Przewidziane w art. 17 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym w 1999 r. /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./ zwolnienie od podatku dotacji otrzymanych z budżetu państwa, ma zastosowanie do dochodów banku z tytułu dopłat do kredytów, otrzymanych w oparciu o przepis art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych /Dz.U. nr 13 poz. 60 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Waldemara Grudzieckiego, prokuratora Prokuratury Krajowej w sprawie ze skargi Banku Spółdzielczego w P. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 26 kwietnia 2001 r. (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób prawnych po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnych przekazanych przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, postanowieniem z dnia 20 grudnia 2002 r. III SA 1507/01 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:
"Czy zwolnienie przedmiotowe od podatku dotyczące dotacji otrzymanych z budżetu państwa jakie przewiduje ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./ w art. 17 ust. 1 pkt 14 w brzmieniu obowiązującym w 1999 r. stosuje się do dochodów powstałych w banku w wyniku realizacji przepisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych /Dz.U. nr 13 poz. 60 ze zm./.
podjął następującą uchwałę:
Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie ze skargi Banku Spółdzielczego w P. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 26 kwietnia 2001 r., (...), postanowieniem z dnia 20 grudnia 2002 r. zwrócił się do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o wyjaśnienie przez skład siedmiu sędziów NSA sformułowanej na wstępie wątpliwości prawnej.
Wątpliwość ta powstała na tle następującego stanu faktycznego:
Bank Spółdzielczy w P. zwrócił się do Urzędu Skarbowego w P. z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty i zwrot nadpłaconego podatku dochodowego od osób prawnych za 1999 r. w kwocie 312.053 zł. Swój wniosek uzasadnił tym, iż w zeznaniu ostatecznym za 1999 r. złożonym w dniu 31 marca 2000 r. błędnie wykazał przychód w kwocie 2.857.446 zł, dochód do opodatkowania w kwocie 208.721 zł i należny podatek w kwocie 56.288 zł, który uiścił w całości. Do kwoty przychodu Bank wliczył sumę 918.818.61 zł, stanowiącą dotację budżetową, którą otrzymał od Banku Unii Gospodarczej S.A. w W. ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z przeznaczeniem na dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych dla kredytobiorców na cele rolnicze. W ocenie Banku dotacja ta w 1999 r. była zwolniona od podatku dochodowego i wykazanie jej do opodatkowania było błędem. W tej sytuacji uiszczony podatek dochodowy od kwoty dotacji stanowi nadpłatę, o której zwrot podatnik wystąpił.
Urząd Skarbowy w P. decyzją z dnia 12 grudnia 2001 r. odmówił Bankowi stwierdzenia nadpłaty, w uzasadnieniu wskazując, iż dopłaty do oprocentowania kredytów preferencyjnych podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdyż ich faktycznymi odbiorcami byli kredytobiorcy, a nie Bank.
W odwołaniu od tego orzeczenia Bank wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i stwierdzenie nadpłaty uzasadniając, iż przepis art. 17 ust. 1 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym w 1999 r., zwalniał od podatku dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego, co znajdowało potwierdzenie w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 58 tej ustawy, który nie uznawał za koszty uzyskania przychodu wydatków sfinansowanych dotacjami.
Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy decyzję organu podatkowego I instancji stwierdzając w swym orzeczeniu, iż środki budżetowe przyznane na dopłaty do odsetek od tego rodzaju kredytów faktycznie otrzymują rolnicy, za pośrednictwem banku. Powołała się w tym zakresie na przepisy art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych /Dz.U. nr 13 poz. 60 ze zm./ oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu udzielania dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze /Dz.U. nr 19 poz. 92/. Zdaniem organu odwoławczego wynika z nich, iż odbiorcami pomocy z budżetu państwa nie były banki lecz kredytobiorcy. Środki przyznane na dopłaty do odsetek od tego rodzaju kredytów stanowią pomoc dla konkretnych kredytobiorców na pokrycie ich zobowiązań wobec banków, bowiem rolnicy spłacają tylko część odsetek należnych od zaciągniętych kredytów, pozostałą część spłaca zamiast kredytobiorców budżet państwa. Beneficjantami dopłat do oprocentowania na cele rolnicze byli zatem rolnicy, a nie bank. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz banki, które zawarły z Agencją umowy w sprawie dopłat do tych kredytów, wykonywały jedynie czynności związane z rozdysponowaniem tych dopłat. Zatem dla banku dopłaty stanowią wraz z uiszczoną przez kredytobiorców częścią odsetek przychód, taki jak z kredytów komercyjnych, który podlega opodatkowaniu. Stąd też nadpłata wykazana przez stronę nie istnieje i nie jest możliwy jej zwrot.