Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu sprawy dotyczącej udzielenia odpowiedzi na pytanie prawne prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, dotyczącego zgodności par. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 1984 r. w sprawie zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego lub opłaty skarbowej podatników osiągających przychody z niektórych rodzajów nowo uruchamianej działalności wytwórczej lub usługowej /Dz.U. 1984 nr 24 poz. 122 ze zm./ z przepisami: art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym /Dz.U. 1983 nr 43 poz. 191 ze zm./, art. 22 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku dochodowym /Dz.U. 1989 nr 27 poz. 147 ze zm./, art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 1975 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 45 poz. 226/, a od 1 marca 1989 r. z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U.nr 4 poz. 23 ze zm./, wreszcie z art. 9 pkt 1, art. 18 ust. 3 i art. 38 pkt 1, 2 i 4 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./
postanawia Umorzyć postępowanie w sprawie.
W uzasadnieniu pytania prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdził m.in., iż kwestionowany przepis upoważnia izby skarbowe w wypadkach uzasadnionych potrzebami miejscowymi, na wniosek terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, do zwalniania, na części lub na całym obszarze województwa, od opodatkowania w formie opłaty skarbowej lub karty podatkowej nowo uruchamianej działalności w zakresie określonych w rozporządzeniu rzemiosł.
Tymczasem żaden z przepisów powołanych w podstawie prawnej rozporządzenia nie zawiera jakiejkolwiek wzmianki o dopuszczalności takiego upoważnienia.
Przeciwnie przepisy te upoważniają jedynie Ministra Finansów do normowania, w drodze rozporządzenia, określonych kwestii ujętych w tych przepisach. W konsekwencji wchodzi tu w grę wypadek "subdelegacji", i to w kwestiach należących do istoty aktu ustawodawczego, uznanej już wcześniej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego za niedopuszczalną bez wyraźnego upoważnienia ustawy.
(...) kwestionowany par. 2 pkt 2 rozporządzenia jest niezgodny z przepisami
- art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym oraz
- art 22 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku dochodowym jako że zawarte w par. 2 pkt 2 rozporządzenia z dnia 9 kwietnia 1984 r. upoważnienie dla izb skarbowych do wprowadzania zwolnień od podatku ustanowione zostało bez upoważnienia ustawowego, a nawet z wykroczeniem poza zakres upoważnienia udzielonego przez te ustawy Ministrowi Finansów, do ustanawiania tego rodzaju zwolnień.
W konsekwencji wydania, a następnie ogłoszenia i wejścia w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r. w sprawie zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego podatników osiągających przychody z niektórych rodzajów nowo uruchamianej działalności gospodarczej /Dz.U. nr 35 poz. 203/, utraciło z dniem 31 maja 1990 r. w całości moc rozporządzenie tego Ministra z dnia 9 kwietnia 1984 r., w tym także kwestionowany przez prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego przepis par 2 pkt 2 tego aktu.
Nowe rozporządzenie odstąpiło od powierzenia izbom skarbowym wprowadzania zwolnień podatkowych w drodze aktów ogólnych /normatywnych/, ustalając samodzielnie przesłanki i zakres dopuszczalnych zwolnień, pozostawiając izbom skarbowym ich konkretyzację w drodze aktów indywidualnych /decyzji podatkowych/, na wniosek podatników.