Skierowane do organu żądanie zwrotu opłaty za wydanie karty pojazdu, uiszczonej na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. Nr 137, poz. 1310 ze zm.), jest sprawą administracyjną, którą organ załatwia w drodze aktu lub czynności, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.)
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Prezes NSA Janusz Trzciński Sędziowie NSA: Wojciech Chróścielewski Bogusław Dauter Andrzej Gliniecki Roman Hauser (współsprawozdawca) Włodzimierz Ryms (sprawozdawca) Jan Paweł Tarno Protokolant: Anna Sidorowska z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej [...] w sprawie ze skargi kasacyjnej Starosty W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 8 czerwca 2006 r., sygn. akt I SA/Ke 90/06 w sprawie ze skargi M. P. na czynność Starosty W. z dnia [...], Nr [...] z zakresu administracji publicznej w przedmiocie zwrotu opłaty za kartę pojazdu po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2008 r. na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zagadnienia prawnego przedstawionego przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 11 września 2007 r., sygn. akt I OSK 52/07 do rozstrzygnięcia na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.): "Czy w sprawie zwrotu części opłaty za kartę pojazdu pobranej na podstawie § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. Nr 137, poz. 1310 ze zm.) dopuszczalna jest droga administracyjna a w konsekwencji skarga do sądu administracyjnego". podjął następującą uchwałę: Skierowane do organu żądanie zwrotu opłaty za wydanie karty pojazdu, uiszczonej na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. Nr 137, poz. 1310 ze zm.), jest sprawą administracyjną, którą organ załatwia w drodze aktu lub czynności, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
W toku rozpoznawania skargi kasacyjnej Starosty W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 8 czerwca
2006 r., sygn. akt I SA/Ke 90/06 Naczelny Sąd Administracyjny przedstawił, do rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów, na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), następujące zagadnienie prawne: czy w sprawie o zwrot części opłaty za kartę pojazdu pobranej na podstawie § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. Nr 137, poz. 1310 ze zm.) dopuszczalna jest droga administracyjna a w konsekwencji skarga do sądu administracyjnego?
Zagadnienie prawne wyłoniło się w sprawie, której okoliczności są następujące:
M. P. zwrócił się do Starosty W. o zwrot kwoty 470 zł z tytułu zawyżonej opłaty za kartę pojazdu, którą uiścił w związku z rejestracją w dniu [...] listopada 2005 r. samochodu osobowego marki [...] oraz wydaniem karty pojazdu. Zdaniem M. P. określona w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, opłata w wysokości 500 zł, zawierała ukryty w niej podatek, ponieważ rzeczywiste koszty tego dokumentu nie przekraczają kwoty 30 zł i taką opłatę ponoszą importerzy nowych samochodów. Oznacza to, że z uiszczonej opłaty 500 zł, powinien otrzymać zwrot kwoty 470 zł. W ocenie skarżącego poniesienie opłaty za kartę pojazdu w wysokości 500 zł jest niezgodne z prawem wspólnotowym, zaś przepis powołanego rozporządzenia określający wysokość tej opłaty, jako niezgodny z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) oraz art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji, został objęty wnioskiem Rzecznika Praw Obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego.
Starosta W. w piśmie z dnia [...] zajął stanowisko, że brak jest podstaw do zwrotu opłaty, która została pobrana na podstawie obowiązujących przepisów oraz że nie ma podstaw do wydania decyzji administracyjnej w przedmiocie odmowy zwrotu opłaty, ponieważ pobranie opłaty za kartę pojazdu jest czynnością techniczną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z dnia 8 czerwca 2006 r. uwzględnił skargę M. P. i uchylił zaskarżoną czynność Starosty W. z dnia [...] dotyczącą uprawnienia wynikającego z przepisu prawa w przedmiocie zwrotu opłaty za kartę pojazdu oraz stwierdził uprawnienie skarżącego do otrzymania zwrotu opłaty za kartę pojazdu pobranej ponad kwotę wynikającą z art. 77 ust. 3 w związku z ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, iż opłata za kartę pojazdu została pobrana na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, który to przepis, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r. U 6/04 (Dz. U. Nr 15, poz. 119) został uznany za niezgodny z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym oraz art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucja RP. Wprawdzie Trybunał Konstytucyjny określił termin utraty mocy tego przepisu na dzień 1 maja 2006 r., to jednak sąd administracyjny rozpoznając sprawę może odmówić stosowania przepisu niekonstytucyjnego, ponieważ przepis ten był niekonstytucyjny i sprzeczny z ustawą od samego początku. Stosownie do przepisu art. 178 Konstytucji RP sędziowie są związani Konstytucją i ustawą, a więc mogą odmówić stosowania przepisu rangi podustawowej, który jest niezgodny z Konstytucją lub ustawą. Konsekwencją uznania przepisu za niekonstytucyjny w dacie jego stosowania przez organ jest ustalenie, że poddana kontroli sądowej czynność został podjęta bez podstawy prawnej. Odnosząc się do powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego Sąd zwrócił uwagę, iż w ocenie Trybunału wysokość opłaty, z uwzględnieniem zakresu upoważnienia ustawowego, powinna odpowiadać rzeczywistemu znaczeniu karty dla rejestracji pojazdu oraz kosztom związanym z drukiem i dystrybucją kart. Podwyższenie opłaty ponad ten poziom stanowi nową daninę publiczną o charakterze podatkowym. Oznacza to, że do opłaty za kartę pojazdu ma zastosowanie przepis art. 2 § 2 ustawy z dnia 29 lipca 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Tak więc rozpatrując ponownie wniosek skarżącego organ powinien zastosować przepisy działu III Ordynacji podatkowej dotyczące nadpłaty, co oznacza, że orzeczenie organu wymaga formy decyzji administracyjnej.