Referendarz sądowy Konrad Łukaszewicz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi F. A. (F. A.) na decyzję Rady do Spraw Uchodźców z dnia [...] listopada 2009 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy nadania statusu uchodźcy i odmowy udzielenia ochrony uzupełniającej oraz wydalenia z terytorium RP wobec stwierdzenia, że brak jest przesłanek do udzielenia zgody na pobyt tolerowany postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
F. A. (F. A.) - wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od skargi - wystąpił z wnioskiem (na urzędowym formularzu PPF z 22 marca 2010 r.) o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
Wnioskodawca wskazał, iż nie posiada nieruchomości, zasobów pieniężnych, oszczędności ani żadnego źródła dochodów.
W związku z tym, iż złożone oświadczenia okazały się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych wnioskodawcy, zarządzeniem z 8 kwietnia 2010 r. wezwano go do udzielenia odpowiedzi na konkretne pytania w terminie siedmiu dni pod rygorem ujemnych skutków prawnych.
W odpowiedzi na powyższe, skarżący złożył pismo procesowe z 26 kwietnia 2010 r., w którym podniósł, iż "jego utrzymanie - to jego problemy". Jednocześnie wskazał, iż nie ma rachunku bankowego ani żadnych oszczędności pieniężnych.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest - stosownie do treści przepisu art. 199 ustawy z 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a. - ponoszenie przez stronę kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie fizycznej w zakresie częściowym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).
Literalna wykładnia powyższych regulacji nie pozostawia wątpliwości co do tego, iż inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki przemawiające za udzieleniem prawa pomocy, ciąży na ubiegającej się o takie prawo stronie. Godzi się zatem przyjąć, iż wprowadzając wyjątek od ogólnej zasady partycypowania w kosztach sądowych, ustawodawca złożył obowiązek wykazania pozytywnych przesłanek na wnioskodawcę, zaś ocenę ich spełnienia pozostawił referendarzowi lub sądowi rozpatrującemu wniosek. Jednocześnie w sytuacji, gdy oświadczenie zawarte we wniosku jest niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego wnioskodawcy lub budzi wątpliwości, sąd na podstawie art. 255 p.p.s.a., ma prawo wezwania takiej osoby do złożenia dodatkowego oświadczenia uzupełniającego, jak i potwierdzającego wykazywane przez nią okoliczności.
Powyższy przepis znajduje swoje rozwinięcie w wydanym - na podstawie art. 256 p.p.s.a. - rozporządzeniu Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r., w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępniania urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnym oraz sposobu dokumentowania stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego wnioskodawcy (Dz. U. Nr 227, poz. 2245). Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia, dokumentami źródłowymi, które w przypadkach budzących wątpliwości mogą potwierdzać przedstawione przez wnioskodawcę dane o jego majątku, dochodach i stanie rodzinnym, mogą być w szczególności: