Przewidziany w art. 27 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ w brzmieniu obowiązującym w 1994 r. szacunkowy sposób określenia wartości niezaewidencjonowanej sprzedaży jest warunkiem ustalenia podatku przy zastosowaniu stawki 22-procentowej i podwyższenia ustalonej kwoty podatku o 100 procent.
Naczelny Sąd Administracyjny z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej W. Skoniecznego w sprawie I SA/Wr 844/96 ze skargi Wojciecha M. na decyzję Izby Skarbowej w (...) z dnia 20 marca 1996 r. w przedmiocie wymiaru podatku od towarów i usług za sierpień 1994 r. po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 1998 r. na posiedzeniu jawnym wątpliwości prawnych przekazanych przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu postanowieniem z dnia 13 lipca 1998 r. w sprawie, do wyjaśnienia w trybie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./:
Czy określony w art. 27 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w brzmieniu obowiązującym w 1994 r. /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ szacunkowy sposób określenia wartości sprzedaży nie zaewidencjonowanej jest warunkiem zastosowania przewidzianej tym przepisem 22 procent stawki podatku i podwyższenia kwoty ustalonego w ten sposób podatku o 100 procent.
podjął następującą uchwałę:
Postanowieniem z dnia 13 lipca 1998 r., I SA/Wr 844/96 Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu, na podstawie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, wystąpił do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o wyjaśnienie przez skład siedmiu sędziów NSA wątpliwości prawnej sformułowanej na wstępie.
Wątpliwość prawna powstała na tle następującego stanu faktycznego:
W wyniku przeprowadzonej przez pracowników Urzędu Skarbowego w L. kontroli prawidłowości rozliczeń podatku od towarów i usług stwierdzono, że podatnik Wojciech M., właściciel Zakładów Bawełnianych "W." w G., nie rozliczył tego podatku od towarów przekazanych na potrzeby reprezentacji i reklamy, w związku z czym nastąpiło zaniżenie podatku należnego w rozliczeniu za sierpień 1994 r. Wartość towarów przekazanych na cele reprezentacji i reklamy, nie wykazanych w ewidencji za sierpień 1994 r., ustalono na kwotę 309, 23 zł /po denominacji/.
Decyzją z dnia 2 grudnia 1995 r. znak US.PF 15-67/08-94/95, Urząd Skarbowy w L. powołując się na art. 2 ust. 3 pkt 1 i art. 27 ust. 4 i 5 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ oraz na art. 104 Kpa ustalił podatek należny od nie zaewidencjonowanego obrotu według stawki 22 procent, podwyższając go o 100 procent i po uwzględnieniu kwoty opłaconego podatku określił kwotę podatku do zapłaty w wysokości 136 zł.
Od decyzji tej Wojciech M. odwołał się zarzucając, że brak było podstaw do opodatkowania podatkiem od towarów i usług towarów zużytych na terenie zakładu pracy oraz do stosowania sankcji określonej w art. 27 ust. 5 pkt 1 powołanej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w sytuacji, gdy nie zachodziła potrzeba szacunkowego ustalenia niezaewidencjonowanego obrotu, wynikającego z dowodów źródłowych, na które powołali się kontrolujący.
Przytoczone w odwołaniu argumenty nie przekonały Izby Skarbowej w (...), która decyzją z dnia 20 marca 1996 r. znak IS.PP-327/120/96, utrzymała w mocy decyzję organu I instancji, podzielając jej motywy. Izba Skarbowa w uzasadnieniu decyzji wskazała, że w świetle art. 2 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, towary i usługi przekazane na potrzeby reprezentacji i reklamy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a zaniżenie przez podatnika podstawy opodatkowania i naruszenie obowiązków ewidencyjnych upoważnia do ustalenia podatku od niezaewidencjonowanego obrotu według zasad określonych w art. 27 ust. 5 pkt 1 powołanej ustawy.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję Wojciech M. wniósł o jej uchylenie w części dotyczącej ustalenia sankcji określonej w art. 27 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. zarzucając, że brak było podstaw do zastosowania tego przepisu w sytuacji, gdy organy podatkowe nie szacowały niezaewidencjonowanego obrotu, ustalając go na podstawie dokumentów źródłowych /rachunków/.