Wniosek Prokuratora Generalnego , nr PK IV Zpa 7.2021, o podjęcie przez skład siedmiu sędziów NSA na podstawie art. 264 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ([obecnie:] tj.: Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) uchwały wyjaśniającej: "Czy przepis art. 8 ust. 3 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. 2020 r. poz. 1876 ze zm.) dopuszcza pomniejszenie sumy miesięcznych przychodów osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej o kwoty należności wyegzekwowanych od tej osoby lub zwróconych przez te osobę na rzecz funduszu alimentacyjnego?" podjął następująca uchwałę: Alimenty, o których mowa w art. 8 ust. 3 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej (tj.: Dz. U. 2020, poz. 1876 ze zm.) nie stanowią należności uiszczanych przez dłużnika alimentacyjnego, czy to dobrowolnie czy też podlegających ściągnięciu w drodze egzekucji sądowej, na rzecz funduszu alimentacyjnego.
Uzasadnienie strona 2/10

W motywach tych orzeczeń prezentowano stanowisko, iż z pomniejszenia przychodu korzystać może tylko ten zobowiązany, który świadczy alimenty w terminie, bowiem istota alimentów polega na ich regularnym świadczeniu, a zatem brak jest podstaw do pomniejszenia przychodu o dług wobec funduszu alimentacyjnego. Przy ustalaniu dochodu wnioskodawcy należy uwzględniać wyłącznie alimenty, które wnioskodawca świadczy jako osoba zobowiązana do tego z mocy ustawy; wszystkie inne należności niż tak rozumiane alimenty, a więc i należności regulowane tytułem zwrotu świadczeń wypłacanych z funduszu alimentacyjnego, nie mogą pomniejszać przychodu.

Prokurator Generalny zaprezentował stanowisko, iż na aprobatę zasługuje pogląd, zgodnie z którym należności wyegzekwowane na rzecz funduszu alimentacyjnego od osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej lub kwoty zwrócone przez tę osobę na rzecz funduszu nie mogą pomniejszać sumy miesięcznych przychodów zgodnie z art. 8 ust. 3 pkt 3 u.p.s. Przepis ten łącznie z ust. 4 art. 8 musi być wykładany ściśle, jako że ustawodawca jednoznacznie zdefiniował określenie "dochodu", a nadto taksatywnie wymienił składniki, które uwzględnia się przy ustalaniu wysokości dochodu. Oznacza to, że pod tym określeniem należy rozumieć wszelkie dochody osoby ubiegającej się o świadczenie z pomocy społecznej, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, z wyłączeniem odliczeń i pomniejszeń przychodów enumeratywnie wymienionych w przepisach art. 8 ust. 3 i 4 u.p.s. Katalog obciążeń pomniejszających przychód ma charakter zamknięty. Ponadto z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż alimenty są instytucją ze społecznego punktu widzenia konieczną. Jako przykład należy wskazać, że obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami określany jest jako "kontynuacja obowiązku wzajemnej pomocy" istniejącego podczas trwania małżeństwa, wyrażonego w art. 23 i 27 k.r.o. Należy przyjąć, że poprzez alimenty, o których mowa w art. 8 ust. 3 pkt 3 u.p.s., należy rozumieć świadczenia uiszczane na rzecz osoby lub osób uprawnionych, o których mowa w przepisach k.r.o, przez zobowiązanego w związku z realizacją ustawowego obowiązku określonego w art. 128 k.r.o. Są one przeznaczane wyłącznie na utrzymanie "innej osoby", a więc jednej z osób, o których mowa w art. 130 i n. k.r.o. Wszelkie inne świadczenia nie mogą pomniejszać sumy miesięcznych przychodów osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej.

Powyższa wykładnia, w ocenie Prokuratora Generalnego, znajduje uzasadnienie również w perspektywie prawnokonstytucyjnej, zwłaszcza z punktu widzenia zasady demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

Ponieważ w ocenie Prokuratora Generalnego została spełniona przesłanka wynikająca z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj.: Dz. U. 2019, poz. 2325 ze zm. (dalej: P.p.s.a), tzn. zaistnienie sytuacji, w której stosowanie art. 8 ust. 3 pkt 3 u.p.s. wywołało rozbieżności w orzecznictwie, uzasadnione jest wystąpienie z wnioskiem o podjęcie przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały na podstawie art. 264 § 2 P.p.s.a.

Strona 2/10
Inne orzeczenia o symbolu:
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Inne orzeczenia z hasłem:
Pomoc społeczna
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny