Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska po rozpoznaniu w dniu 9 września 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku F. w W. o dopuszczenie do udziału w charakterze uczestnika postępowania w postępowaniu w sprawie ze skargi B. sp. z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z [...] marca 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej postanawia odmówić F. w W. dopuszczenia do udziału w charakterze uczestnika postępowania.
Skarżąca - B. sp. z o.o. z siedzibą w W., z zachowaniem terminu i trybu wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego (dalej GIF), którą ostatecznie odmówiono jej dokonania zmiany zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej w zakresie podmiotu uprawnionego do jej prowadzenia. Podstawą odmowy było ustalenie przez organ, że zmiana była by naruszeniem zakazu zawartego w art. 99 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r.- Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2008 r., nr 45, poz. 271 ze zm.), dalej p.f.
Pismem z 26 sierpnia 2016 r. F. w W. (dalej F.), powołując się na art. 33 § 2 p.p.s.a., wniosła o dopuszczenie jej do udziału w niniejszym postępowaniu sądowoadministracyjnym w charakterze uczestnika. W uzasadnieniu swojego żądania podniosła, że jest organizacją skupiającą 71 stowarzyszeń pacjentów z całej Polski, której misją jest integracja środowiska pacjentów, ochrona praw oraz reprezentacja interesów pacjentów, jak również dążenie do poprawy jakości opieki zdrowotnej i usług medycznych. Legitymację do udziału w tym postępowaniu wywiodła z zapisów § 2 swojego Statutu, gdzie wskazano, że podstawowym jej celem jest ochrona praw członków F. oraz reprezentowanie ich interesów wobec organów władzy (....) w Polsce i na poziomie Unii Europejskiej oraz dążenie do poprawy jakości opieki zdrowotnej i usług medycznych w Polsce przez (...) (b) ułatwianie pacjentom dostępu do nowoczesnych i bezpiecznych produktów leczniczych, (c) wspieranie działalności naukowej, naukowo-technicznej i edukacyjnej, a także działalności w zakresie ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz dobroczynności. W ocenie F. niniejsze postępowanie, jako przeważające kwestię dopuszczalności w określonych warunkach likwidacji aptek, dotyczy zaopatrywania polskich pacjentów w leki, co niewątpliwie jest powiązane z jej statutową działalnością. Upatruje ona w tym postępowaniu ryzyko pogorszenia dostępu do leków. Jej zdaniem "Istnieje bowiem nierozerwalny związek pomiędzy dostępem do nowoczesnych i bezpiecznych produktów leczniczych a potencjalnym zagrożeniem w postaci ograniczenia liczby miejsc, w których mogą się w nie zaopatrywać pacjenci, a którego wystąpienie zależeć będzie od wyniku toczącego się postępowania".
Nadto F. stwierdziła, że w zakazie wynikającym z art. 99 ust. 3 p.f. upatruje zagrożenie w postaci ryzyka administracyjnej likwidacji aptek, w których pacjenci zaopatrują się w leki. Jej zdaniem dokonana przez GIF interpretacja tego przepisu jest rażąco sprzeczna z interesem pacjentów, o który ona dba i walczy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:
Niniejsza sprawa dotyczy odmowy zmiany zezwolenia na prowadzenia apteki ogólnodostępnej. Wobec powyższego w niniejszym przypadku nie można mówić o likwidacji apteki, a tym samym o ograniczeniu dostępu pacjentów do apteki i tym samym do leków.
Kwestię udziału organizacji społecznej w postępowaniu w sprawie sądowoadministracyjnej w charakterze uczestnika reguluje art. 33 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 718), dalej p.p.s.a., zgodnie z którym udział w tym postępowaniu może zgłosić m.in. organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności. Norma ta uzależnia dopuszczenie organizacji społecznej do udziału w postępowaniu na prawach strony od wystąpienia przesłanki - "sprawa dotyczy zakresu statutowej działalności organizacji społecznej". Jednakże nie wystarczy samo proste zestawienie zakresu działalności statutowej organizacji społecznej z przedmiotem sprawy sądowoadministracyjnej. Organizacja bowiem nie ma z mocy prawa zapewnionego udziału w postępowaniu przed sądem dotyczącym innej osoby, ale może brać w nim udział w zakresie swojej działalności statutowej, w przypadkach określonych w ustawie (art. 9 p.p.s.a.). Organizacja społeczna może zatem zostać dopuszczona do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jeżeli jej udział ma na celu ochronę obiektywnego porządku prawnego. Tylko wyprowadzenie wartości ochrony obiektywnego porządku prawnego przez organizację społeczną uzasadnia przyznanie jej przez Sąd statusu uczestnika postępowania w postępowaniu sądowoadministracyjnym (v: postanowienie składu siedmiu sędziów NSA z 28 września 2009 r., sygn. akt IIGZ 55/09, opubl. ONSAiWSA z 2010 r. Nr 2, poz. 23 oraz B. Adamiak. Glosa do ww. postanowienia NSA, opubl. OSP z 2011 r., z 11, poz. 108). Zakres działalności statutowej organizacji społecznej musi uwzględniać charakter rozstrzyganej sprawy sądowoadministracyjnej.