Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie: Joanna Kruszewska - Grońska po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2017 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku I. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi I. P. na decyzję Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia ... września 2015 r. nr ... w przedmiocie uchylenia decyzji, umorzenia postępowania i odmowy umorzenia zaległości w płatności opłat abonamentowych p o s t a n a w i a: 1) odmówić skarżącej zwolnienia od kosztów sądowych, 2) ustanowić dla skarżącej adwokata.
We wniosku o przyznanie prawa pomocy (złożonym na urzędowym formularzu PPF - po uzupełnieniu braków formalnych - w dniu 2 stycznia 2017 r.) skarżąca zażądała zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata, powołując się na ciężką sytuację finansową i zadłużenie w Eurobanku w wysokości 59.698,37 zł. Oświadczyła, że samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe, jej majątek wyczerpuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 49,98 m kw o wartości 190.000 zł, a źródło jej utrzymania stanowi świadczenie emerytalne w kwocie 1.963,28 zł netto (decyzja ZUS III Oddział w Warszawie z 1 marca 2016 r. o waloryzacji emerytury - karta 120 akt sądowych).
W piśmie z 30 stycznia 2017 r. skarżąca wskazała, iż na miesięczne koszty jej utrzymania składają się: koszty wyżywienia - 400 zł oraz koszty zakupu odzieży, leków i chemii gospodarczej - 300 zł. Ponadto skarżąca jest obciążona pożyczką udzieloną w wysokości 70.807,85 zł przez Eurobank w dniu 5 marca 2015 r. na okres 8 lat, której miesięczna rata spłaty wynosi 1.027,02 zł (harmonogram spłat - karty 153-154 akt sądowych). Skarżąca podkreśliła też, że nie korzysta z pomocy społecznej czy pomocy innych osób. W roku 2015 jej dochód z tytułu świadczeń emerytalnych zamknął się w kwocie 25.246,80 zł (roczne obliczenie podatku przez organ rentowy za rok 2015 - karta 145-145 verte akt sądowych).
Skarżąca przedłożyła również wyciąg ze swojego rachunku bankowego za okres od 1 listopada 2016 r. do 5 stycznia 2017 r., na którym saldo końcowe wynosiło 3,55 zł, a dokonywane na nim transakcje sprowadzały się do wpłaty świadczeń emerytalnych oraz spłaty rat pożyczki (karty: 148-148 verte i 150-151 akt sądowych).
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm. (dalej p.p.s.a.), przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Zawarte w wyżej cytowanym przepisie określenie "gdy osoba ta wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z prawa pomocy. Zatem rozstrzygnięcie Sądu (referendarza sądowego) w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę (J. P. Tarno - "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz" Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2004 s. 319).
Na wstępie podkreślić należy, iż przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym powinno mieć charakter wyjątkowy i znajdować zastosowanie wobec osób żyjących w ubóstwie. Jak podniósł Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 22 grudnia 2004 r., sygn. akt OZ 862/04 (orzeczenie dostępne na stronie internetowej: www.orzeczenia.nsa.gov.pl), osoba fizyczna powinna partycypować w kosztach postępowania, jeżeli ma jakiekolwiek środki majątkowe, w szczególności posiada stały miesięczny dochód przewyższający ustalone minimalne wynagrodzenie za pracę. Nadto osoba ubiegająca się o prawo pomocy powinna poczynić oszczędności we własnych wydatkach do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby oszczędności poczynione w ten sposób okazały się niewystarczające, może wystąpić o pomoc państwa. Zaznaczyć przy tym trzeba, że "konieczne utrzymanie" nie oznacza sytuacji materialnej subiektywnie ocenionej przez wnioskodawcę jako zadowalającej, lecz obiektywną możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, takich jak opłaty za mieszkanie, żywność, lekarstwa niezbędne w procesie leczenia.