Akt ślubowania radnych gminy nie stanowi uchwały rady gminy, a wyrażony na piśmie pogląd wojewody na temat sposobu złożenia ślubowania nie może być uznany za orzeczenie organu nadzoru w rozumieniu art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił na podstawie art. 204 par. 1 Kpa skargę Henryka L. na pismo teleksowe Wojewody E-kiego z dnia 11 czerwca 1990 r. w przedmiocie wadliwego ślubowania radnych.
Pismem teleksowym z dnia 11 czerwca 1990 r., skierowanym do Jana Ch. i Henryka L. - radnych gminy R. oraz do wiadomości Bogusława W., pełniącego funkcję wójta, Wojewoda E-ki wskazał, że otrzymał informację, iż radni gminy R. złożyli ślubowanie według innej roty niż określona w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./. Ślubowanie to, jako sprzeczne z prawem, jest nieważne. Fakt ten powoduje, iż osoby wybrane na radnych nie mogą pełnić swego mandatu, a podjęte przez nie uchwały są dotknięte wadą nieważności. Wobec tego, w razie potwierdzenia okoliczności ślubowania według nieprawidłowego tekstu Wojewoda proponował dokonać aktu ponownego ślubowania na najbliższej sesji rady gminy oraz ponownego podjęcia uchwał przewidzianych w porządku obrad pierwszej sesji.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na to pismo teleksowe Wojewody Henryk L. wnosi o "uchylenie decyzji i stwierdzenie jej sprzeczności z prawem". W uzasadnieniu skargi wskazał, że decyzja Wojewody E-kiego, zawarta w piśmie teleksowym, jest sprzeczna z art. 91 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym. Przy czytaniu roty ślubowania, którą powtarzali wszyscy radni, przewodniczący sesji Rady Gminy R. dodał kilka własnych słów, zachowując w całości tekst roty. Na obrady drugiej sesji Rady, wyznaczonej na dzień 15 czerwca 1990 r., przybył pełnomocnik Rządu do Spraw Reformy i stwierdził nieważność całości obrad pierwszej sesji, łącznie z wyborami organów rady. W tej sytuacji skarżący, jako przewodniczący Rady, uznał, że wskazane jest powtórzenie roty ślubowania i głosowania w sprawie podjętych uchwał bez ponownego wyboru organów Rady, albowiem wybory nie stanowią uchwały. Pełnomocnik Rządu, mimo że nie był z mocy ustawy o samorządzie terytorialnym uprawniony do podejmowania arbitralnych decyzji i kierowania obradami sesji, doprowadził do ponownych wyborów organów Rady, w wyniku których wybrano do nich inne osoby niż na pierwszej sesji Rady. Przepisy ustawy o samorządzie terytorialnym nie uzależniają prowadzenia obrad i podejmowania uchwał, a tym bardziej dokonywania wyborów organów Rady, od uprzedniego złożenia ślubowania. Radni pełnią swoją funkcję w wyniku przeprowadzonych wyborów, co reguluje ordynacja wyborcza.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda E-ki wniósł o jej odrzucenie, albowiem zaskarżone pismo teleksowe nie jest orzeczeniem o nieważności uchwały Rady Gminy. Takiego orzeczenia Wojewoda nie wydał. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności w całości lub w części aktu organu gminy nie zostało wszczęte. Pismo teleksowe zawierało wyłącznie informację o ewentualnych konsekwencjach złożenia wadliwego ślubowania przez radnych i nie może być traktowane jako rozstrzygnięcie nadzorcze.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Artykuł 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ stanowi, że uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty doręczenia uchwały w trybie określonym w art. 90 tej ustawy. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego /art. 91 ust. 3 ustawy/.