Umowa pożyczki jest w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz. U. nr 4 poz. 23 ze zm./ "inną tego rodzaju umową", co umowy sprzedaży, dzierżawy, poddzierżawy, najmu i podnajmu.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Iwony Kaszczyszyn, prokuratora Prokuratury Krajowej w sprawie ze skarg (...) Towarzystwa Finansowego "S." - Spółki z o.o. w W. na cztery decyzje Izby Skarbowej w W. z dnia 10 grudnia 1997 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej od umowy pożyczki,
2/ na cztery decyzje Izby Skarbowej w W. z dnia 31 marca 1998 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej od umowy pożyczki,
3/ na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 7 kwietnia 1998 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej od umowy pożyczki,
po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnych przekazanych przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 31 stycznia 2001 r. III SA 1274/98 do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:
czy umowa pożyczki jest w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ "inną tego rodzaju umową", co umowy sprzedaży, dzierżawy, poddzierżawy, najmu, podnajmu".
podjął następującą uchwałę:
Przedstawiona Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do wyjaśnienia istotna wątpliwość prawna powstała na tle następującego stanu faktycznego:
W okresie od 5 kwietnia 1994 r. do 25 sierpnia 1995 r. (...) Towarzystwo Finansowe "S.", Spółka z o.o. w W., prowadzące działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług finansowych, udzieliło dziewięciu pożyczek osobom prawnym i fizycznym, a mianowicie:
a/ w dniu 28 listopada 1994 r. Marzenie W. w kwocie 300 milionów zł,
b/ w dniu 25 sierpnia 1995r. Elżbiecie K. w kwocie 30 tysięcy zł,
c/ w dniu 6 lutego 1995 r. Józefowi Z. w kwocie 24 tysięcy zł,
d/ w dniu 1 czerwca 1995 r. Spółce z o.o. "M." w Rz. w kwocie 4 milionów zł,
e/ w dniu 5 kwietnia 1994 r. Spółce z o.o. "M-x" w C. w kwocie 2 miliardów zł,
f/ w dniu 1 grudnia 1994 r. Spółce z o.o. "M-x" w C. w kwocie 500 milionów zł,
g/ w dniu 14 lipca 1995 r. Andrzejowi G. w kwocie 15 tysięcy zł,
h/ w dniu 9 marca 1995 r. Spółce z o.o. "Cz." w W. w kwocie 734 tysięcy zł,
i/ w dniu 20 kwietnia 1995 r. Agnieszce D.-P. w kwocie 10 tysięcy zł.
Urząd Skarbowy W.-P. określił stronom tych umów opłaty skarbowe decyzjami z 15 i 26 września, z 20 listopada i z 15 grudnia 1997 r., a decyzje te utrzymane zostały w mocy przez Izbę Skarbową w W. czterema decyzjami z dnia 10 grudnia 1997 r., czterema decyzjami z dnia 31 marca 1998 r. oraz decyzją z dnia 7 kwietnia 1998 r.
Organy obu instancji przyjęły, że umowy pożyczki podlegają opłacie skarbowej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "c" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej, a wyłączenie z art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy nie ma zastosowania, gdyż pożyczki nie znajdują się w katalogu umów, wymienionych w tym przepisie.
Izba Skarbowa zauważyła nadto, że:
a/ opłatą skarbową nie jest objęte odpłatne świadczenie usług, o których mowa między innymi w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./, a objęte nią są tylko czynności cywilnoprawne,
b/ ze zwolnienia przewidzianego w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. korzysta spółka, która udziela i zaciąga pożyczki pieniężne, jeżeli jednocześnie odpowiada warunkom z art. 11 ust. 5 i art. 11[1] ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1995 r. III AZP 8/95/,
c/ strony umów pożyczek nie odpowiadały kryteriom przepisów Prawa bankowego, wymienionych pod literą b/.
(...) Towarzystwo Finansowe "S." wniosło dziewięć skarg na wymienione decyzje, zarzucając naruszenie przy ich wydaniu art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłacie skarbowej oraz art. 2 i art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zdaniem strony skarżącej umowy pożyczek, od których wymierzono opłaty skarbowe, stanowią w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłacie skarbowej "inne tego rodzaju umowy", co umowa sprzedaży, dzierżawy, poddzierżawy, najmu i podnajmu, a ponadto objęte są zwolnieniami z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług jako usługi w zakresie finansów, o których mowa w poz. 13 załącznika nr 2 do ustawy. W konsekwencji umowy te nie podlegają opłacie skarbowej.