1. Wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia, spowodowanego uchwałą zgromadzenia związku gmin, skierowane do jednej z rad gmin, które utworzyły związek, nie stanowi dopełnienia warunku, o jakim mowa w art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./.
2. Warunkowi wezwania organu gminy do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia nie odpowiada skierowanie do wojewody jako organu nadzoru żądania kontroli legalności uchwały zgromadzenia związku gmin w trybie art. 91 powyższej ustawy samorządowej.
Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił na podstawie art. 207 par. 6 Kpa skargę Spółdzielni Mieszkaniowej w Ko. na uchwałę Zgromadzenia Związku Gmin (...) z siedzibą w B. z dnia 26 maja 1994 r. w przedmiocie wysokości opłat za pobór wody i odprowadzanie ścieków.
Gminy M., P., Ka. i Ko. w województwie (...) utworzyły Związek Gmin (...) z siedzibą w B.; Związek ten został wpisany dnia 23 marca 1992 r. do Rejestru Związków Międzygminnych, prowadzonego przez Prezesa Rady Ministrów, pod pozycją 58.
Podstawowym zadaniem Związku jest podejmowanie działań w zakresie ochrony wód, ziemi i powietrza oraz krajobrazu i nakierowanie rozwoju gospodarczego na wykorzystanie naturalnych walorów przyrodniczych na obszarze gmin - członków Związku, a ponadto wspólne realizowanie zadań i inwestycji komunalnych i prowadzenie działalności gospodarczej. Z par. 2 pkt 5 statutu Związku wynika, że w celu realizacji tych zadań związek powoła jednostki organizacyjne do prowadzenia działalności gospodarczej.
Na podstawie tego przepisu statutu Związek Gmin (...) aktem notarialnym rep. A nr 157/1994, sporządzonym dnia 28 stycznia 1994 r. (...), utworzył spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą "A." z siedzibą w Ko.; do jej zadań należy w szczególności zaspokajanie potrzeb gmin - członków Związku w zakresie zaopatrzenia w wodę i odbioru oraz oczyszczania ścieków.
Uchwałą nr 22/94 z dnia 26 maja 1994 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za pobór wody i odprowadzanie ścieków na terenie gmin - członków Związku Gmin (...), sprostowaną uchwałą nr 25/94 z dnia 17 października 1994 r., Zgromadzenie Związku Gmin (...) ustaliło opłaty za pobór wody i wprowadzanie ścieków, różnicując stawki tych opłat dla gospodarstw domowych i pozostałych odbiorców w ten sposób, że opłaty te dla gospodarstw domowych zostały określone według stawki 5 700 zł za m3 wody i 5 800 zł za m3 wprowadzonych ścieków, a dla pozostałych odbiorców odpowiednio 12 600 zł i 14 300 zł.
Uchwałę tę zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego Spółdzielnia Mieszkaniowa w Ko. Przed wniesieniem skargi do Sądu skarżąca pismem z dnia 7 lipca 1994 r. zwróciła się do Przewodniczącego Rady Gminnej w M. z wnioskiem, aby Rada Gminy usunęła naruszenie prawa spowodowane uchwałą Zgromadzenia Związku Gmin (...). Zdaniem Spółdzielni, opłaty za wodę może ustalać wyłącznie rada gminy.
Ponadto skarżąca przedstawiła skargę i swoje żądania Wojewodzie (...) Pismem z dnia 24 sierpnia 1994 r. Wojewoda pouczył skarżącą, że może ona zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego w trybie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ po uprzednim wezwaniu Zgromadzenia Związku do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia.
W skardze i dodatkowym piśmie procesowym skarżąca wyjaśniła, że wezwania skierowane przez nią do Przewodniczącego Rady Gminy M. i do Wojewody (...) stanowią dopełnienie warunku wezwania do usunięcia naruszenia prawa, zwłaszcza że Wójt Gminy M. pełnił w czasie doręczenia wezwania funkcję Przewodniczącego Zarządu Związku Gmin (...).Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ warunkiem dopuszczalności skargi na uchwałę organu gminy jest uprzednie bezskuteczne wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Wezwanie to powinno być skierowane bezpośrednio do organu gminy, który podjął kwestionowaną uchwałę, bądź do innego kompetentnego organu, to jest w zasadzie do organu wykonującego zadania obsługi rady gminy. Zasada ta ma również zastosowanie do organów związków gmin, co wynika z art. 99 ust. 1 ustawy samorządowej.
Ponieważ związek gmin jest odrębnym od członków tego związku podmiotem prawnym, mającym własne organy stanowiące i wykonawcze, przeto nie można przyjąć, aby wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia, spowodowanego uchwałą zgromadzenia związku gmin, skierowane do jednej z rad gmin, które utworzyły związek, stanowiło dopełnienie warunku, o jakim mowa w art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym.
W żądaniu swoim skarżąca domagała się zresztą wyraźnie podjęcia uchwały o opłatach za wodę i wprowadzanie ścieków przez Radę Gminy M., a nie ewentualnego przekazania tego żądania Związkowi, natomiast Związek Gmin zaprzeczył, aby wezwanie takie zostało mu przekazane.
Warunkowi wezwania organu gminy do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia nie odpowiada również skierowane do Wojewody jako organu nadzoru żądania kontroli legalności uchwały zgromadzenia związku gmin w trybie art. 91 ustawy samorządowej. Należy przy tym podkreślić, że Wojewoda (...) pouczył skarżącą wyraźnie o trybie i warunkach wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
Wobec powyższego na zasadzie art. 207 par. 6 w związku z art. 204 par. 1 i art. 216a par. 1 Kpa skargę należało odrzucić.