek Stojanowski (współsprawozdawca) Protokolant: starszy asystent Łukasz Pilip z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej L. N. po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2012 r. na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zagadnienia prawnego, w sprawie ze skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 26 października 2011 r., sygn. akt II SA/Ke 635/11 w sprawie ze skargi M. Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, przedstawionego do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów, na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 116/12: "Czy w świetle art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi samo przez się negatywną przesłankę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego?" podjął następującą uchwałę: Prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi negatywną przesłankę przyznania tej osobie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.).
W toku rozpoznawania skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 26 października 2011 r., uchylającego decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z dnia [...] lipca 2011 r., oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. z dnia [...] czerwca 2011 r. w przedmiocie odmowy przyznania M. Ś. świadczenia pielęgnacyjnego, skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawił do rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego zagadnienie prawne przytoczone w sentencji uchwały.
Przedstawione zagadnienie prawne, zakwalifikowane przez skład orzekający do budzących poważne wątpliwości, wyłoniło się w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. decyzją z dnia [...] czerwca 2011 r. odmówił M. Ś. przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, wskazując, że ze złożonych przez wnioskodawczynię dokumentów wynika, iż osoba wymagająca opieki - S. S. pozostaje w związku małżeńskim, a więc na podstawie art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) świadczenie pielęgnacyjne M. Ś. nie przysługuje.
Po rozpatrzeniu odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach decyzją z dnia [...] lipca 2011 r. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Organ stwierdził, że decyzja nie narusza obowiązującego prawa, lecz z innych względów niż podniesiono w uzasadnieniu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze podkreśliło, że przesłanką przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest niepodjęcie lub rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, ze względu na konieczność sprawowania opieki. Wskazując na treść art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, organ stwierdził, że niepodjęcie lub rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w przedstawionym w tym przepisie znaczeniu oznacza osobę bezrobotną, która była zatrudniona lub wykonywała pracę we wskazanych w nim formach i zrezygnowała z niej, bądź też mając możliwość podjęcia zatrudnienia lub wykonywania pracy zarobkowej z tej możliwości nie skorzystała. Wskazując na art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.), Kolegium uznało, że osobą bezrobotną jest osoba zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie lub innej pracy zarobkowej, co prowadzi do wniosku, że za osobę rezygnującą z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej nie może być uznany rolnik, który musi przecież przynajmniej część czasu przeznaczyć na prowadzenie własnego gospodarstwa rolnego.
Powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 marca 2011 r., sygn. akt I OSK 1987/10, organ odwoławczy podzielił stanowisko, że w odniesieniu do osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu jako rolnik, nie można mówić, iż zaliczają się do którejś z kategorii wymienionej w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, bowiem nie rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.