Podatnik, który nie posiada kwalifikacji zawodowych i pedagogicznych niezbędnych do prowadzenia praktycznej nauki zawodu przewidzianych w par. 9 ust. 4 w związku z par. 7 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1992 r. w sprawie organizowania i finansowania praktycznej nauki zawodu, praw i obowiązków podmiotów organizujących tę naukę oraz uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu /Dz.U. nr 97 poz. 479 ze zm./ nie nabywa prawa do ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych przewidzianej w par. 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 35 poz. 173 ze zm./, także wówczas, gdy w jego imieniu praktyczną naukę zawodu prowadzi zatrudniony przez niego pracownik legitymujący się wymaganymi kwalifikacjami do prowadzenia praktycznej nauki zawodu.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Wiesława Czerwińskiego, prokuratora Prokuratury Krajowej w sprawie ze skargi Stanisławy T. na decyzję Izby Skarbowej w Sz. Ośrodek Zamiejscowy w K. z dnia 19 września 2000 r. (...) w przedmiocie ulgi z tytułu nauki zawodu po rozpoznaniu w dniu 10 września 2001 r. na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnych przekazanych przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Szczecinie, postanowieniem z dnia 21 marca 2001 r. SA/Sz 2598/00 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:
"Czy będący osobą fizyczną podatnik, nie posiadający kwalifikacji zawodowych i pedagogicznych niezbędnych do prowadzenia praktycznej nauki zawodu w myśl par. 9 ust. 4 w związku z par. 7 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1992 r. w sprawie organizowania i finansowania praktycznej nauki zawodu, praw i obowiązków podmiotów organizujących tę naukę oraz uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu /Dz.U. nr 97 poz. 479 ze zm./, nabywa prawo ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych - przy spełnieniu dalszych wymaganych przepisami warunków - na podstawie par. 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 35 poz. 173 ze zm./, także wówczas, gdy w jego imieniu praktyczną naukę zawodu prowadzi zatrudniony przez niego pracownik legitymujący się wymaganymi kwalifikacjami do prowadzenia praktycznej nauki zawodu".
podjął następującej treści uchwałę:
Postanowieniem z dnia 21 marca 2001 r. skład orzekający zwrócił się do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o wyjaśnienie przez skład siedmiu sędziów wątpliwości prawnych przedstawionych na wstępie.
Wątpliwości zostały sformułowane w związku z rozpoznawaniem następującej sprawy:
W dniu 15 maja 2000 r. Stanisława T., prowadząca działalność gospodarczą w formie Spółki Cywilnej "T." wystąpiła do Urzędu Skarbowego w Sz. o przyznanie ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wyszkolenia 28 uczniów. Do wniosku dołączyła między innymi umowę z dnia 1 września 1997 r. zawartą z Zespołem Szkół Mechanicznych, z której wynikało, iż Spółka "T." zobowiązała się do prowadzenia praktycznej nauki zawodu 28 uczniów w zawodzie specjalisty montera urządzeń elektronicznych i do zapewnienia im opieki ze strony pracowników o wysokich kwalifikacjach. Urząd Skarbowy w Sz., decyzją z dnia 16 czerwca 2000 r. (...), nie uwzględnił wniosku i odmówił Stanisławie T. prawa do ulgi podatkowej. Wymieniony organ podatkowy w uzasadnieniu decyzji wskazał, iż z uwagi na przyjętą w umowie formę szkolenia uczniów - "praktyczną naukę zawodu", podatnik w celu uzyskania wspomnianej ulgi powinien wykazać, iż posiada przygotowanie pedagogiczne oraz kwalifikacje zawodowe na poziomie mistrza w zawodzie, którego będzie nauczać. W decyzji wskazano, że wymóg taki wynikał z par. 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 35 poz. 173 ze zm./. Wobec tego, że podatniczka nie wykazała, iż jest uprawniona na podstawie odpowiednich przepisów do prowadzenia praktycznej nauki zawodu wymienionego w powołanej na wstępie umowie z dnia 1 września 1997 r., jej wniosek o ulgę podatkową nie mógł być uwzględniony.
W odwołaniu od tej decyzji Stanisława T. wniosła o uchylenie tego aktu i utrzymywała, że zatrudniając osoby posiadające kwalifikacje instruktorów praktycznej nauki zawodu spełniła warunki do ubiegania się o ulgę określoną przepisami powołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 1995 r.
Izba Skarbowa w Sz. - Ośrodek Zamiejscowy w K., po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego, decyzją z dnia 22 września 2000 r. (...), utrzymała w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W jej uzasadnieniu wskazała, iż w rozdziale 5 powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 1995 r. określone zostały dwa rodzaje ulg z tytułu nauki zawodu. Pierwsza z tych ulg nazwana "ulgą za szkolenie" lub za "naukę zawodu" wynikała z par. 10 rozporządzenia i przysługiwała podatnikom, którzy zatrudniali młodocianych w celu nauki zawodu, tj. gdy posiadali status pracownika w rozumieniu przepisów Działu 9 Kodeksu Pracy. Druga ulga, nazywana "ulgą za praktyczną naukę zawodu" wynikała z par. 13 rozporządzenia i dotyczyła sytuacji, w której podatnik nauczał zawodu w oparciu o umowę ze szkołą, która kierowała uczniów na praktyczną naukę zawodu. Izba Skarbowa - po przedstawieniu regulacji prawnych określających zakres wymagań zawodowych i pedagogicznych podatników zatrudniających młodocianych pracowników w celu nauki zawodu, oraz prowadzących praktyczną naukę zawodu, wskazała, iż Stanisława T. nie zatrudniała szkolonych uczniów, a zatem odbywali oni w jej firmie praktyczną naukę zawodu i dlatego aby nabyć prawo do ulgi powinna wykazać się odpowiednimi uprawnieniami zawodowymi i pedagogicznymi. Zdaniem Izby Skarbowej, do tej formy organizowania praktycznej nauki zawodu nie miały zastosowania przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania /Dz.U. nr 60 poz. 278/, zwalniające pracodawcę od obowiązku posiadania kwalifikacji zawodowych i pedagogicznych do nauczania zawodu pod warunkiem zatrudnienia pracownika z takimi kwalifikacjami, gdyż dotyczyły one przygotowania zawodowego prowadzonego na podstawie umowy pomiędzy podatnikiem a młodocianym.