Skarga Kazimierza W. na decyzję Izby Skarbowej w W. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2003 r. na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnej przekazanej przez skład orzekający NSA postanowieniem w sprawie III SA 2491/01 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:~Czy w 2000 r. odszkodowanie, o którym mowa w przepisach rozdziału IIa Działu IV Kodeksu pracy było wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 2000 nr 14 poz. 176 ze zm./ w związku ze zmianą tego przepisu dokonanego art. 1 ust. 1 pkt 17 lit. "a" i art. 8 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 104 poz. 1104/?~podjął następującą uchwałę:
Tezy

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 101[2] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy /Dz.U. 1998 nr 21 poz. 94 ze zm./, było w 2000 r. wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 2000 nr 14 poz. 176 ze zm./.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Marii Kalocińskiej, prokuratora Prokuratury Apelacyjnej delegowanej do Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie ze skargi Kazimierza W. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 13 sierpnia 2001 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2003 r. na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnej przekazanej przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2003 r. w sprawie III SA 2491/01 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:

Czy w 2000 r. odszkodowanie, o którym mowa w przepisach rozdziału IIa Działu IV Kodeksu pracy było wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 2000 nr 14 poz. 176 ze zm./ w związku ze zmianą tego przepisu dokonanego art. 1 ust. 1 pkt 17 lit. "a" i art. 8 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 104 poz. 1104/?

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/9

Przedstawiona Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do rozstrzygnięcia wątpliwość prawna wyłoniła się na tle następującego stanu faktycznego:

Urząd Skarbowy w Ż. decyzją z dnia 30 kwietnia 2001 r. (...), wydaną na podstawie art. 45 ust. 1 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 2000 nr 14 poz. 176 ze zm./ oraz art. 21 par. 1 pkt 1 i art. 207 par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ określił Kazimierzowi W. podatek dochodowy od osób fizycznych za 2000 r. w wysokości 123.237,70 zł.

Uzasadniając swoje stanowisko organ pierwszej instancji stwierdził, że podatnik w zeznaniu podatkowym PIT-37 nie wykazał przychodu /poz. 62/ i dochodu /poz. 64/ w wysokości 214.155,00 zł, wypłaconego mu przez Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego "B." S.A. w G. jako odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji. Z umowy o zakazie konkurencji z dnia 22 maja 2000 r., którą podatnik zawarł z tym Przedsiębiorstwem, wynikało, że Kazimierz W. zobowiązany był do przestrzegania zakazu konkurencji, o którym mowa w art. 101[1] i art. 101[2] Kodeksu pracy i tytułem kompensaty za przestrzeganie klauzuli zakazu konkurencji, po ustaniu stosunku pracy otrzyma odszkodowanie w wysokości 5 miesięcznego wynagrodzenia brutto.

Zdaniem organu pierwszej instancji zakaz działalności konkurencyjnej, o którym mowa w wyżej wymienionych przepisach Kodeksu pracy nie opiera się wprost na ustawie, ale ma podstawę umowną. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako wolne od podatku dochodowego określa natomiast odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa administracyjnego, prawa cywilnego i na podstawie innych ustaw, ze wskazanymi w tym przepisie wyłączeniami. Otrzymane zatem przez podatnika świadczenie pieniężne "wypłacone tytułem rekompensaty za przestrzeganie klauzuli konkurencji" nie zalicza się do odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy i mimo nazwania go przez strony odszkodowaniem - świadczeniem takim nie jest. Na poparcie swojego stanowiska Urząd Skarbowy wskazał wyrok NSA z dnia 26 marca 1999 r., III SA 5154/98, z którego wynikało, że odszkodowanie wypłacone w związku z tzw. klauzulą niekonkurencyjności stanowi przychód ze stosunku pracy, o jakim mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podobny pogląd wyraził także Minister Finansów w piśmie z dnia 17 maja 2000 r. Nr PB 5/MC-0310-751/2000 /Biuletyn Informacyjny 2000 nr 32, Wydawnictwo Podatkowe GOFIN/.

Od tej decyzji podatnik wniósł odwołanie do Izby Skarbowej w W., domagając się m.in. jej uchylenia. Za błędny uznał pogląd jakoby wypłacone mu odszkodowanie miało swoją podstawę prawną nie w ustawie, a w umowie. Jego zdaniem konstrukcja umowna takiego odszkodowania nie jest pozostawiana swobodzie umownej stron, ale została ujęta w Kodeksie pracy, który odszkodowanie to definiuje i określa co do zasady, stronom pozostawiając jedynie określenie jego wysokości i terminu. Dlatego też jest to odszkodowanie wypłacone "na podstawie ustaw", do którego odnosi się art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Strona 1/9