Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie odwołania (...) od decyzji Zarządu Miejskiego (...) w przedmiocie ustalenia wysokości opłaty adiacenckiej za scalenie i podział gruntu na działki budowlane oraz kosztów scalenia po rozpoznaniu (...) pytania prawnego Pełnego Składu SKO (...) zgłoszonego na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy w sprawie zasad i trybu ustalania granic gruntów przeznaczonych pod skoncentrowane budownictwo jednorodzinne, scalania i podziału nieruchomości na działki budowlane oraz kosztów i opłat z tym związanych /Dz.U. nr 72 poz. 312/ związany jest wysokością opłaty adiacenckiej określonej w uchwale rady gminy, podjętej zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./, czy też ustala sam wysokość opłaty adiacenckiej w oparciu o cały materiał dowodowy;~
Uzasadnienie strona 2/4

Można jednakże prezentować stanowisko, że uchwała rady gminy o ustaleniu granic gruntów przeznaczonych pod skoncentrowane budownictwo jednorodzinne nie rozstrzyga wszystkich kwestii, a wobec tego ich załatwienie powinno nastąpić w odrębnym postępowaniu. Postępowanie to może dotyczyć w szczególności ustalenia obowiązku wniesienia opłat adiacenckich przez osoby, które otrzymały wydzielone działki budowlane oraz obowiązku poniesienia przez uczestników kosztów związanych ze scaleniem i podziałem nieruchomości. Do określenia zasad i trybu postępowania w tych sprawach Rada Ministrów została upoważniona w art. 18 ustawy. Przyjęcie takiego założenia oznacza jednak, że już z przepisów ustawy wynika, że byłyby to sprawy załatwiane w drodze decyzji administracyjnej, jako że zarówno opłata adiacencka, jak i koszty związane ze scaleniem i podziałem nieruchomości na działki budowlane są tylko fragmentem sprawy o ustalenie granic gruntów przeznaczonych pod skoncentrowane budownictwo jednorodzinne, która to sprawa ma niewątpliwie charakter administracyjnoprawny. Wykonując zatem upoważnienie z art. 18 ustawy Rada Ministrów w ramach określania zasad i trybu postępowania w tych sprawach nie może modyfikować zasad postępowania wynikających z innych ustaw.

Przepis par. 12 ust. 3 rozporządzenia stanowi, że opłaty adiacenckie ustala zarząd gminy w drodze decyzji, zgodnie z uchwałą rady gminy. Przepis ten wydany został z przekroczeniem upoważnienia wynikającego z art. 18 ustawy. W pojęciu "zasady i tryb ustalania (...)" nie mieszczą się bowiem kompetencje normodawcze do tego, by w akcie podustawowym ustalony był organ właściwy do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach należących do właściwości organów samorządu terytorialnego inaczej niż reguluje to art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./. Z przepisu tego wynika, że decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej - a do takich należą sprawy o ustalenie opłat adiacenckich - wydaje wójt lub burmistrz /prezydent/. Zarząd gminy jest organem władnym do prowadzenia postępowania administracyjnego i wydawania decyzji tylko w przypadkach zastrzeżonych dla niego w przepisach rangi ustawy. Zasada ustawowa wyrażona w art. 39 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym, nie może być zmieniona w drodze rozporządzenia.

Prezentowany tu pogląd, że jeżeli w ustawach szczególnych właściwość organu gminy nie została określona, to wydawanie decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należy do wójta lub burmistrza /prezydenta/ jest przyjmowany w orzecznictwie i doktrynie. Podkreślone zostało to w szczególności przez Trybunał Konstytucyjny m.in. w motywach orzeczenia z dnia 16 marca 1992 r. U 6/91 /OTK 1992 cz. I poz. 11 str. 179.

Oznacza to, że kwestionowany par. 12 ust. 3 rozporządzenia wydany został niezgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 18 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, jak też z art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym.

Strona 2/4