Referendarz sądowy Konrad Łukaszewicz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Prezesa Agencji Rynku Rolnego z dnia [...] października 2010 r. Nr [...] w przedmiocie cofnięcia kwoty indywidualnej dostaw postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
M. S. wezwana do uiszczenia wpisu sądowego w wysokości 200 zł wystąpiła z wnioskiem - uzupełnionym na urzędowym formularzu PPF z 31 stycznia 2011 r. - o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. zwolnienia od kosztów sądowych.
Wnioskodawczyni wskazała jedynie, iż posiada gospodarstwo rolne, natomiast wszystkie pozostałe rubryki wniosku zostały wykreślone.
W związku z powyższym, zarządzeniem z 17 lutego 2011 r. wezwano skarżącą do udzielenia dodatkowych informacji oraz złożenia określonych dokumentów, pozwalających na dokonanie oceny jej sytuacji osobistej i majątkowej.
W odpowiedzi wnioskodawczyni złożyła pismo procesowe z 10 marca 2011 r., w którym podniosła, iż podtrzymuje wszystko co wcześniej pisała do Agencji Rynku Rolnego, jak również do Sądu. Wskazała, iż w gospodarstwie pomaga jej tylko syn, natomiast nie jest w stanie przedłożyć żądanych dokumentów w terminie 7 dni.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest - stosownie do treści przepisu art. 199 p.p.s.a. - ponoszenie przez stronę kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie fizycznej w zakresie częściowym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).
Literalna wykładnia powyższych regulacji nie pozostawia wątpliwości co do tego, iż inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki przemawiające za udzieleniem prawa pomocy, ciąży na ubiegającej się o takie prawo stronie. Godzi się zatem przyjąć, iż wprowadzając wyjątek od ogólnej zasady partycypowania w kosztach sądowych, ustawodawca złożył obowiązek wykazania pozytywnych przesłanek na wnioskodawcę, zaś ocenę ich spełnienia pozostawił referendarzowi lub sądowi rozpatrującemu wniosek. Jednocześnie w sytuacji, gdy oświadczenie zawarte we wniosku jest niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego wnioskodawcy lub budzi wątpliwości, sąd na podstawie art. 255 p.p.s.a., ma prawo wezwania takiej osoby do złożenia dodatkowego oświadczenia uzupełniającego, jak i potwierdzającego wykazywane przez nią okoliczności.
Powyższy przepis znajduje swoje rozwinięcie w wydanym - na podstawie art. 256 p.p.s.a. - rozporządzeniu Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r., w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępniania urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnym oraz sposobu dokumentowania stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego wnioskodawcy (Dz. U. Nr 227, poz. 2245). Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia, dokumentami źródłowymi, które w przypadkach budzących wątpliwości mogą potwierdzać przedstawione przez wnioskodawcę dane o jego majątku, dochodach i stanie rodzinnym, mogą być w szczególności: