§ 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51 ze zm.) może stanowić podstawę do orzekania w drodze decyzji administracyjnej o tym, czy dana nieruchomość lub jej część wchodzi w skład nieruchomości ziemskiej, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. e/ dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. R. P. Nr 4, poz. 17 ze zm.), art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz.U. Nr 17, poz. 71 ze zm.)
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Prezes NSA Roman Hauser Sędziowie NSA: Arkadiusz Despot - Mładanowicz (sprawozdawca) Andrzej Gliniecki Jan Kacprzak Alicja Plucińska - Filipowicz Włodzimierz Ryms Janusz Trzciński (współsprawozdawca) Protokolant: Anna Sidorowska - Ciesielska z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej Anny Podsiadło po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2011 r. na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej w sprawie ze skargi kasacyjnej I. F.-F. i R. B. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 2352/05 w sprawie ze skargi L. R. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] października 2005 r., nr [...] w przedmiocie reformy rolnej przedstawionego do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów, na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 maja 2010 r., sygn. akt I OSK 176/10 zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości: "czy w obecnym stanie prawnym przepis § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51 ze zm.) może stanowić podstawę do orzekania w drodze decyzji administracyjnej o tym, czy dana nieruchomość lub jej część wchodzi w skład nieruchomości ziemskiej, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3 poz. 13 ze zm.)?" podjął następującą uchwałę: § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51 ze zm.) może stanowić podstawę do orzekania w drodze decyzji administracyjnej o tym, czy dana nieruchomość lub jej część wchodzi w skład nieruchomości ziemskiej, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. e/ dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. R. P. Nr 4, poz. 17 ze zm.).
1. Zagadnienie prawne
1.1. Postanowieniem z dnia 7 maja 2010 r., sygn. akt I OSK 176/10 Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 187 § 1 w związku z art. 269 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), powoływanej dalej jako p.p.s.a., przedstawił składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozstrzygnięcia następujące zagadnienie prawne: "Czy w obecnym stanie prawnym przepis § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51 ze zm.) może stanowić podstawę do orzekania w drodze decyzji administracyjnej o tym, czy dana nieruchomość lub jej część wchodzi w skład nieruchomości ziemskiej, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13 ze zm.)?"
1.2. Zagadnienie prawne zostało przedstawione na tle następującego stanu faktycznego.
1.2.1. Decyzją z dnia [...] lipca 2005 r. Wojewoda Wielkopolski stwierdził, że zespół dworsko-parkowy w S. powiat S. , znajdujący się na działkach o aktualnych oznaczeniach nr [...],[...]i [...] o powierzchni 5,43120 ha, stanowiący uprzednio własność K. T. , nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e/ dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, z uwagi na brak funkcjonalnego związku między tym zespołem dworsko-parkowym a gospodarstwem rolnym.
1.2.2. Po rozpatrzeniu odwołania Agencji Nieruchomości Rolnych od decyzji Wojewody Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, decyzją z dnia [...] października 2005 r., uchylił zaskarżoną decyzję i umorzył postępowanie przed organem pierwszej instancji. Organ odwoławczy uznał, że decyzja była niezgodna z § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. W ocenie tego organu wymieniony przepis rozporządzenia przewiduje kompetencje wojewody wyłącznie w zakresie oceny podpadania całego obszaru nieruchomości pod przepisy dekretu o reformie rolnej, nie zaś do orzekania o części nieruchomości. Zdaniem organu, przepis ten nie dopuszcza kwestionowania prawidłowości przejęcia na rzecz państwa budynków, czy też zespołów pałacowo-parkowych, jeżeli wchodziły one w skład nieruchomości ziemskiej.
1.2.3. Skargę na powyższą decyzję wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie L. R. zarzucając tej decyzji naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwą interpretację art. 2 ust. 1 lit. e/ dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. oraz § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i utrzymanie w mocy poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji. W ocenie skarżącej nie było przeszkód, aby wojewoda orzekł wyłącznie o części nieruchomości przejętej w toku reformy rolnej.