Wniosek Prokuratora Generalnego , nr PK IV Zpa 7.2021, o podjęcie przez skład siedmiu sędziów NSA na podstawie art. 264 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ([obecnie:] tj.: Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) uchwały wyjaśniającej: "Czy przepis art. 8 ust. 3 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. 2020 r. poz. 1876 ze zm.) dopuszcza pomniejszenie sumy miesięcznych przychodów osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej o kwoty należności wyegzekwowanych od tej osoby lub zwróconych przez te osobę na rzecz funduszu alimentacyjnego?" podjął następująca uchwałę: Alimenty, o których mowa w art. 8 ust. 3 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej (tj.: Dz. U. 2020, poz. 1876 ze zm.) nie stanowią należności uiszczanych przez dłużnika alimentacyjnego, czy to dobrowolnie czy też podlegających ściągnięciu w drodze egzekucji sądowej, na rzecz funduszu alimentacyjnego.
Uzasadnienie strona 4/10

W perspektywie europejskiej, obok szeregu konwencji przyjętych przez Międzynarodową Organizację Pracy i ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej bardzo istotną rolę w prawie do zabezpieczenia społecznego odgrywają też uregulowania Europejskiej Karty Społecznej (Dz. U. 1999 Nr 8 poz. 67 ze zm.). Karta została zmodyfikowana w 1996 r. i funkcjonuje obecnie jako dokument zrewidowany. Art. 13 ust. 1 Karty stanowi, iż w celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do pomocy społecznej i medycznej, Umawiające się Strony zobowiązują się zapewnić, by każdej osobie, która nie posiada dostatecznych zasobów i która nie jest zdolna do zapewnienia ich sobie z innych źródeł, szczególnie poprzez świadczenia z systemu zabezpieczenia społecznego, została przyznana odpowiednia pomoc oraz, w przypadku choroby, opieka konieczna ze względu na jej stan. I choć przepis ten nie stanowi samoistnej podstawy prawnej działania władzy publicznej, a jest po prostu ideą, z której wywodzone są wartości dla ukształtowania praw i obowiązków jednostki, to Karta w sposób kompleksowy reguluje kwestie bezpieczeństwa socjalnego, prawo do ochrony przed ubóstwem i marginalizacją społeczną.

Analizując treść wniosku Prokuratora Generalnego stwierdzić należy, że zasadza się on w szczególności na kwestii dotyczącej ustalenia prawa do świadczeń pieniężnych w kontekście kryterium dochodowego osoby wnioskodawcy, który starając się o przyznanie mu świadczenia z pomocy społecznej jednocześnie pozostaje w obowiązku zwrotu świadczeń wypłaconych osobie uprawnionej z funduszu alimentacyjnego. Obowiązek tego zwrotu nałożony został na dłużnika alimentacyjnego treścią ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tj.: Dz.U. 2021, poz. 877, ze zm. (dalej: ustawa alimentacyjna). Świadczenia z funduszu działającego na podstawie tej ustawy są świadczeniami pieniężnymi wypłacanymi przez państwo osobom uprawnionym w wypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Zastąpiły one wypłacaną do 30 września 2008 r. na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732 ze zm.) zaliczkę alimentacyjną, która wypełniła lukę powstałą po uchyleniu z dniem 1 maja 2004 r. ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (tj.: Dz. U. z 1991 r. Nr 45, poz. 200 ze zm.). W założeniu zaliczka nie była ani świadczeniem z zakresu ubezpieczenia społecznego czy pomocy społecznej, ani też publicznym świadczeniem alimentacyjnym, przysługującym bezzwrotnie i zamiast alimentów. Było to świadczenie tymczasowe, mające na celu skredytowanie podstawowych potrzeb w sytuacji braku możliwości wyegzekwowania alimentów przez osobę do nich uprawnioną (zob. W. Maciejko, Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczka alimentacyjna. Komentarz, Warszawa 2007, s. 41).

Od 1 maja 2004 r. do 1 czerwca 2005 r., kiedy to weszła w życie ustawa o zaliczce alimentacyjnej, nie istniały regulacje, których celem było publicznoprawne kompensowanie niewywiązywania się z obowiązku osób zobowiązanych do alimentacji.

Strona 4/10
Inne orzeczenia o symbolu:
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Inne orzeczenia z hasłem:
Pomoc społeczna
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny