Referendarz sądowy Anna Michałowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J. A. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia ... października 2012 r. Nr ... w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu opłat za przechowywanie broni w depozycie p o s t a n a w i a: - odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Skarżący wystąpił - na urzędowym formularzu PPF - z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
W uzasadnieniu wniosku oraz oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wskazał, iż gospodarstwo domowe prowadzi wraz z żoną, posiada dom o pow. ... m², nieruchomość rolną ... m² oraz działkę budowlaną oko. ... m².
Skarżący nie posiada oszczędności pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Dochody Skarżącego i jego małżonki ze świadczeń emerytalnych wynoszą ... zł, natomiast koszty utrzymania nieruchomości wynoszą ... zł.
W dodatkowym oświadczeniu Skarżący wskazał, iż ponosi wydatki związane z utrzymaniem miejsca zamieszkania w wysokości ... zł (telefon - ... zł, światło ... zł, ogrzewanie - ... zł, woda - ... zł, wywóz nieczystości - ... zł, wywóz śmieci - ... zł, podatek od nieruchomości - ... zł. Skarżący wyjaśnił, iż świadczenia emerytalne wynoszą netto ... zł. Wydatki związane z zakupem żywności, ubrań i środków czystości wynoszą około ... zł miesięcznie. Skarżący wskazał, iż posiada samochód z ... r. o wartości ... zł.
Wraz z dodatkowym oświadczeniem Skarżący nadesłał zaświadczenia o wysokości emerytur, decyzję w sprawie podatku od nieruchomości, rachunki za wywóz śmieci, nieczystości płynnych, wodę, gaz, prąd i telefon. Skarżący nie nadesłał, pomimo oświadczenia, wyciągu z posiadanego rachunku bankowego, ograniczając się do wyjaśnienia, iż nie posiada lokat i jest zadłużony na ... zł.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest - stosownie do treści art. 199 ustawy z 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (T. j. Dz. U. z 2012, Nr 270), dalej: p.p.s.a. - ponoszenie przez stronę kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie fizycznej w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a.).
Literalna wykładnia powyższych regulacji nie pozostawia wątpliwości co do tego, iż inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki przemawiające za udzieleniem prawa pomocy, ciąży na ubiegającej się o takie prawo stronie. Godzi się zatem przyjąć, iż wprowadzając wyjątek od ogólnej zasady partycypowania w kosztach sądowych, ustawodawca złożył obowiązek wykazania pozytywnych przesłanek na wnioskodawcę, zaś ocenę ich spełnienia pozostawił referendarzowi lub sądowi rozpatrującemu wniosek. Jednocześnie w sytuacji, gdy oświadczenie zawarte we wniosku jest niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego wnioskodawcy lub budzi wątpliwości, sąd na podstawie art. 255 p.p.s.a., ma prawo wezwania takiej osoby do złożenia dodatkowego oświadczenia uzupełniającego, jak i potwierdzającego wykazywane przez nią okoliczności.
Jednakowoż podkreślić należy, iż instytucja prawa pomocy znajduje zastosowanie w przypadku osób charakteryzujących się trudną sytuacją materialną, czy wręcz znajdujących się w stanie ubóstwa. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa do osób tych zaliczyć można bezrobotnych, którzy nie pobierają zasiłku lub osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone.