Starszy referendarz sądowy Konrad Łukaszewicz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J. S. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji ostatecznej po wznowieniu postępowania oraz odmowy przyznania pomocy finansowej postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
J. S. załączyła do skargi wniosek z dnia [...] 2017 r. o zwolnienie od kosztów sądowych. Jednocześnie uiściła opłatę sądową w wysokości 100 zł.
We wniosku sporządzonym na formularzu PPF z dnia [...] 2018 r. zawarła żądanie przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Wnioskodawczyni wskazała, iż gospodarstwo domowe prowadzi z mężem i dwójką dzieci (w tym jednym niepełnosprawnym), posiada dom o pow. 55 m2 oraz nieruchomości rolne o pow. 15,6821 ha, a także zbudowania gospodarcze i sprzęt rolniczy, w tym ciągnik o wartości 30.000 zł oraz samochód osobowy o wartości 5.000 zł. W rubryce nr 7.2.1 wniosku oświadczyła, iż posiada oszczędności pieniężne w wysokości 3.214,95 zł. Wnioskodawczyni prowadzi wraz z mężem gospodarstwo rolne i osiąga roczny dochód w wysokości 19.331,62 zł. Ponadto otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 1.000 zł, zasiłek z Programu Rodzina 500+ na dwoje dzieci w wysokości 1.000 zł oraz zasiłek rodzinny w wysokości 280 zł miesięcznie. W rubryce nr 10 wniosku - Dochody - obliczyła łączny miesięczny dochód jej rodziny z tytułu "opieki nad niepełnosprawną córką" i pozostałych zasiłków oraz świadczeń rodzinnych na kwotę: 2.910 zł. Skarżąca przedstawiła również swoje zobowiązania stałe i wydatki, do których zaliczyła: kredyt obrotowy w rachunku bieżącym - 80.000 zł; kredyt gotówkowy - 6.000 zł; czynsz dzierżawny - 70 zł; ubezpieczenie budynków - 184 zł rocznie; ubezpieczenie samochodu i ciągnika - 900 zł rocznie; opłaty za wodę - 700 zł rocznie; prąd - 1.800 zł rocznie; śmieci - 240 zł rocznie; podatek rolny - 658 zł rocznie; utrzymanie niepełnosprawnego dziecka w hospicjum - 1.000 zł. Do wniosku załączyła kopie następujących dokumentów: orzeczenia o niepełnosprawności córki, nakazu płatniczego z tytułu podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości za 2018 r., umowy darowizny w formie aktu notarialnego oraz zaświadczenie o posiadanych gruntach rolnych.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest - stosownie do treści przepisu art. 199 ustawy z 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.; zwanej dalej: "p.p.s.a.") - ponoszenie przez stronę kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie fizycznej w zakresie częściowym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).
Literalna wykładnia omawianych regulacji nie pozostawia wątpliwości co do tego, iż inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki przemawiające za udzieleniem prawa pomocy, ciąży na ubiegającej się o takie prawo stronie. Godzi się zatem przyjąć, iż wprowadzając wyjątek od ogólnej zasady partycypowania w kosztach sądowych, ustawodawca złożył obowiązek wykazania pozytywnych przesłanek na wnioskodawcę, zaś ocenę ich spełnienia pozostawił uznaniu referendarza lub sądu rozpoznającego wniosek.