1. Agencja celna działająca w formie spółki cywilnej, która złożyła zabezpieczenie majątkowe należności celnych obciążających podmiot dokonujący obrotu towarowego z zagranicą, wymierzonych temu podmiotowi decyzją ostateczną, wydaną przed wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny /Dz.U. nr 23 poz. 117/ oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926/ jest po wejściu w życie tych przepisów stroną uprawnioną do żądania wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wymierzającej cło temu podmiotowi.
2. Jeżeli po złożeniu wniosku przez agencję celną, działającą w formie spółki cywilnej, o wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wymierzającej cło, agencja celna przestała istnieć, były wspólnik spółki cywilnej nie staje się stroną postępowania. Może natomiast, z powołaniem się na art. 133 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ w związku z art. 262 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny /t.j. Dz.U. 2001 nr 75 poz. 802 ze zm./, złożyć w swoim imieniu wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie o stwierdzenie nieważności wspomnianej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Marii Kalocińskiej, prokuratora Prokuratury Apelacyjnej, delegowanego do Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie ze skargi Włodzimierza K. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 23 lutego 2001 r., (...) w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2002 r. na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnych przekazanych przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego, postanowieniem z dnia 12 lutego 2002 r. V SA 998/01 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:
a/ czy agencja celna działająca w formie spółki cywilnej, która złożyła zabezpieczenie majątkowe należności celnych obciążających podmiot dokonujący obrotu towarowego z zagranicą, wymierzonych temu podmiotowi decyzją ostateczną, wydaną przed wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny /t.j. Dz.U. 2001 nr 75 poz. 802 ze zm./ oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ jest, po wejściu w życie tych przepisów stroną uprawnioną do żądania wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wymierzającej cło temu podmiotowi /art. 133 i art. 134 par. 2 Ordynacji podatkowej/,
b/ czy po rozwiązaniu spółki cywilnej w toku postępowania, o którym mowa w pkt a/ stroną jest były wspólnik tej spółki /art. 133 par. 1 in fine i art. 115 par. 1 i 2 Ordynacji podatkowej/?
podjął następującą uchwałę:
Przedstawione wątpliwości prawne wyłoniły się na tle następującego stanu faktycznego.
Agencja Celna "M." w S. Spółka Cywilna W. Sz., W. K. zgłosiła w dniu 23 listopada 1996 r. do odprawy celnej w Urzędzie Celnym w Rz. artykuły sportowe na podstawie dokumentu SAD (...).
Podmiotem dokonującym obrotu tym towarem z zagranicą był Andrzej O., obywatel Rosji, a zabezpieczenia majątkowego należności celnych dokonała Agencja Celna "M.". Dyrektor Urzędu Celnego w Rz. dopuścił ten towar do tranzytu przez polski obszar celny z przeznaczeniem do wywozu za granicę przez przejście graniczne w S.
Po ustaleniu, że towar przekazany nie został wywieziony za granicę. Dyrektor UC w T. wszczął z urzędu postępowanie celne i decyzją z dnia 28 lutego 1997 r. (...) skierowaną do Andrzeja O. dopuścił ten towar do obrotu na polskim obszarze celnym, wymierzył należności celne oraz obliczył podatek importowy i określił podatek VAT.
W piśmie z dnia 30 maja 2000 r. Agencja Celna "M." wystąpiła do Prezesa Głównego Urzędu Ceł z alternatywnym wnioskiem, żądając stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora UC w T. z dnia 28 lutego 1997 r., albo wznowienia postępowania zakończonego tą decyzją twierdząc, że wniosek o wznowienie uzasadnia okoliczność, iż bez własnej winy nie brała udziału w tym postępowaniu, mimo że była stroną, ponieważ złożyła zabezpieczenie majątkowe należności celnych, natomiast wniosek o stwierdzenie nieważności tej decyzji uzasadnia okoliczność, iż zawarte w niej rozstrzygnięcie o podatku importowym i podatku VAT zostało wydane z naruszeniem przepisów o właściwości rzeczowej organu.
Decyzją z dnia 6 czerwca 2000 r. (...) Prezes Głównego Urzędu Ceł cofnął W. Sz. i W. K. "M." s.c. w S. koncesję na prowadzenie działalności w formie agencji celnej w związku z wypowiedzeniem swojego udziału w spółce przez W. Sz. i śmiercią tego wspólnika.
Po rozpoznaniu wniosku z dnia 30 maja 2000 r. Prezes Głównego Urzędu Ceł decyzją z dnia 10 listopada 2000 r. (...) odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora UC w T. z dnia 28 lutego 1997r. i skierował tę decyzję do Włodzimierza K. - byłego wspólnika spółki cywilnej uznając, że nie posiada on legitymacji do złożenia wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji Dyrektora UC w T. z dnia 28 lutego 1997 r.