Starszy referendarz sądowy Anna Nasiłowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi E. Ż. na decyzję Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości z tytułu opłat abonamentowych p o s t a n a w i a: - odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez odmowę zwolnienia od kosztów sądowych.
W złożonym na urzędowym formularzu (PPF) wniosku o przyznanie prawa pomocy E. Ż. (dalej: "Skarżąca" lub "Strona") wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wynika, że Skarżąca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Podstawą utrzymania jest świadczenie emerytalne w wysokości 1.761,33 zł. Do kosztów miesięcznego utrzymania Skarżąca zaliczyła: opłaty za media (130 zł), podatki (55 zł), leczenie (250 zł), opał i roboty konserwacyjne domu (440 zł), indywidualne ubezpieczenie zdrowotne (25 zł), telefon i telewizja (53 zł), rata kredytu (300 zł), wyżywienie, środki higieny osobistej, środki czystości, odzież i inne wydatki (510 zł). Wykazała majątek w postaci udziału w nieruchomości (dom mieszkalny) o wartości około 80.000 zł oraz współwłasność działki budowlanej w M. M. o powierzchni 1.394 m.kw. o wartości około 700.000 zł oraz współwłasność działki w miejscowości K. o powierzchni 9.284 m.kw. o wartości około 1.395.000 zł. Skarżąca wyjaśniła, że zarówno dom, jak i nieruchomości gruntowe stanowią spadek, a w sprawie działu spadku toczy się postępowanie sądowego. Do wniosku o przyznanie prawa pomocy Skarżąca załączyła wyciąg z rachunku bankowego. W dniu 8 kwietnia 2016 r. Skarżąca zapłaciła należny w sprawie wpis w wysokości 200 zł.
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje.
Zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest - stosownie do treści przepisu art. 199 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 718), zwanej dalej: "p.p.s.a." - ponoszenie przez stronę kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie fizycznej w zakresie częściowym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).
Literalna wykładnia omawianych regulacji nie pozostawia wątpliwości co do tego, iż inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki przemawiające za udzieleniem prawa pomocy, ciąży na ubiegającej się o takie prawo stronie. Godzi się zatem przyjąć, iż wprowadzając wyjątek od ogólnej zasady partycypowania w kosztach sądowych, ustawodawca złożył obowiązek wykazania pozytywnych przesłanek na wnioskodawcę, zaś ocenę ich spełnienia pozostawił uznaniu referendarza lub sądu rozpoznającego wniosek.
Jednakowoż podkreślić należy, iż instytucja prawa pomocy znajduje zastosowanie w przypadku osób charakteryzujących się trudną sytuacją materialną, czy wręcz znajdujących się w stanie ubóstwa. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa do osób tych zaliczyć można bezrobotnych, którzy nie pobierają zasiłku lub osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone.
Przypomnieć również trzeba, iż ocena zasadności wniosku o prawo pomocy polega na dokonaniu porównania wysokości obciążeń finansowych w postępowaniu sądowym z rzeczywistymi możliwościami płatniczymi wnioskującej strony, biorąc pod uwagę jej wydatki niezbędne dla utrzymania siebie oraz rodziny. Rozpoznanie skargi w niniejszej sprawie zależy od uiszczenia wpisu w wysokości 200 zł i na obecnym etapie postępowania jest to jedyna opłata sądowa ciążąca na Skarżącej. Ewentualne inne koszty sądowe zależą od wyniku postępowania przed sądem I instancji i mogą pojawić się w związku z koniecznością uiszczenia opłaty kancelaryjnej w wysokości 100 zł, jeżeli Skarżący wniesie o sporządzenie uzasadnienia do wyroku, a jej skarga zostanie oddalona oraz opłaceniem wpisu sądowego od skargi kasacyjnej w wysokości 100 zł, jeżeli Skarżąca zdecyduje się wystąpić z tym środkiem odwoławczym.