Przeznaczenie nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego na cele użyteczności publicznej nie wyłączało możliwości przyznania byłemu właścicielowi prawa własności czasowej (wieczystej dzierżawy), na podstawie art. 7 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. Nr 50, poz. 279 ze zm.).
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Włodzimierz Ryms Sędziowie NSA: Roman Hauser Andrzej Gliniecki Jan Kacprzak Zygmunt Niewiadomski (sprawozdawca) Maria Rzążewska (współsprawozdawca) Jan Paweł Tarno Protokolant: Anna Sidorowska z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej W. G. w sprawie ze skargi kasacyjnej R. M., J. B., M. D., I. S.-B. i E. Ł. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 czerwca 2006 r. sygn. akt I SA/Wa 2362/05 w sprawie ze skargi R. M., J. B., M. D., I. S.-B. i E. Ł. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2005 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia dotyczącego własności czasowej po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2008 r., na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zagadnienia prawnego przedstawionego przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 6 lutego 2008 r., sygn. akt I OSK 1971/06 do rozstrzygnięcia na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.): "czy przeznaczenie nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego na cele użyteczności publicznej wyłącza co do zasady możliwość przyznania byłemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy na podstawie art. 7 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279 ze zm.)?" podjął następującą uchwałę: Przeznaczenie nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego na cele użyteczności publicznej nie wyłączało możliwości przyznania byłemu właścicielowi prawa własności czasowej (wieczystej dzierżawy), na podstawie art. 7 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. Nr 50, poz. 279 ze zm.).
W toku rozpoznawania skargi kasacyjnej R. M., J. B., M. D., I. S.-B. i E. Ł. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 czerwca 2006 r. oddalającego skargę na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2005 r., którą odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji z 1950 r. odmawiającej przyznania prawa własności czasowej do nieruchomości warszawskiej, skład orzekający przedstawił do rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów zagadnienie prawne przytoczone w sentencji uchwały
Przedstawione zagadnienie prawne, zakwalifikowane przez skład orzekający do budzących poważne wątpliwości, wyłoniło się w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy, orzeczeniem z dnia [...] stycznia 1950 r. nr [...], odmówiło W. S.-B. przyznania prawa własności czasowej do nieruchomości położonej w Warszawie przy ul. [...], uzasadniając, że zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzonym w dniu 28 października 1948 r. i opublikowanym w Monitorze Polskim Nr 77-A, teren przedmiotowej nieruchomości przeznaczony został na cele użyteczności publicznej.
Na wniosek następców prawnych byłych właścicieli - R. M., J. B., M. D., I. S.-B. i W. L. - o stwierdzenie nieważności ww. orzeczenia w części dotyczącej nieruchomości, obecnie wchodzącej w skład działek o nr ew. [...] i [...], Minister Infrastruktury, decyzją z dnia [...] czerwca 2005 r. nr [...], odmówił stwierdzenia nieważności orzeczenia z dnia [...] stycznia 1950 r. w części dotyczącej ww. działek, w uzasadnieniu decyzji wskazując, że obowiązujący w 1950 r. plan zagospodarowania przestrzennego ustalał dla terenu przedmiotowej nieruchomości cele użyteczności publicznej wraz z drogami i urządzeniami pomocniczymi, a ponieważ istota własności czasowej sprowadzała się do takich samych uprawnień jakie przysługiwały właścicielowi, to w konsekwencji "właściciel czasowy", w granicach określonych przez ustawy, mógł rozporządzać i korzystać z nieruchomości z wyłączeniem innych osób. W tej sytuacji, wyłączona była - zdaniem organu - możliwość przyznania byłemu właścicielowi własności czasowej, bowiem przy takim przeznaczeniu nieruchomości chodziło o korzystanie z niej przez nieokreśloną liczbę osób. Przeznaczenie terenu na cele publiczne przesądzało zatem o jego ogólnodostępnym charakterze, a oddanie takiego terenu we własność czasową byłym właścicielom oznaczałoby, zdaniem organu, że teren ten zostanie urządzony i wykorzystany dla celów indywidualnych, co byłoby sprzeczne z obowiązującym planem zabudowy.
Na skutek wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy Minister Infrastruktury, decyzją z dnia [...] października 2005 r. nr [...], utrzymał w mocy swoją decyzję, podtrzymując argumentację w niej przedstawioną, zaś odnosząc się do zarzutów wniosku dotyczącego tego, że przed wojną w budynku znajdującym się na nieruchomości prowadzono kursy dla kierowców, zakład fryzjerski, sklep obuwniczy, a uprzednio też schronisko dla samotnych kobiet, a więc działalność mieszczącą się w pojęciu użyteczności publicznej, stwierdził, że schronisko powstało w 1898 r. i zostało przeniesione na ul. E. (K.) i ul. E. i wobec tego nie ma to żadnego wpływu na sposób korzystania z gruntu w okresie poprzedzającym wydanie orzeczenia z 1950 r., natomiast pozostała działalność nie mieściła się w zakresie użyteczności publicznej.